Vì sao các ngân hàng đang thừa tiền?

# Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa giao Bộ NN&PTNT tiếp tục tổ chức các đoàn công tác liên ngành kiểm tra, xử lý dứt điểm các tồn tại liên quan đến chống khai thác hải sản bất hợp pháp (IUU). 

Còn theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương, hoàn toàn có niềm tin để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 2023 là 6,5% và giải ngân 95% vốn đầu tư công mà Thủ tướng yêu cầu. 

# Đáng chú ý, chia sẻ tại cuộc gặp gỡ lãnh đạo TPHCM và 100 CEO của các tập đoàn áp dụng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn diễn ra chiều qua, ông Gabor Fluit - Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nói chung, TPHCM nói riêng trong việc tập trung các giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng xanh cũng như hướng đến nền kinh tế xanh.

Để quá trình chuyển đổi được diễn ra nhanh và hiệu quả hơn, ông Gabor Fluit cho rằng Việt Nam cần tận dụng tốt hơn nữa cơ hội lẫn sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế:

"Đối với Việt Nam có 1 chính sách rất quan trọng mới được ký kết cách đây chưa lâu là JETP có trị giá 15 tỷ USD đầu tư vào điện gió điện mặt trời và giảm sản xuất điện bằng than trước năm 2030. Các nước G7 có gói 15 tỷ USD còn các nước Châu Âu khác cũng có nhiều chính sách nhỏ hơn và đang đàm phán trực tiếp với Chính phủ Việt Nam để hỗ trợ phát triển bền vững hoặc trực tiếp giúp cho một tỉnh hay hay 1 lĩnh vực nào đó".

Bên cạnh các gói tài trợ, các chính sách hỗ trợ thì nhiều quốc gia Châu Âu cũng khuyến khích thuế hoặc tài trợ trực tiếp cho các doanh nghiệp tham gia trong các lĩnh vực mới như điện sạch, sử dụng công nghệ mới, tiết kiệm năng lượng phù hợp với xu hướng kinh tế xanh đang áp dụng tại Châu Âu.

# Trong khi đó, đang có một nghịch lý là trong khi ngân hàng muốn cho vay thì nhiều DN không những không có nhu cầu vay mà còn "đòi" trả lại tiền mới vay. 

Tính đến cuối tháng 8/2023, tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế mới đạt khoảng 12,56 triệu tỉ đồng, tăng 5,3% so với cuối năm ngoái (cùng kỳ năm 2022 tăng 9,87%), theo số liệu cập nhật mới nhất của Ngân hàng Nhà nước.

Nhu cầu vay giảm, huy động vốn vẫn tăng khiến các ngân hàng thương mại tồn kho một lượng tiền rất lớn. Đề cập thêm đến vấn đề này, TS Nguyễn Đức Độ - Phó viện trưởng Viện Kinh tế tài chính, Học viện Tài chính nêu quan điểm:

"Một trong những nguyên nhân các ngân hàng đang thừa tiền là hiện nay, thứ nhất là một số khu vực sản xuất, đặc biệt xuất khẩu của họ cũng suy giảm nên nhu cầu vay vốn của họ cũng không lớn lắm. Thứ 2, với lĩnh vực bất động sản, nhu cầu vay vốn lớn nhưng tình hình nợ xấu khá cao. Người muốn vay thì không vay được còn những bên có thể vay được thì không có nhu cầu vay. Đó là nguyên nhân khiến ngân hàng thừa tiền".

Từ nay đến cuối năm, dự kiến còn khoảng 1 triệu tỷ đồng tín dụng cần được giải ngân.

# Và trong một diễn biến mới nhất: Hai trong số các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước vừa kéo lãi suất huy động kỳ hạn xuống còn 5,5%/năm, ngang giai đoạn thấp kỷ lục vì Covid-19. 

Trong khi đó, đang có sự khác biệt lớn trong dự báo của các chuyên gia về dư địa và thời gian NHNN sẽ hạ lãi suất điều hành.

Phần lớn các dự báo kỳ vọng lãi suất điều hành sẽ hạ từ 0,5-1% vào cuối quý 3 hoặc quý 4/2023, trong khi một số khác đánh giá NHNN có thể sẽ không tiếp tục giảm. 

