Thận trọng bán sầu riêng chưa đủ tuổi

Thời gian qua, sầu riêng là loại trái cây giúp nhiều nhà nông thu về tiền tỷ khi giá liên tục neo giữ ở mức cao. Giá cao, nhu cầu tăng, nên gần đây tại thành phố Cần Thơ xuất hiện trạng một số thương lái đến tận vườn thu mua sầu riêng non, kém chất lượng đẩy giá tăng cao rồi làm hợp đồng viết tay với người dân.

Ông Huỳnh Văn Hoảnh, Giám đốc Hợp tác xã Tân Thới 1, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ, cho hay tình trạng này đã diễn ra khoảng 1 tháng nay. Đến ngày thu hoạch, thương lái sẽ cắt trái khoảng 5% diện tích, sau đó chèn ép nông dân để hạ giá từ 20% - 30%, nếu người dân không bán thì thương lái bỏ cọc.

Theo ông Hoảnh, sầu riêng đã cắt một đợt trái mà muốn bán cho thương lái khác thì giá lại tiếp tục giảm từ 30% - 35% so với giá đã thỏa thuận trước đó: Cả tháng trở lại đây sầu riêng còn non non nó mua, đặt cọc vô trong vườn tôi không có hiểu biết gì, mua với bà con, xã viên trong thành viên xã tôi. Đặt cọc thì ví dụ như là từ 5 đến 10% cái vườn bán thực tế là, tới cái mùa mà giá nó lên thì mình không có bán lên được, nhưng mà giá nó xuống nó bỏ, thường thường trước đây là vậy. Làm cái giấy tay chứ đâu có chứng nhận gì, hồi nào giờ thường thường mấy năm trước là vậy thì phải chịu thôi.

Đang thực hiện việc liên kết, bao tiêu sầu riêng cho các hộ dân trên địa Cần Thơ với diện tích hơn 600 hecta, Công ty TNHH MTV Ngọc Minh – LS liên kết, bao tiêu sầu riêng của người dân để xuất khẩu nên yếu tố tiêu chuẩn, chất lượng được đặt lên hàng đầu. Trái sầu riêng đạt chất lượng phải đạt độ chín theo đúng tiêu chuẩn, không cắt trái non, trái sâu bệnh sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu.

Bà Chu Thị Tú Liên, Công ty TNHH MTV Ngọc Minh – LS, cho biết: Bản thân doanh nghiệp trước ngày thu hoạch từ 7 đến 10 ngày doanh nghiệp sẽ cho kỹ thuật xuống kiểm tra về chất lượng cũng như mang sản phẩm đi kiểm nghiệm và kiểm tra độ chín của trái đạt cơm vàng, bột ngọt thì doanh nghiệp mới thu mua. Năm nay thì cũng có một số bà con thông báo cho công ty vào thăm vườn mua sớm một chút, năm nay thương lái họ đi mua sớm quá, thì đó cũng là khó khăn cho doanh nghiệp cũng là một cái lũng đoạn thị trường.

Huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ có diện tích trồng sầu riêng hơn 3.530 hecta với hơn 2.000 hecta đang cho trái. Hiện nay, sầu riêng nơi đây đang bước vào giai đoạn thu hoạch chính vụ, ước sản lượng sầu riêng năm nay của Phong Điền trên 32.600 tấn.

Ông Phan Thanh Trung, Trưởng trạm Khuyến nông huyện Phong Điền, chia sẻ: Hiện tượng thu mua trái non mà bán trên mạng thời gian qua thì nói chung là ảnh hưởng đến thương hiệu sầu riêng ở tại địa phương. Thứ nhất khi trái mình thu chưa đến độ tuổi nó non thì sản phẩm khi ra múi sầu riêng thì nó rất là nhạt, không có độ, hương vị của sầu riêng thì nó làm ảnh hưởng đến cả lô sầu riêng sau của chúng ta xuất khẩu hoặc chúng ta bán ra thị trường thì người dân có hướng là tẩy chay những lô sau.

Liên quan câu chuyện này, ông Nguyễn Trung Nghĩa, Chủ tịch UBND huyện Phong Điền cho biết, để tránh thiệt hại cho người dân và mất uy tín sầu riêng của địa phương, UBND huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn nắm chặt diễn biến tình hình mua bán sầu riêng và khuyến cáo người dân thu hoạch sầu riêng đúng thời điểm. Đối với doanh nghiệp đã đăng ký thu mua sầu riêng tại địa phương thì cần ký hợp đồng liên kết, tiêu thụ và thực hiện đúng các nội dung đã cam kết với người dân.

Ông Nguyễn Trung Nghĩa cho biết: Có những thương lái chưa rõ nguồn gốc đến mua sầu riêng rất là nhiều và hiện nay trên các mạng xã hội mua sầu riêng kém chất lượng, đặc biệt là sầu riêng non để bán xuất khẩu. Huyện cũng yêu cầu các ngành chức năng kiểm tra hết các doanh nghiệp thu mua trên địa bàn. Nếu là doanh nghiệp phải có tên tuổi, giấy phép đăng ký kinh doanh được vào địa bàn, còn nếu mà sắp tới mua sầu riêng không rõ nguồn gốc thì coi như huyện không cho mua sầu riêng.

Ví dụ như sản xuất sầu riêng ra của người dân mà coi như thương lái không rõ, đi mua đi bán ở đâu không biết, không rõ chất lượng nói là sầu riêng Phong Điền làm ảnh hưởng xấu thì Phong Điền chúng tôi phải có biện pháp quản lý làm sao đảm bảo cho người dân an tâm trong việc sản xuất cũng như an tâm trong việc mua bán sắp tới, đảm bảo chất lượng, hiệu quả và lấy được tên tuổi sầu riêng của Phong Điền để xuất khẩu.

Trong 10 năm qua (2013-2023), diện tích sầu riêng của vùng ĐBSCL tăng thêm 20.600ha, từ 12.600ha lên 33.200ha. Sản lượng sầu riêng đạt khoảng 330.000 tấn. Giá sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc các tháng đầu năm 2024 rất cao.

Tuy nhiên, không vì lợi trước mắt mà làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu lâu dài của sầu riêng nước ta. Ngành chức năng tại một số địa phương ĐBSCL cũng đưa ra yêu cầu tăng cường kiểm soát các hoạt động mua bán của thương lái; nắm chặt diễn biến tình hình và khuyến cáo người dân thu hoạch sầu riêng đúng thời điểm.

Đối với doanh nghiệp đã đăng ký thu mua sầu riêng tại địa phương thì cần ký hợp đồng liên kết, tiêu thụ và thực hiện đúng các nội dung đã cam kết với người dân để tránh làm ảnh hưởng đến vùng nguyên liệu sầu riêng.