Sáp nhập để lớn mạnh, nhưng cần chính quyền số để không xa dân

Sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố Cần Thơ (mới) chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất thành phố Cần Thơ, Hậu Giang và Sóc Trăng.

Không ít người dân ban đầu tỏ ra băn khoăn về việc thực hiện thủ tục hành chính liệu có phức tạp hơn, nhất là khi khoảng cách địa lý được nới rộng. Thế nhưng, thực tế lại cho thấy một hướng đi tích cực khi chuyển đổi số và chính quyền số đang phát huy hiệu quả rõ nét.

Đến làm thủ tục tích hợp giấy phép lái xe vào ứng dụng VNeID tại Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Cần Thơ, ông Đỗ Hoàng Nam, cho biết, vì chưa quen thao tác công nghệ nên ông chọn đến trực tiếp Trung tâm để được cán bộ hỗ trợ.

Nhưng điều khiến ông bất ngờ chính là quy trình làm việc khoa học, dữ liệu được liên thông và thủ tục nhanh chóng nhờ hệ thống số đã được vận hành đồng bộ: Trước nhất cơ sở ở đây thấy ổn, lại thì có xếp theo thứ tự bắt số rồi chờ số để lên thực hiện. Ở trên thực hiện chính quyền 2 cấp cho giải quyết thuận tiện cho người dân, được tốt hơn, giấy tờ gì đó cho nó thuận lợi.

Vừa hoàn thành việc thực hiện hồ sơ online tạm trú cho người cháu, ông Trần Ngọc Hưởng, người dân phường Vị Tân, thành phố Cần Thơ mới chia sẻ việc tiếp cận dịch vụ hành chính qua mạng như hiện nay rất thuận tiện, người dân không phải đi lại nhiều: Sáp nhập địa bàn nó rộng nhưng mà giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường mạng là tạo điều kiện cho người dân giải quyết nhanh, gọn lẹ hơn, đỡ đi lại. Mong muốn giải quyết mọi thủ tục hành chính trên môi trường mạng nhiều hơn.

Ông Nguyễn Trung Quốc Nam, chuyên viên tại Trung tâm Phục vụ hành chính công Thành phố Cần Thơ cho biết nhờ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ hạ tầng số đến nhân lực nên mọi thủ tục hành chính vẫn diễn ra thông suốt.

Chuyển đổi số đang làm thay đổi cách người dân tiếp cận với chính quyền: Mình cũng vẫn nỗ lực để không làm chậm trễ, gián đoạn cho bà con. Mình cũng làm là công bố danh sách cán bộ hỗ trợ thực hiện hỗ trợ thủ tục hành chính tại chi nhánh của các xã, công bố bộ thủ tục của cấp xã và cấp sở để người dân thuận tiện thực hiện thủ tục hành chính. Trong đó có thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến và phi địa giới.

Bà Lê Xuân Hoa, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP. Cần Thơ cho biết, trên cơ sở công bố các thủ tục của các Bộ ngành và địa phương cũng đã hoàn tất việc công bố các thủ tục hành chính của toàn thành phố. Đến ngày 30/6, toàn thành phố có 2.124 thủ tục. Trong đó, cấp thành phố có 1.779 thủ tục và cấp xã phường là 345 thủ tục: Chúng ta đang thực hiện hướng tới là hết năm 2025 giải quyết thủ tục hành chính phi địa giới hành chính. Hiện tại thành phố Cần Thơ đã công bố các thủ tục giải quyết phi địa giới hành chính thuộc lĩnh vực đất đai, chúng tôi sẽ tiếp tục công bố hết lĩnh vực còn lại đảm bảo đến hết năm 2025 sẽ thực hiện tiếp nhận, giải quyết hồ sơ phi địa giới hành chính.

Để phục vụ tốt nhất nhu cầu giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, ông Trần Văn Huyến, Phó Bí thư Thành ủy Cần Thơ lưu ý, các đơn vị cần nâng cao trách nhiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ: Liên thông đồng bộ và không để gián đoạn vì liên quan trực tiếp đến người dân, liên quan trực tiếp đến doanh nghiệp. Chúng ta phải vận hành liên tục, không có khoảng trống, không có thời gian ngắt quãng. Nó là một việc rất khó nhưng mà tất cả chúng ta phải quyết tâm làm.

