"Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định thắng lợi Cách mạng Tháng Tám"

Theo Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, sự lãnh đạo đó được thể hiện thông qua việc vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, xây dựng lực lượng và đặc biệt là khơi dậy, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.

Những bài học kinh nghiệm quý báu này tiếp tục được Đảng ta vận dụng sáng tạo trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

PV: Xin cảm ơn ông đã nhận trả lời phỏng vấn của Đài Tiếng nói Việt Nam. Thưa ông, Đảng Cộng sản Việt Nam thì có vai trò như thế nào trong thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945?

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa: Có thể khẳng định, thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 có rất nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân đầu tiên và mang tính quyết định chính là sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Chúng ta nhớ lại chiều dài lịch sử khi thực dân Pháp sang xâm lược và đô hộ Việt Nam, nhân dân ta với lòng yêu nước nồng nàn, nhiều phong trào khởi nghĩa theo tư tưởng của nông dân, của tiểu tư sản cũng đã nổi dậy với một tinh thần chiến đấu rất anh dũng và hy sinh cao cả. Nhưng cuối cùng, sự nghiệp kháng chiến không được thành công, vì chúng ta chưa tìm được đường lối giành độc lập đúng đắn.

Chính trong thời điểm lịch sử này, Bác Hồ kính yêu của chúng ta lúc đó là Nguyễn Ái Quốc đã đi tìm đường cứu nước và Bác đã tìm ra con đường cứu nước, con đường giành độc lập cho dân tộc ta.

Bác đã nói, muốn cứu nước thì không có con đường nào khác con đường Cách mạng vô sản. Và từ đó, Bác đã truyền bá Chủ nghĩa Lênin vào trong phong trào cách mạng Việt Nam, trước hết là trong phong trào công nhân và nhân dân lao động. Đó là một quá trình Bác Hồ kính yêu đã vận động để chuẩn bị cả về công tác tư tưởng, công tác tổ chức và công tác cán bộ cho sự ra đời của Đảng ta vào ngày 3 tháng 2 năm 1930. Sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của chúng ta bước sang một trang lịch sử mới: phong trào đấu tranh dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân mà đội tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam.

Suốt quá trình 15 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân, đoàn kết nhân dân trên nền tảng khối liên minh Công- Nông và các tầng lớp nhân dân yêu nước, đã tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thành công.

Đây là một thắng lợi vĩ đại, một mốc son lịch sử, một bước ngoặt lịch sử trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta, của Đảng ta cũng như của chiều dài lịch sử hơn 4.000 năm dựng nước và giữ nước của nhân dân ta.

PV: Cụ thể, ông đánh giá như thế nào về vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc khơi dậy và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945?

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa: Nhân tố giữ vai trò quyết định để làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ của chúng ta. Điều này được khẳng định ở chỗ:

Trước hết, Đảng và Bác Hồ đã xây dựng và đưa ra đường lối kháng chiến, đường lối cách mạng đúng đắn. Đường lối đó là tiến hành là cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, sau đó tiến hành lên xây dựng Chủ nghĩa xã hội.

Đường lối đó là đường lối về xây dựng lực lượng, gồm có lực lượng lãnh đạo chính là giai cấp công nhân Việt Nam mà tiên phong là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đường lối đó thể hiện trong nền tảng của đại đoàn kết toàn dân tộc, đó là liên minh giữa giai cấp công nhân, nông dân, tầng lớp trí thức và các lực lượng yêu nước để hình thành một khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trên cơ sở lòng yêu nước và tinh thần đại đoàn kết đó đã tiếp tục hun đúc và khơi dậy lòng yêu nước, khát vọng giành độc lập tự do cho dân tộc của chúng ta.

Đó là việc tập hợp được lực lượng có thể huy động hàng triệu triệu người dân thông qua những tổ chức ban đầu là Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội. Trên cơ sở đó, sau khi Đảng ta ra đời, cùng với Đảng Cộng sản thì các hội quần chúng như Thanh niên Cứu quốc, Phụ nữ Cứu quốc cũng đã ra đời. Sau đó, đến năm 1941, Mặt trận Việt Minh ra đời và bắt đầu giữ vai trò là nòng cốt trong tập hợp đoàn kết đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy ý chí khát vọng giành độc lập của chúng ta.

Thứ ba, Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ đã chú ý xây dựng lực lượng, gồm có lực lượng chính trị là tinh thần đoàn kết yêu nước của nhân dân. Lực lượng chính trị khi trưởng thành lớn mạnh và rộng khắp cả nước. Trên nền tảng đó, lực lượng vũ trang - tức là đấu tranh vũ trang cũng ra đời, như các đội Du kích, các đội Cứu quốc quân và đặc biệt là Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân ra đời vào ngày 22 tháng 12 năm 1944. Cùng với đó, Bác và Đảng ta đã chuẩn bị những căn cứ kháng chiến, những địa bàn kháng chiến để tiến hành xây dựng lực lượng trưởng thành và chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công tốt đẹp.

