Tàu đệm từ cao tốc mới sẽ là phương tiện nhanh nhất trong 1.500km

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Sự bùng nổ đường sắt cao tốc của Trung Quốc bắt đầu vào năm 2008 khi nước này áp dụng biện pháp kích thích toàn diện để thúc đẩy tăng trưởng nhằm ứng phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Kể từ đó, đường sắt đóng góp một phần quan trọng  trong câu chuyện tăng trưởng của Trung Quốc trong hơn một thập kỷ qua. 

Tính đến cuối tháng 7/2020, Trung Quốc có khoảng 36.000 km đường sắt cao tốc - chiếm hơn 2/3 tổng số trên toàn cầu. Tuy nhiên, theo Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc, sự bùng nổ chi tiêu cho đường sắt sẽ tiếp tục kéo dài trong ít nhất 15 năm nữa với tầm nhìn xây dựng mạng lưới đường sắt kéo dài 200 nghìn km vào năm 2035, trong đó có khoảng 70 nghìn km là đường sắt cao tốc.

Không chỉ có mạng lưới đồ sộ, Trung Quốc cũng sở hữu tàu cao tốc nhanh nhất thế giới với tuyến tàu đệm từ Thượng Hải. Tàu đệm từ là loai chạy trên đệm từ trường, không có bánh xe nên vận hành rất êm ái, không rung lắc và gây ra nhiều tiếng ồn như tàu truyền thống. Có tổng chiều dài 31km, tàu đệm từ Thượng Hải đang là tuyến tàu thương mại có vận tốc nhanh nhất thế giới với kỷ lục ghi nhận 431 km/h. 

Tuy nhiên, kỷ lục này sắp bị phá vỡ khi mới đây, theo Tân hoa xã, nguyên mẫu cho tàu đệm từ cao tốc mới vừa được Trung Quốc công bố với giới truyền thông tại thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên. Trước đó, nguyên mẫu này đã được thử nghiệm thành công trên đường chạy xây dựng tại đại học Đồng Tế, Thượng Hải. Theo giới thiệu, nguyên mẫu tàu đệm từ mới này hoạt động dựa trên hiện tượng siêu dẫn nhiệt độ cao, khiến con tàu trông như “trôi dọc trên đường ray”. 

Ông Ding Sansan. Phó kỹ sư trưởng dự án chia sẻ: “Khoảng cách giữa con tàu và đường ray chỉ là 10 milimét nên chúng tôi vẫn nói rằng loại tàu mới này sẽ “bay trên mặt đất”. Trong khoảng cách 1.500 km thì loại tàu mới này sẽ là phương tiện nhanh nhất”.

Được biết, nguyên mẫu tàu đệm từ này có thể đạt vận tốc tốc đa lên tới 620 km/h, vượt trội hơn hẳn so với tàu đệm từ Thượng Hải. Vận tốc trung bình của tàu cao tốc thông thường hiện nay khoảng 300 km/h, còn với máy bay chở khách là 800 km/h. 

Nguyên mẫu tàu đệm từ mới được kỳ vọng sẽ lấp đầy khoảng cách giữa 2 phương tiện vừa nêu, thiết lập mạng lưới giao thông hợp lý, hiệu quả và linh hoạt hơn để đáp ứng nhu cầu đi lại của nhiều nhóm người.Thậm chí, theo tờ Hoa Nam Buổi Sáng, các kỹ sư phát triển còn mong muốn nâng tốc độ mẫu tàu mới này lên tới 800 km/h. 

Một ưu điểm khác của nguyên mẫu tàu đệm từ mới, đó là khả năng tiết kiệm chi phí. Nhiều chuyên gia nước ngoài cho biết, sở dĩ hiện nay vẫn chưa có nhiều quốc gia tham gia vào “cuộc đua” tàu cao tốc thế hệ mới là vì e ngại hiệu quả kinh tế mà loại phương tiện này đem lại. Đơn cử như chi phí đầu tư, vận hành, bảo dưỡng lớn, không tận dụng được hệ thống cũ, lại không thể nâng giá vé quá cao so với khả năng chi trả của người dân. 

Tuy nhiên, theo kĩ sư Wu Zili của Đại học Giao thông Tây Nam, TP.Thành Đô chia sẻ: “Vật liệu siêu dẫn thông thường cho các tàu đệm từ cần ở mức âm 269 độ C, sử dụng Heli lỏng. Nhưng với tàu đệm từ mới này, chúng tôi sử dụng Nitơ lỏng ở mức âm 196 độ C, đảm bảo khả năng vận hành của tàu nhưng vẫn tiết kiệm năng lượng, cắt giảm chi phí chỉ còn 1 phần 50.”

Bên cạnh đó vẫn còn những mối lo về an toàn và sức khỏe con người khi sử dụng tàu chạy công nghệ đệm từ. Sự lo ngại của công chúng về bức xạ điện từ do đường ray đệm từ gây ra là nguyên nhân chính khiến tuyến tàu đệm từ Thượng Hải – Hàng Châu bị đình chỉ hồi năm 2007. 

Còn tại Việt Nam, việc đầu tư đường sắt cao tốc đang là điều cấp thiết để hiện đại hóa ngành đường sắt. Bộ GTVT và Bộ KHĐT đã đề xuất triển khai tàu tốc độ cao 320 -350 km/h cho tuyến đường sắt Bắc – Nam. Tuy nhiên ý kiến này được cho là không phù hợp bởi việc đầu tư – vận hành tốn kém, hiệu quả kinh tế chưa chắc được như mong đợi; đồng thời ta chúng ta chưa đủ năng lực, trình độ và kinh nghiệm. 

Theo TS Phan Lê Bình - Giảng viên Trường Đại học Việt Nhật, việc triển khai tàu tốc độ 200 km/h sẽ phù hợp hơn với tình hình kinh tế quốc gia. Nhất là trong bối cảnh xã hội hoá đường sắt, khả năng thu hồi vốn không cao, việc kêu gọi đầu tư vào một dự án đường sắt có vốn đầu tư lớn như phương án 350km/h càng gặp khó khăn và ít khả thi. 

Những người ủng hộ công nghệ này thì cho biết, việc phát triển và vận hành tàu đệm từ Thượng Hải trong nhiều năm đã giúp tích lũy những kinh nghiệm quý báu về mức an toàn, với dẫn chứng về tuyến tàu đệm từ đang vận hành tại tỉnh Hồ Nam, chỉ có mức bức xạ điện từ thấp hơn cả một chiếc điện thoại di động.