Thượng tôn pháp luật, xử lý rốt ráo liệu đã đủ?

Vì sao khó ngăn chặn các hành vi vi phạm TTATGT, trong khi đó chính là những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới TNGT? Việc xử phạt rốt ráo liệu đã đủ để xây dựng văn hóa giao thông an toàn? 

Đón nghe Diễn đàn 91, phát sóng trực tiếp lúc 16h-17h, thứ 7, ngày 18/02/2023 trên tần số FM91 của Kênh VOV Giao thông Hà Nội và TP. HCM với chủ đề: “Thượng tôn pháp luật, xử lý rốt ráo liệu đã đủ?” 

Với sự tham gia của các khách mời: Ông Lê Hồng Sơn, Nguyên Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp và TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia.

Coi thường pháp luật, nguyên nhân dẫn đến nhiều vụ tai nạn giao thông

Tại Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội, gần 10 ngày nay chị Bùi Thị Vân chưa đêm nào ngon giấc, gương mặt hốc hác vì lo lắng. Chồng chị- lao động chính trong nhà, trong một buổi đi chợ dù đã đi rất chậm nhưng đã bị một thanh niên cùng làng phóng với tốc độ cao, đâm thẳng vào người. Hậu quả, chồng chị bị đa chấn thương, đặc biệt là chấn thương nghiêm trọng phần đầu, được đưa thẳng ra Bệnh viện Việt Đức cấp cứu:

"Thanh niên đó đi rất nhanh, đâm phải chồng tôi, nay bị hôn mê bất tỉnh, bị chấn thương sọ não, đến bây giờ gia đình tôi rất khó khăn, không biết trông cậy vào ai".

Dẫn số liệu TNGT năm 2022, thiếu tá Trần Quang Chinh, Phó Đội trưởng Đội CSGT số 6, Phòng CSGT, Công an TP. Hà Nội cũng cho biết, năm 2022, trên địa bàn Đội CSGT số 6 xảy ra 11 vụ TNGT, làm 11 người chết.

So với cùng kỳ năm 2021, TNGT giảm 7 vụ, giảm 7 người chết. 2 tháng đầu năm 2023, trên địa bàn Đội CSGT số 6 xảy ra 1 vụ, làm 1 người chết. Thiếu tá Trần Quang Chinh cho biết, qua phân tích, đối chiếu tình hình TNGT trên địa bàn, đơn vị nhận thấy  thường xảy ra từ 10h tối đến 2h sáng, trong đó chủ yếu là các lỗi như vượt đèn đỏ, sử dụng rượu bia khi tham gia giao thông…

"Khi tập trung vào khung giờ được xác định hay xảy ta tai nạn cũng như những lỗi vi phạm là nguyên nhân dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng thiệt hại về người và tài sản thì TNGT giảm đi đáng kể. Đặc biệt, các vụ tai nạn nghiêm trọng năm 2022 so với cùng kỳ năm 2021 số người chết giảm gần một nửa".

Đại diện lãnh đạo Ban ATGT tỉnh Quảng Ninh cũng cho biết, qua phân tích những nguyên nhân các vụ TNGT xảy ra trên địa bàn tỉnh năm 2022 cho thấy, phần lớn các vụ TNGT là do lỗi chủ quan của người điều khiển phương tiện:

"Do ý thức chủ quan của người tham gia giao thông là chủ yếu, trên 90%, trên 90% là do lỗi của lái xe, những lỗi thường gây ra tai nạn là đi không đúng làn đường, lỗi quan sát, vượt xe không đúng quy định… Đấy là những lỗi chủ yếu gây ra các vụ tai nạn"

Tại buổi họp triển khai năm ATGT 2023 tổ chức mới đây, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách UBATGTQG cũng cho biết, năm 2022, toàn quốc xảy ra 11.457 vụ TNGT, làm chết 6.397 người, bị thương hơn 7.800 người. Nếu so với năm 2021, TNGT có giảm về số vụ, số người bị thương, nhưng tăng gần 600 người.

Phân tích nguyên nhân của các vụ TNGT trong năm 2022, ông Khuất Việt Hùng cho biết, trong số nhiều vụ TNGT có nguyên nhân trực tiếp từ người tham gia giao thông không chấp hành pháp luật về TTATGT. Chẳng hạn, vụ TNGT tại Hà Nội ngày 12/8/2022 do người điều khiển ô tô vi phạm quy định nồng độ cồn đâm vào trạm xăng làm 8 người bị thương gây xôn xao dư luận:

"Việc gia tăng lại nhu cầu vận tải, mức độ tham gia giao thông và một số thói quen tuân thủ pháp luật về ATGT của một bộ phận người tham gia giao thông cũng bị lơi lỏng; rồi một bộ phận chủ xe, chủ doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về TTATGT… Đây là những nguyên nhân dẫn đến tình hình TTATGT phức tạp trong năm qua".