PV: Thưa ông, từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945, bài học về sức mạnh đại đoàn kết dân tộc được Đảng ta tiếp tục khẳng định và phát huy ra sao trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc?

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là một thắng lợi vĩ đại,  một mốc son lịch sử. Dân tộc ta từ cảnh bị thực dân đế quốc đô hộ, từ cảnh lầm than, từ cảnh nô lệ đã giành được độc lập, trở thành người làm chủ nước nhà và quyết định vận mệnh của đất nước mình, của dân tộc mình.

Cũng từ Cách mạng Tháng Tám đã mở ra một kỷ nguyên mới, đó là kỷ nguyên đất nước ta được độc lập, kỷ nguyên gắn liền giữa độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội. Những bài học của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị và tiếp tục được chúng ta kế thừa, giữ vững và phát huy trong thời kỳ mới.

Điều này được thể hiện: tổng kết 40 năm về lý luận và thực tiễn trong thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng ta đã khẳng định nhiều bài học, nhưng có những bài học rất quan trọng đó là: Bài học Đảng lãnh đạo là một trong những nhân tố quyết định cho sự thắng lợi của cách mạng Việt Nam; Bài học của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc; Bài học về tinh thần lấy dân làm gốc, lấy dân là trung tâm và khơi dậy thế trận thế trận lòng dân trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng, đấu tranh giải phóng dân tộc; Bài học về xây dựng đường lối chiến lược đúng đắn, đồng thời đã xây dựng được lực lượng cách mạng rồi thì phải chọn được thời cơ.

Cách mạng Tháng Tám là một trong những bài học quý giá về thời cơ. Khi chuẩn bị cho Cách mạng Tháng Tám, lúc đó Bác Hồ đang ốm nặng, nhưng Bác vẫn truyền khát vọng giành độc lập cho toàn Đảng và toàn dân của ta. Bác đã nói một câu hết sức nổi tiếng: "Lúc này thời cơ thuận lợi đã đến, dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập".

Bài học thời cơ của Cách mạng Tháng Tám cũng là bài học thời cơ mà hiện nay ta gọi là thời cơ vàng, hay là một cơ hội để chúng ta bước tới ngưỡng cửa để bước vào kỷ nguyên mới: kỷ nguyên hòa bình, độc lập, thống nhất, dân giàu nước mạnh, dân chủ công bằng văn minh, vững bước tiến lên Chủ nghĩa xã hội và xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc cho nhân dân.

Muốn đạt được khát vọng về kỷ nguyên mới đó, chúng ta phải tiếp tục vận dụng sáng tạo bài học Đảng lãnh đạo. Và Đảng lãnh đạo thì phải kiên định: Kiên định chủ nghĩa Lênin; Kiên định tư tưởng Hồ Chí Minh; Kiên định độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội; Kiên định con đường cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, mà hiện nay chúng ta đã tổng kết thành lý luận về đường lối đổi mới của Việt Nam.

Và chúng ta phải kiên định những nguyên tắc cơ bản của Đảng, để luôn luôn bảo đảm cho Đảng ta giữ vững ngọn cờ tiên phong để lãnh đạo cách mạng Việt Nam, để dẫn dắt dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, để giữ vững vị trí và nâng tầm của một Đảng vừa thực hiện chức năng lãnh đạo cầm quyền, nhưng đồng thời là một Đảng luôn luôn tự đổi mới, tự hoàn thiện để xây dựng ngày càng trong sạch, vững mạnh và gần với nhân dân hơn.

Hay bài học về lấy dân làm gốc, muốn thực hiện được thắng lợi công cuộc đổi mới và bước vào kỷ nguyên mới thì phải lấy dân làm gốc. Chính trong chủ đề của Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội lần thứ XIV,  Đảng ta cũng đã nêu: phải giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo cầm quyền của Đảng, phát huy tinh thần yêu nước, giá trị về văn hóa và con người Việt Nam để đẩy mạnh công cuộc đổi mới, đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới.

Rồi bài học xây dựng các thế trận: thế trận trong nhiệm vụ xây dựng phát triển kinh tế văn hóa, xã hội, thế trận quốc phòng an ninh và công tác đối ngoại mà nền tảng của thế trận đó đã được Đảng chỉ ra rằng, chính là vấn đề xây dựng lòng dân cho thật là tốt. Và thực sự trong hơn 95 năm, thực tiễn đã khẳng định rõ, Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích làm sao đem lại hòa bình độc lập thống nhất cho đất nước, đem lại ấm no hạnh phúc nhiều nhất cho nhân dân ta.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông.