Thanh niên Việt Nam loay hoay tìm kiếm kỹ năng xanh

Kỹ năng xanh theo định nghĩa của LHQ là các kiến thức , năng lực, phẩm chất, thái độ, hành vi cần thiết để sống, hành động, làm việc giúp xã hội phát triển bền vững và sử dụng tài nguyên hiệu quả. Chính vì vậy, việc trang bị kỹ năng xanh cho thanh niên để tiến tới một tương lai phát triển bền vững là điều vô cùng cần thiết.

Bạn Trần Anh Tuấn, một bạn trẻ theo đuổi lối sống xanh chia sẻ những lợi thế để nắm bắt kỹ năng xanh của giới trẻ Việt Nam hiện nay: "Bối cảnh thế giới và Việt Nam đang chuyển dịch theo hướng này thì các bạn nên phát huy thế mạnh của mình như tuổi trẻ, có sự học hỏi nhanh hơn, tiếp cận tốt hơn, sáng tạo hơn, nhiệt huyết hơn.. để học các kỹ năng xanh này, áp dụng vào thực tế. Bản thân em thấy là em dễ có văn hóa tốt hơn, dễ làm việc hơn và có giá trị hơn khi mình sống xanh."

Tuy nhiên, đối với thế hệ thanh niên Việt Nam hiện nay,  việc được tiếp cận và tìm hiểu, học hỏi các kỹ năng xanh vẫn còn nhiều hạn chế. Loay hoay, mơ hồ, tự mày mò, tự học, tự thích ứng… là những việc mà số ít thanh niên Việt Nam hiện có nhu cầu tìm hiểu về kỹ năng xanh đang phải làm. Bạn Phan Bách, từ một sinh viên ngành công tác xã hội, khi tham gia vào một tổ chức liên quan tới môi trường và sau một thời gian khá dài tìm hiểu mới nhận ra con đường mình đi là đúng đắn và phù hợp. Bạn Phan Bách chia sẻ:

"Em thấy mình được nâng cao năng lực và bài bản hơn rất nhiều so với trước kia em học tổ chức. Đây là cơ hội mà nếu em  không thể hiện sự quyết tâm gắn bó, muốn tìm hiểu, thay đổi phong cách sống của mình xanh hơn thì mình sẽ không tìm thấy cơ hội đấy và em cảm thấy đây là hướng đi đúng đắn cho em."

Nếu tới năm 2030, vẫn có tới 60% thanh niên Việt Nam có thể thiếu các kỹ năng xanh cần thiết mà hiện tại, thực tế vẫn chưa có một môi trường thuận lợi cho các bạn trẻ tiếp cận nhanh chóng các kỹ năng này thì nguồn nhân lực của Việt Nam trong tương lai gần sẽ ngày càng rơi vào nghịch cảnh: thừa lao động động yếu, thiếu lao động giỏi..

Thạc sĩ Vũ Thị Liễu - Trưởng bộ môn Công nghệ, Khoa Môi trường, trường đại học Kinh Doanh và Công nghệ Hà nội thừa nhận thực tế đáng quan ngại này: "Chuyên ngành môi trường hiện nay mới chỉ lồng ghép 1 vài khía cạnh nhỏ nhưng nó chưa nêu bật được sự chuyển đổi xanh, tức là giáo dục thì chưa có gì mới.

Cái đó có ai đào tạo đâu, sự tuyên truyền về hành vi xanh, kinh tế xanh, sự tuần hoàn gần như các bạn không có cách nào tiếp cận trừ khi giáo viên phải được tiếp cận và nhà trường phải có chủ trương. Mặc dù cả thế giới người ta dịch chuyển xanh rồi, và đang tạo ra rất nhiều cơ hội đó mà mình đang mất dần cơ hội vì mình không theo kịp cái xu hướng xanh này."

Bà Bùi Việt Hiền- Cán bộ chương trình về biến đổi khí hậu, đại diện của UNDP tại Việt Nam cho biết một số nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng thiếu hụt kỹ năng xanh của thanh niên Việt Nam:

"Việt Nam còn đang thiếu các chính sách giải pháp đầu tư để phát triển kỹ năng xanh trong bối cảnh về biến đổi khí hậu. Nguyên nhân thứ 2 là hệ thống giáo dục và đào tạo nghề hiện nay còn khá hạn chế để có thể truyền tải được các vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu. Hệ thống đào tạo nghề và hướng nghiệp hiện nay còn thiếu các chuẩn mực xanh, bền vững và không định hướng đủ.

Phương pháp giáo dục hiện tại vẫn nặng lý thuyết mà thiếu trải nghiệm nên làm cho khả năng phát triển kỹ năng xanh cho học sinh còn nhiều hạn chế. Hiện nay các bạn trẻ và người lao động cũng chưa có các dịch vụ tư vấn, định hướng nghề nghiệp xanh một cách chính thức và quy mô."

Thực tế ngày càng cho thấy, không chỉ những ngành nghề phát triển bền vững mà ngay cả những ngành nghề truyền thống cũng đang phải chuyển đổi xanh. Nếu lực lượng lao động thiếu kỹ năng xanh thì chắc chắn, trong tương lai gần, Việt Nam sẽ sẽ không thể đạt được mục tiêu về Net Zero, hay cam kết phát thải ròng bằng 0 và thậm chí còn có thể kéo giảm các tiến bộ về kinh tế, khoa học mà chúng ta đã đạt được trước đó.