Các địa phương có kế hoạch ra sao để thực hiện “thượng tôn pháp luật”? 

Nói về kế hoạch hưởng ứng năm ATGT 2023 của địa phương, ông Vũ Văn Tùng, giám đốc Sở GTVT, Phó Ban ATGT tỉnh Hải Dương cho biết, vẫn bám sát 8 nhiệm vụ của UBATGTQG, từ việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao hiệu quả thực thi công vụ, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về ATGT; tăng cường sự phối hợp giữa các lực lượng, trong đó lấy lực lượng công an làm nòng cốt để xử lý nghiêm các xe cơi nới thành thùng, xử lý nghiêm vi phạm nồng độ cồn, vi phạm tốc độ…

"Năm nay Hải Dương thực hiện rất nghiêm mấy nội dung đó, kết hợp với nghiên cứu và triển khai xử lý phạt nguội. Đây là hình thức vừa mang tính tuyên truyền, đồng thời cũng nâng cao nhận thức của người tham gia giao thông. Chúng tôi giữa công an với giao thông có quy chế phối hợp, phối hợp tuần tra, kiểm soát, xử lý các vi phạm về TTATGT trên địa bàn tỉnh là rất tốt. Đấy cũng là mọt điểm nhấn, tạo thêm một sức mạnh, nâng cao nhận thức cũng như ý thức của người tham gia giao thông lên".

Ông Trần Xuân Quý, Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Lào Cai cũng cho biết, ngay từ đầu năm, Ban ATGT tỉnh Lào Cai cũng đặt ra những nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện chủ đề năm ATGT 2023 như: đổi mới công tác tuyên truyền đến sâu rộng nhất cho người tham gia giao thông, tăng cường các chuyên đề xử lý, xử phạt để nâng cao ý thức chấp hành của người tham gia giao thông:

"Tiếp tục phải duy trì và tăng cường các hoạt động chuyên đề, ví dụ như quá khổ quá tải, nồng độ cồn, mũ bảo hiểm và đẩy mạnh các hoạt động khác nữa… Nó có hiệu quả rất lớn".

Về phía lực lượng chức năng, thượng tá Phạm Quang Huy, Phó cục trưởng Cục CSGT, Bộ Công an cũng cho biết, hưởng ứng chủ đề năm ATGT 2023, Cục CSGT cũng đã có kế hoạch bám sát chủ đề và những nhiệm vụ đặt ra của UBATGTQG, như: đơi mới cả về hành động và tư duy trong hoạt động nghiệp vụ; thực hiện quyết liệt công tác nghiệp vụ cơ bản, xác định đúng những tuyến, địa bàn, các lĩnh vực để có chuyên đề phù hợp hiệu quả… Đặc biệt, lực lượng CSGt cũng sẽ tập trung thực hiện 2 chuyên đề xử lý vi phạm đã được Bộ Công an thống nhất, chỉ đạo:

"Xác định 2 chuyên đề công tác trọng tâm là mệnh lệnh chiến đấu của Bộ Công an, phải tập trung thực hiện xuyên suốt trong năm 2023 là xử lý vi phạm về nồng độ cồn; thứ 2 là chấn chỉnh việc chấp hành các quy định của pháp luật về giao thông, trong đó đối với chuyên đề về xử lý nồng độ cồn thì yêu cầu phải thực hiện thường xuyên, quyết liệt, không có ngoại lệ, kiên quyết hình thành thói quen, văn hóa “đã uống rượu bia thì không lái xe” trong nhân dân".

TS Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng UBATGTQG cho biết, tại buổi họp triển khai nhiệm vụ năm 2023, Bộ trưởng Bộ GTVT, Phó chủ tịch thường trực UBATGTQG Nguyễn Văn Thắng đã nêu 8 nhóm nhiệm vụ chính, như: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác chỉ đạo, điều hành về đảm bảo TTATGT; xây dựng và hoàn thiện các thể chế các cơ chế quy định pháp luật và các cái quy định khác có liên quan đến công tác bảo đảm TTATGT; những cái giải pháp để nâng cao tính năng an toàn của hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông tổ chức giao thông an toàn….

"Trong kế hoạch cũng có những công việc rất cụ thể của từng bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ thì sẽ triển khai, đặc biệt là chú trọng tới việc nêu cao trách nhiệm nêu gương, thượng tôn pháp luật của các cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức làm nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ pháp luật và quản lý nhà nước về TTATGT".