Thả gà ra đuổi

Vấn đề “gốc rễ” là truy xuất nguồn gốc thực phẩm cũng đang gặp nhiều thách thức; việc thu hồi, xử lý thực phẩm không an toàn thực hiện chưa nghiêm; quy hoạch vùng sản xuất thực phẩm an toàn chưa gắn với thị trường tiêu thụ, xây dựng thương hiệu, xuất xứ của sản phẩm.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn của VOV Giao thông, nếu chỉ dừng lại ở quy định với các cửa hàng kinh doanh mà không xem xét tới toàn bộ hệ thống an toàn thực phẩm từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến tiêu dùng thì không khác gì “Thả gà ra đuổi".

Quản hoa quả vỉa hè, đồ ăn thức uống khác thì sao?

Không chỉ hoa quả mà một lượng lớn đồ ăn thức uống không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không bảo đảm an toàn vẫn đang bày bán, tiêu thụ trên thị trường; số lượng thực phẩm ở vỉa hè, hàng rong thậm chí còn chiếm tỷ lệ lớn.

Kể cả ở những cơ sở kinh doanh có giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm đi nữa thì cũng chỉ có ý nghĩa ở một thời điểm nhất định, còn sau đó, thực phẩm không rõ nguồn gốc, không được bảo quản, không chế biến theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn có thể được “tuồn” vào.

Vấn đề “gốc rễ” là truy xuất nguồn gốc thực phẩm cũng đang gặp nhiều thách thức; việc thu hồi, xử lý thực phẩm không an toàn thực hiện chưa nghiêm; quy hoạch vùng sản xuất thực phẩm an toàn chưa gắn với thị trường tiêu thụ, xây dựng thương hiệu, xuất xứ của sản phẩm.

Do đó, nếu chỉ mở những đợt cao điểm hoặc kế hoạch tập trung vào những đợt hay tháng cao điểm thì chưa đủ để ngăn chặn, hạn chế tình trạng này. Và hầu như, sau các đợt cao điểm thì những vi phạm về an toàn thực phẩm lại tái diễn.

Các đề án, kế hoạch triển khai với đối tượng là cơ sở kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ, vì thế, có lẽ chỉ giải quyết phần ngọn mà chưa giải quyết từ gốc. Mà để kiểm soát tốt từ gốc, phải đảm bảo được thực phẩm chất lượng từ nguồn, chứ không thể quản lý theo kiểu "thả gà ra đuổi".

Khi xác định kiểm soát nguồn gốc thực phẩm là khâu then chốt để bảo đảm an toàn thực phẩm sẽ đòi hỏi có những chế tài mạnh hơn nữa; có giải pháp quyết liệt hơn để kiểm soát chặt chẽ. Đối với hàng nhập khẩu phải kiểm soát tại các cửa khẩu, còn tại thị trường nội địa thì phải kiểm soát được hàng hóa nhập vào các chợ đầu mối trước khi hàng hóa cung ứng ra thị trường.

Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển, việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý an toàn thực phẩm, nhanh chóng ứng dụng nền tảng công nghệ số, mã vạch… sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng thực phẩm.

Trong đó, tập trung vào các địa bàn trọng điểm, các điểm trung chuyển hàng hóa, kho hàng, các giao dịch thương mại điện tử chào bán, quảng cáo thực phẩm để kịp thời phát hiện, kiểm tra việc chấp hành các quy định về sản xuất, kinh doanh thực phẩm, về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm, việc thực hiện các quy định về công bố sản phẩm, về tiêu chuẩn chất lượng, ghi nhãn hàng hóa, việc quảng cáo thực phẩm, nguồn gốc, xuất xứ, nguồn gốc nguyên liệu sử dụng để sản xuất thực phẩm; việc sử dụng phụ gia, phẩm màu trong chế biến thực phẩm và các quy định.

Cùng với đó, phải nâng trách nhiệm của nhà sản xuất thông qua việc tăng truy xuất nguồn gốc, bởi truy kỹ giúp dễ quản lý, kiểm soát, dễ thu hồi sản phẩm khi cần. Các công tác này cần gắn với trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm tra, giám sát nguồn gốc thực phẩm và quy trình sản xuất trước khi đưa sản phẩm ra thị trường để từ đó có giải pháp quản lý chặt chẽ hơn.

Với các trường hợp vi phạm cũng cần hình thức xử phạt một cách nghiêm khắc hơn để đủ sức răn đe, không để tái diễn, có thể thu hồi giấy phép, cấm hoạt động vĩnh viễn cơ sở sản xuất, kinh doanh, thậm chí xử lý hình sự với những trường hợp vi phạm nghiêm trọng.

Song song đó, các đơn vị cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong việc truy xuất nguồn gốc và các thông tin cơ bản về sản phẩm. Trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển, việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý an toàn thực phẩm, nhanh chóng ứng dụng nền tảng công nghệ số, mã vạch… sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng thực phẩm.

Với tính chất và tầm quan trọng của công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, cần sớm xem xét quy định mô hình quản lý an toàn thực phẩm tập trung, thống nhất từ Trung ương đến địa phương để đảm bảo thống nhất đầu mối, hiệu quả trong công tác này; khắc phục những hạn chế, tồn tại hiện nay; đồng thời nâng cao năng lực, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về bảo đảm an toàn thực phẩm; tránh tình trạng trách nhiệm thuộc về tất cả nhưng cuối cùng không thuộc về ai.