Sự cố trên cao tốc: Cứu hộ thế nào cho hiệu quả?

Mặc dù trên các tuyến cao tốc đều bố trí trạm cứu hộ, cứu nạn, ứng trực 24/24, tuy nhiên, thói quen của người tham gia giao thông đường bộ, dù đang trên cao tốc, nhiều trường hợp lái xe vẫn tự khắc phục sự cố. Điều này không chỉ trái với quy định khai thác vận hành đường cao tốc, mà còn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn, mà vụ việc TNGT xảy ra trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng ngày 24/12 vừa qua làm 2 người thiệt mạng là trường hợp điển hình.

Nói về những sự cố khi xe đang lưu thông trên các cao tốc, ông Lê Xuân Tú, Phó giám đốc Ban Quản lý đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng cho biết, các sự cố hỏng phanh, nổ lốp diễn ra khá thường xuyên trên hệ thống cao tốc ở Việt Nam, trong đó nhiều nhất là sự cố về lốp xe. Theo ông Tú, khi bị nổ lốp, lái xe không thể di chuyển với khoảng cách xa, bình quân khoảng 20-30 km để đến các nút giao, mà thường phải dừng xe ở làn dừng khẩn cấp ven đường. Để đáp ứng nhu cầu này, trên các hệ thống cao tốc đều bố trí các trạm đã bố trí các dịch vụ cứu hộ lốp ô tô. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào lái xe cũng gọi đơn vị cứu hộ để có cách xử lý an toàn, mà một số trường hợp tự khắc phục, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn.

Ông Lê Xuân Tú cho biết: "Trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng đã bố trí các trạm dịch vụ cứu hộ ô tô. Hầu hết khoảng 70% họ sẽ gọi cho hotline, dừng xe và ra khỏi vị trí đỗ ở làn dừng khẩn cấp. Những trường hợp như thế sẽ an toàn và khi xe cứu hộ đến, họ phong tỏa bằng các dụng cụ thì an toàn. Còn khoảng 30%, tức là trung bình mỗi ngày có khoảng 3 xe tự thay lốp trên đường. Khi tự thay, họ không có thiết bị cảnh báo, đặc biệt về ban đêm trùng với sự thiếu quan sát của người đi đường rất dễ xảy ra tai nạn".

Hiện trường vụ TNGT xảy ra trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng ngày 24/12. Ảnh: Vnexpress

Theo ông Tú, vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng ngày 24/12 vừa qua, dù nguyên nhân đang được cơ quan chức năng điều tra, song qua hình ảnh tại Trung tâm điều hành cho thấy, chiếc xe bị nạn không đỗ hoàn toàn trên làn dừng khẩn cấp mà vi phạm vào làn xe tải, dẫn đến vụ tai nạn thương tâm.

Ông Bùi Đình Tuấn, Giám đốc trung tâm giám sát giao thông, Tổng công ty đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam cũng cho biết, theo quy định về khai thác đường cao tốc, các phương tiện khi gặp sự cố phải đánh xe vào làn dừng khẩn cấp, bật đèn cảnh báo, đồng thời gọi điện cho số điện thoại hotline của Trung tâm điều hành để được hỗ trợ, đưa xe ra khỏi đường cao tốc mới tiến hành sửa chữa. Cũng theo ông Tuấn, trạm cứu hộ, cứu nạn thường ứng trực tại các vị trí thỏa thuận với các đơn vị thực hiện dịch vụ. Chẳng hạn, trên tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình, trạm cứu hộ được đặt tại khu vực Kim Tuyền, ở giữa tuyến để có thể đi được 2 đầu nhanh nhất. Tại cao tốc Nội Bài – Lào Cai cũng đặt 4 đơn vị cứu hộ tại đầu tuyến, cuối tuyến, tại Phú Thọ và Yên Bái để đảm bảo ứng trực, ứng phó sự cố theo yêu cầu của chủ phương tiện cần sự hỗ trợ".

Ông Tuấn nói: "Đối với các đường cao tốc của VEC quản lý, ngay khi đưa vào khai thác, chúng tôi đã tổ chức các lực lượng cứu hộ giao thông, cứu hộ y tế, lực lượng điều hành đặt tại trung tâm điều hành 24/24, trong trường hợp có sự cố bất kỳ ở công đoạn nào thì trong vòng 20 phút chúng tôi đều đáp ứng được để hỗ trợ các phương tiện hư hỏng".

Mặc dù các văn bản quy phạm pháp luật quy định công tác cứu hộ, cứu nạn đã tương đối đầy đủ, song quan trọng nhất là việc thực hiện công tác này như thế nào cho hiệu quả. Ông Vũ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đường bộ cao tốc, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết, bên cạnh việc người tham gia giao thông tự khắc phục sư cố, dễ dẫn đến nguy cơ xảy ra tai nạn thì việc tổ chức các trạm cứu hộ, cứu nạn cũng là điều đáng quan tâm, bởi công tác cứu hộ hiện đang thực hiện theo hình thức không duy trì một lực lượng độc lập mà ký hợp đồng với các trạm cứu hộ tại khu vực lân cận thực hiện, trong đó có ràng buộc về thời gian có mặt tại hiện trường. Tuy nhiên, đa số thuộc các doanh nghiệp tư nhân. Những doanh nghiệp này chủ yếu chỉ đầu tư thiết bị là những phương tiện thi công cơ giới như xe ủi, xe xúc, xe cẩu hạng nhẹ. Với những trường hợp xe trọng tải lớn bị nạn thì công tác cứu hộ chưa thể triển khai một cách kịp thời, từ đó dẫn đến tình trạng ách tắc giao thông, gây thiệt hại nhiều hơn về tài sản.

Từ thực tế hoạt động cứu hộ, cứu nạn trên cao tốc thời gian qua, một số ý kiến cho rằng, để đảm bảo các vấn đề an toàn khi tham gia giao thông trên đường cao tốc, nâng cao trình độ xử lý của lực lượng cứu hộ cứu nạn tại chỗ cũng như hoàn thiện khả năng phối hợp giữa các đơn vị liên quan nhằm hướng đến việc đảm bảo lưu thông an toàn cần có quy định cụ thể về tập huấn, diễn tập cứu hộ trên đường cao tốc giúp các doanh nghiệp nâng cao chất lượng nhân lực và thiết bị để thực hiện hiệu quả công tác này.