# Với thị trường giao dịch hàng hóa, đóng cửa hôm qua ngày 14/9, với 26 trên tổng số 31 mặt hàng tăng giá, lực mua hoàn toàn áp đảo trên cả 4 nhóm hàng hoá nguyên liệu đang được giao dịch liên thông thế giới tại MXV, hỗ trợ chỉ số MXV-Index tăng 0,85% lên 2.332 điểm.

Như vậy, sau chuỗi tăng 5 ngày liên tục, chỉ số hàng hoá này đã lên mức cao nhất trong vòng 7 tuần trở lại đây. Dòng tiền đầu tư cũng tích cực trở lại thị trường. Giá trị giao dịch toàn Sở tăng gần 17%, đạt gần 3.400 tỷ đồng.

Nhóm năng lượng tiếp tục là động lực mạnh nhất cho đà phục hồi chung của toàn thị trường. Đáng chú ý, dầu Brent tăng gần 2% lên 93,7 USD/thùng, dầu WTI tạo cột mốc mới, vượt 90 USD/thùng sau khi tăng 1,85%.

Tâm lý chung của thị trường vẫn xoay quanh vấn đề thiếu hụt nguồn cung trong phần còn lại của năm 2023 khi các nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới là Ả Rập Saudi và Nga duy trì cắt giảm sản lượng.

# Mở đầu quốc tế là những diễn biến từ kinh tế châu Á: Bước sang tháng 9, nhu cầu tín dụng tại Trung Quốc đang tăng, áp lực giảm phát dịu bớt và nhân dân tệ mạnh lên cho thấy thị trường này đang dần ổn định.

Và mới đây, Indonesia đang thúc đẩy đàm phán về cơ hội nhập khẩu gạo từ Ấn Độ, Trung Quốc trong thời gian tới nhằm đảm bảo nguồn gạo dự trữ quốc gia.

# Theo dự báo từ Ủy ban châu Âu, tốc độ tăng trưởng của khối sẽ ở mức 0,8% cho năm 2023, giảm nhẹ so với mức 1,1% được công bố trong báo cáo hồi tháng 5 trước đó. Nhưng bù lại, các dự báo về tăng trưởng của EU sẽ nâng từ mức 1,3% lên 1,4% cho năm 2024.

Ông Paolo Gentiloni, Ủy viên phụ trách các vấn đề kinh tế của EU, khẳng định khối đã mất đà tăng trưởng trong thời gian vừa qua do nhiều nguyên nhân bất khả kháng như thiên tai hay tình hình chính trị bất ổn, đồng thời cũng nhấn mạnh rằng mọi thứ đang được cải thiện tốt hơn:

"Đà tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục suy giảm và kéo dài sang năm 2024. Tuy nhiên, chúng ta sẽ chứng kiến một sự hồi phục nhẹ trong tăng trưởng với lạm phát giảm và thị trường lạo động tiếp tục vững mạnh".

Đức, nền kinh tế lớn nhất của Liên minh, sẽ trải qua mức tăng trưởng âm -0,4% trong năm nay, một dấu hiệu đáng lo ngại và có thể sẽ gây ảnh hưởng đến các nước láng giềng.

Thị trường chứng khoán

# Số liệu vĩ mô mới nhất cho thấy nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ cùng với tình hình lạm phát được kiểm soát tốt đã giúp TTCK Mỹ ghi nhận phiên tăng điểm tích cực. Đóng cửa, DJIA +0,96%, S&P 500 +0,84% và Nasdaq +0,81%.

# Còn ở trong nước, trên biểu đồ, VNIndex điều chỉnh phiên thứ 2 liên tiếp và đóng cửa dưới đường EMA 13 tại 1.226,88. Các chỉ báo kỹ thuật như RSI và ADX thu hẹp sức mạnh tăng trưởng.

# Theo SSI Reseach, điều này cho đánh giá chỉ số VNIndex vẫn duy trì ở xu hướng này nhưng mức độ giảm sẽ chậm lại và hướng về vùng 1.215 - 1.218.