Hà Nội sống và yêu: Tích Giang, vùng đất gieo hoa

Từ những khu vườn ngập tràn sắc hoa đến bàn tay khéo léo của người dân, Tích Giang đang từng ngày viết tiếp câu chuyện làng nghề bằng sự sáng tạo và tình yêu với thiên nhiên.

BÊN DÒNG THỜI GIAN

Giữa trưa hè, khi ánh nắng như rót mật xuống từng mái ngói, từng hàng cây, Tích Giang hiện lên như một khúc ca rực rỡ giữa miền đồng bằng Bắc Bộ. Nơi ấy, giữa tiếng ve râm ran và làn gió nóng khẽ lướt qua từng vạt lúa đã gặt, những bông hoa mùa hè vẫn bền bỉ bung nở, mang theo sức sống căng tràn và tình yêu quê nhà được chắt chiu qua năm tháng.

Không khó để bắt gặp những khuôn mặt rám nắng, bàn tay thô ráp nhưng đôi mắt lại sáng rỡ niềm vui. Họ là những người nông dân – nghệ nhân – người “thổi hồn” cho từng bông hoa giấy đổi màu, từng luống cúc họa mi bung nở, từng chậu hoa treo dạ yến thảo lặng lẽ tỏa hương dưới mái hiên:

"Các khu vườn quanh xã Tích Giang rất là nhiều loại hoa, hoa gì vào mùa nào cũng có. Mỗi hoa có nét đặc trưng riêng".

Từ năm 2005, khi phong trào trồng hoa – cây cảnh bắt đầu bén rễ, xã Tích Giang (huyện Phúc Thọ, Hà Nội) như thay một tấm áo mới. Nhà nhà trồng hoa, người người ghép cành, tạo nên một không gian sống chan hòa với thiên nhiên, đậm đà bản sắc làng quê Việt.

Chính sự duy mỹ và tỉ mỉ ấy đã kéo du khách từ khắp nơi đổ về. Không chỉ là nơi để “check-in sống ảo”, những khu vườn hoa ở Tích Giang còn là không gian để tìm lại sự tĩnh tại trong tâm hồn giữa cuộc sống tất bật. Lần thứ hai đến Tích Giang, chị Hoài Anh (quận Cầu Giấy, Hà Nội) vẫn không giấu nổi sự hào hứng:

"Lần trước mình đến đây là vào dịp tết thì có rất nhiều loại hoa đặc trưng của Tết như Đồng tiền, ly, hồng thế, hoa chậu, treo tường, dạ yến thảo…Ngày hôm nay khi đi cùng gia đình đến đây thì mình rất là thích thú. Mình thấy là ở đây hoa được trồng khá là đa dạng".

Nếu mùa xuân là mùa của hoa đào, mai vàng; mùa thu gắn với cúc họa mi nhẹ nhàng, thì hoa mùa hè mang trong mình cá tính mạnh mẽ hơn. Hoa nở dưới nắng gắt, trong đất khô, nhưng vẫn giữ màu sắc rực rỡ, tươi tắn đến kỳ lạ.

Du khách tìm về Tích Giang giữa mùa hè không chỉ để chụp ảnh với hoa, mà để cảm nhận một không gian văn hóa nơi mà thiên nhiên, con người và ký ức cùng hòa quyện. Những cụ bà ngồi nhặt cỏ ven vườn, những em nhỏ chạy chơi bên bờ ao, tiếng máy tưới vang lên trong buổi trưa... tất cả làm nên một bản giao hưởng quê kiểng đầy chất thơ.

Chị Nguyễn Thị Huyền – chủ một vườn hoa ở xã Tích Giang cho biết: "Khi đến đây, du khách có thể check in, chụp ảnh tại vườn. Có những khu vườn có những mẫu hoa rất đẹp, trang trí bắt mắt cho khách đến tham quan và chụp ảnh; và được lắng nghe những chia sẻ những kinh nghiệm từ hoa. Và đến với các vườn thì mình có thể tự tay làm, chăm sóc các cây hoa".

Ban đầu chỉ là vài hộ trồng thử, dần dần phát triển thành mô hình sản xuất, kinh doanh bài bản, có quy hoạch. Đến nay, toàn xã có hàng trăm hộ làm nghề, hàng chục vườn hoa lớn nhỏ, và đang từng bước trở thành một trung tâm hoa cây cảnh phía Tây thủ đô.

UBND huyện Phúc Thọ đã phê duyệt đề án phát triển làng nghề hoa, cây cảnh gắn với du lịch sinh thái tại xã Tích Giang giai đoạn 2022–2025, định hướng đến năm 2030, với tổng diện tích quy hoạch khoảng 140ha. Đây không chỉ là chiến lược kinh tế, mà còn là cam kết giữ gìn và phát huy bản sắc làng nghề gắn với truyền thống văn hoá.

