Phân lô bán nền và thuế đất, 2 “nút thắt” cần gỡ khi sửa luật về đất đai

Một trong các nội dung được Trung ương nhấn mạnh là tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách về đất đai; chú ý các vấn đề hiện đang vướng mắc hoặc gây bức xúc trong xã hội. Vậy đâu là điểm yếu nhất của Luật đất đai 2013 cần phải  tập trung chỉnh sửa, hoàn thiện?

PV VOV Giao thông đối thoại với GS. Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường về nội dung này

PV: Theo ông, điểm yếu nhất của Luật đất đai 2013 là gì?

GS. Đặng Hùng Võ: Chúng ta có nên để cơ chế chia lô bán nền tiếp tục như hiện nay đối với đất ở hay không. Đây là một trong những nhược điểm rất lớn của Luật đất đai 2013.

Bởi vì Luật đất đai 2003 cấm hoàn toàn cơ chế chia lô bán nền, nhưng lý do cấm là chúng ta sợ ảnh hưởng tới cảnh quan đô thị. Vì vậy, đến năm 2007, Thủ tướng Chính phủ cho phép chia lô bán nền tại nông thôn và thị trấn.

Nhưng hiện nay thì ngay chia lô bán nền tại nông thôn cũng đã tỏ ra nhiều nhược điểm. Cụ thể là một dự án chia lô bán nền theo phê duyệt của huyện, thì toàn người nơi khác đến mua, còn dân địa phương có mua đâu, họ làm gì có tiền mà mua, và điều đó không tốt cho việc phát triển đất ở trên địa bàn huyện.

Điều thứ hai là việc giải quyết nhà ở thuộc những trường hợp trợ giúp xã hội, tôi nói ví dụ ở nông thôn, một gia đình, con cái tách hộ ra thì họ lấy tiền đâu ra để họ đi mua nền đất, để xây nhà.

Tôi cho rằng chúng ta nên học tập kinh nghiệm của các nước, họ chỉ dùng cơ chế chia lô bán nền phục vụ các dự án xã hội, họ cấm đưa chia lô bán nền vào mục đích thương mại. Tôi cho thế là đúng nhất.

PV: Bên cạnh điểm yếu của Luật Đất đai 2013 cần sửa như ông vừa nói, thì luật thuế với đất đai và bất động sản, nhà ở cần điều chỉnh như thế nào để tránh những hệ lụy như đầu cơ đất đai, bất động sản, dẫn đến sốt ảo lặp đi lặp lại?

GS. Đặng Hùng Võ: Theo tôi vẫn phải nghiên cứu một cách rất nghiêm túc Luật thuế về đất đai, về sử dụng đất đai và nhà ở.

Theo thực tiễn của các nước thì chúng ta phải xem xét hệ thống thuế đối với bất động sản và phải thực hiện cải cách, sao cho không còn đầu cơ, và sao cho phân khúc bất động sản giá phù hợp đáp ứng cho nhu cầu của nhóm thu nhập trung bình và thu nhập thấp.

Vì vậy sắc thuế của Việt Nam đối với đất và nhà ở cũng phải nghiên cứu rất cẩn thận. Bộ Tài chính cũng đưa ra rất nhiều lần, nhưng đều không thành công.

Tất nhiên cũng có nhược điểm là Bộ Tài chính đưa ra cũng chưa phải là một sắc thuế căn cơ, nhưng cũng có một biểu hiện, là hình như tư duy chung về chuyện cải cách thuế bất động sản nhà ở và thuế sử dụng đất đang bị kiêng cữ kiểu gì đấy, mà nếu chúng ta không cải cách được thuế, thì chắc chắn là câu chuyện sốt đất sẽ vẫn còn diễn ra tiếp tục.

PV: Xin cảm ơn ông.