Chủ tịch UBND xã Tích Giang Nguyễn Đức Chung chia sẻ: "Đề án phát triển làng nghề hoa, cây cảnh gắn với du lịch sinh thái xã Tích Giang giai đoạn 2022-2025 định hướng đến năm 2030 đã được UBND huyện Phúc Thọ phê duyệt với diện tích 140ha. Việc thực hiện đề án sẽ giúp Tích Giang mở rộng vùng sản xuất, tạo điều kiện nâng cao thu nhập cho người dân, phát triển kinh tế bền vững. Địa phương cũng đang phối hợp với Sở Khoa học Công nghệ để trong năm 2023-2024 xây dựng sản phẩm chứng nhận nhãn hiệu Du lịch Tích Giang”.

Giữa cái nắng chói chang của mùa hạ, Tích Giang vẫn dịu dàng nở hoa – như một lời nhắc rằng vẻ đẹp chân thành luôn bền bỉ vượt qua thời gian và thử thách. Không chỉ là làng hoa, nơi đây còn là miền ký ức – nơi mỗi người có thể tìm lại những rung động tưởng đã ngủ quên, khi lòng mình cũng lặng lẽ nở hoa dưới nắng hè quê nhà.

SỐNG Ở HÀ NỘI

Hà Nội không chỉ là nơi lưu giữ dấu ấn nghìn năm văn hiến, mà còn là không gian sống động của văn hóa ẩm thực và sinh hoạt cộng đồng. Từ những con phố mang hương vị xưa cũ đến các tuyến phố đi bộ hiện đại, thành phố đang từng bước định hình lối sống đô thị gắn liền với văn hóa thưởng thức và trải nghiệm. Nhưng để những không gian ấy thực sự trở thành điểm hẹn văn hóa, cần nhiều hơn là vài tấm biển hay một đoạn đường không xe cộ.

Hãy đến với bài viết “Ăn tuỳ nơi, chơi tuỳ chốn” của nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến bàn về câu chuyện này.

Ăn và chơi là nhu cầu của con người, nhất là ở các đô thị đông đúc, nhiều thành phần dân cư như Hà Nội.

Thập niên 90 thế kỷ 20, ngành du lịch Hà Nội khai trương phố ẩm thựcTống Duy Tân với mục đích  thu hút khách  du lịch trong và ngoài nước. Phố Tổng Duy Tân được nâng mặt đường, lát gạch, treo biển to tướng.

Thực ra không phải hôm nay Hà Nội mới có phố ẩm thực, xưa đã có phố Hàng Cháo, Hàng Cơm và Tạ Hiện nơi bán ẩm thực của Hoa kiều. Cách đây không lâu, Hà Nội xuất hiện thêm hai phố ẩm thực mới  là Đảo Ngọc-Ngũ Xã  và phố Nguyễn Văn Tuyết.

Tuyến phố đi bộ xuất hiện muộn hơn, năm 2016, quận Hoàn Kiếm nơi có lợi thế về văn hóa, cảnh quan  đã thử nghiệm phố đi bộ quanh Hồ Gươm. Rồi mô hình này được nhân ra ở nhiều quận, Tây Hồ có phố Trịnh Công Sơn, quận Hai Bà Trưng có một đoạn phố Trần Nhân Tông và Công viên Thống Nhất, quận Ba Đình có quanh hồ Ngọc Khánh, Thị xã Sơn Tây là khu vực quanh thành cổ. Việc Hà Nội mở các tuyến phố đi bộ tạo ra khu vui chơi giải trí dịp cuối tuần và các ngày lễ đáp ứng như cầu của người dân.

Đúng là  chỉ cần chăng dây, cấm phương tiện giao thông  là thành tuyến phố đi bộ, phố ẩm thực. Tuy nhiên thực tế không đơn giản như vậy. Tại sao phố đi bộ quanh Hồ Gươm luôn đông đúc vào ngày cuối tuần, ngày lễ?

Vì khu vực này có nhiều di tích văn hóa lịch sử, đó là Hồ Gươm huyền thoại, là đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, đền Bà Kiệu, tượng vua Lê, vua Lý Thái Tổ... trở thành những biểu tượng của Hà Nội, rất tiện cho mọi người check in. Các tuyến phố đi bộ khác cũng có di tích  văn hóa, cảnh quan song không lợi thế được như Hồ Gươm, vì thế muốn thu hút khách cần  phải có nội dung phong phú, mới lạ  thỏa mãn trí tò mò, tính  hiếu kỳ của con người.

Có thể ví Hà Nội ngày nay là thành phố ẩm thực bởi phố nào, đường nào cũng có quán ăn lớn nhỏ, người ta có thể ăn ở bất đâu nếu thấy tiện hoặc  hợp khẩu vị. Mang danh phố ẩm thực có nghĩa là ở đó phải có rất nhiều món để du khách  lựa chọn. Khảo sát các phố ẩm thực, quẩn quanh vẫn là bánh cuốn, gà tần, xôi xéo, phở trộn miến trộn, ở Đảo Ngọc-Ngũ Xã có thêm phở cuốn cũng được cho là lạ, tức là các món ăn mà nhiều phố bán và còn nổi tiếng.

Khi người ta đến phố ẩm thực, mất thêm tiền gửi xe không phải để ăn những  thức quà mà phố nào cũng có, họ hoặc tìm thức quà mới, hoặc tìm thức quà xưa và nhận rõ  thái độ phục vụ văn minh hơn so với  các quán ăn đường quen thuộc.

Các phố ẩm thực Tống Duy Tân, Đảo Ngọc-Ngũ Xã, Nguyễn Văn Tuyết gần như vắng bóng các thức quà truyền thống, hoặc có thì được chế biến theo kiểu ngày hôm nay. Hoàn toàn không có phở  nấu kiểu xưa, tức là  nước  có sá sùng, cá quả nướng, hành củ khô nướng cháy; không có bánh cuốn nhân  hành củ phi với mỡ lợn mùi thơm đặc trưng mà bằng hành không còn mùi mua siêu thị. Tuyệt nhiên không có món cháo ám nầu bằng cá chuối kèm rau cải cúc; bánh đúc rưới hành mỡ; bún ốc nguội, bún chấm mắm tép đồng ăn  kèm khế chua, chè nhãn, chè vải…

Câu thành ngữ “ăn tùy nơi, chơi tùy chốn” có nhiều nghĩa song có một nghĩa là không phải chỗ nào cũng có thể ăn, và không phải chỗ nào cũng có thể chơi, vì thế cần tính toán kỹ càng khi mở phố ẩm thực và tuyến  phố đi bộ.

TIN YÊU

- Bộ VHTT&DL vừa  công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Theo đó, có thêm 4 di sản tại Hà Nội, An Giang và Lào Cai được công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Trong đó, Chèo tàu Tân Hội là điệu hát chèo thuyền trên cạn độc đáo của Xứ Đoài, một hình thức diễn xướng dân gian độc nhất vô nhị ở Việt Nam.

Điều đặc biệt là tất cả bài hát của nghệ thuật chèo tàu cho đến nay vẫn được người dân Tân Hội giữ gìn nguyên vẹn lời ca cổ. Dù đã trải qua bao thăng trầm, biến động của lịch sử nhưng lời ca, điệu hát vẫn giữ được vị thế của mình, vẫn làm say đắm lòng người.

- Bộ VHTT&DL vừa cho phép Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp với Viện Khảo cổ học khai quật khảo cổ tại nền nhà Pháo binh (CT04) thuộc Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long với diện tích khai quật là 580m2 trong thời gian từ ngày 16/5 - 24/12/2025.

Chủ trì công tác khai quật là ông Hà Văn Cẩn - Viện Khảo cổ học.  Việc khai quật khảo cổ tại nền nhà Pháo binh thuộc Khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long nhằm tăng cường hiểu biết về khu di sản và xác định lịch sử cốt lõi nền điện Kính Thiên.

- Nhân dịp kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1989 - 19/5/2025), Trung tâm Văn hóa và Thư viện Hà Nội tổ chức trưng bày sách, báo với chủ đề: “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” tại cơ sở Bà Triệu, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Trưng bày giới thiệu gần 300 tư liệu được tuyển chọn với 4 nội dung: Hồ Chí Minh – Trọn cuộc đời vì nước, vì dân; Tư tưởng Hồ Chí Minh – Nguồn sáng trong mọi thời đại; Bác Hồ trong trái tim Nhân dân Việt Nam và bạn bè quốc tế; Hà Nội ngàn hoa dâng Bác.

- Giữa nhịp sống hiện đại mới của Thủ đô, vẫn còn đó những thanh âm xưa cũ trong khu phố cổ Hà Nội như là tiếng vọng của một thời vàng son chưa khuất. Hàng tháng, Nhóm Đông Kinh Cổ Nhạc không chỉ biểu diễn mà còn miệt mài nghiên cứu, phục dựng và lan tỏa những giá trị đẹp của di sản đến cộng đồng, mong muốn giữ cho hồn nhạc xưa không bị lãng quên giữa đời sống hiện đại.