Phát biểu tại Lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã của Cần Thơ diễn ra vào sáng 30/6, Chủ tịch Quốc hội ông Trần Thanh Mẫn, cho biết đưa vào vận hành chính thức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025; đảm bảo giảm tầng lớp trung gian, gần dân, sát dân, chính quyền hành động nhanh, linh hoạt, tập trung, trách nhiệm, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, kiến tạo không gian phát triển mới, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả: Đảm bảo chuyển tiếp thông suốt, không gián đoạn trong cung cấp dịch vụ công, hết lòng, hết sức phục vụ người dân và doanh nghiệp. Người dân thành phố phải thật sự được hưởng thụ xứng đáng từ thành quả phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Có thể thấy, quá trình sáp nhập đơn vị hành chính không đơn thuần là việc thay đổi địa giới, tên gọi hay bộ máy tổ chức, đó còn là cơ hội để đổi mới cách thức vận hành chính quyền, lấy người dân làm trung tâm và lấy công nghệ làm công cụ phục vụ hiệu quả.

Chính quyền địa phương hai cấp được vận hành gọn nhẹ, linh hoạt. Các thủ tục hành chính dần được số hóa toàn diện; người dân không còn bị ràng buộc bởi khoảng cách địa lý.

***

Trong hành trình xây dựng nền hành chính hiện đại, phục vụ nhân dân, việc sáp nhập, sắp xếp lại địa giới hành chính đang được nhiều địa phương triển khai là bước đi táo bạo, mang ý nghĩa chiến lược. Tuy nhiên, khi địa giới được mở rộng, bài toán đặt ra là làm sao để chính quyền vẫn gần dân, sát dân, đặc biệt với người dân ở vùng sâu, vùng xa. Để giải quyết vấn đề này, việc ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Sáp nhập để lớn mạnh, đó không chỉ là câu chuyện gộp lại những đơn vị hành chính nhỏ lẻ mà còn là khát vọng nâng tầm quản trị quốc gia, tinh gọn bộ máy, tiết kiệm nguồn lực, nâng cao năng lực cạnh tranh và chất lượng phục vụ. Sáp nhập giúp tạo ra không gian phát triển rộng lớn hơn, quy hoạch đồng bộ hơn và tạo điều kiện để kinh tế - xã hội địa phương cất cánh, như lời Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Quyết định “sắp xếp lại giang sơn” là bước đi lịch sử có ý nghĩa chiến lược, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới của sự nghiệp hoàn thiện bộ máy hành chính nhà nước, hoàn thiện thể chế và tổ chức của hệ thống chính trị đồng bộ, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, hướng tới hoàn thiện một nền hành chính quản trị hiện đại, kiến tạo, gần dân, sát dân, vì nhân dân phục vụ, để mọi lợi ích thuộc về nhân dân.

Việc tổ chức lại địa giới hành chính, vận hành mô hình chính quyền địa phương mới là yêu cầu khách quan và tất yếu của sự nghiệp phát triển đất nước trong bối cảnh hiện nay.

Đây cũng là cơ hội quý báu để chúng ta đổi mới tư duy lãnh đạo, đổi mới phương thức quản lý nhà nước, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, nâng cao chất lượng quản trị quốc gia và tăng cường hiệu quả phục vụ nhân dân. 

Sáp nhập là điểm khởi đầu nhưng chỉ khi có chính quyền số hiệu quả thì việc lớn mạnh mới thực sự có ý nghĩa. Chính quyền số chính là “cầu nối” để khoảng cách địa lý không còn là rào cản.

Một xã ở vùng sâu có thể cách trung tâm hàng chục cây số nhưng chỉ bằng một cú nhấp chuột hoặc với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối internet, người dân có thể nộp hồ sơ, xin giấy tờ, tra cứu thông tin hoặc gửi phản ánh, kiến nghị trực tiếp đến lãnh đạo.

Mọi thủ tục hành chính sẽ được xử lý nhanh gọn, minh bạch và chính xác. Người dân cũng không phải lặn lội đường xa, xếp hàng chờ đợi tốn thời gian và chi phí không cần thiết.

Bài học từ thành phố Cần Thơ (mới) nơi sáp nhập từ ba địa phương là một ví dụ điển hình. Tại đây, việc tích hợp dữ liệu dân cư, công khai thủ tục phi địa giới, vận hành trung tâm hành chính công hiện đại đã giúp người dân dễ dàng hơn trong tiếp cận dịch vụ, giảm bớt phiền hà, tăng niềm tin vào bộ máy chính quyền.

Sáp nhập để lớn mạnh, đó là bước đi mang tính lịch sử. Nhưng để thật sự vững mạnh, đòi hỏi phải song hành cùng chính quyền số, phải lấy dân làm trung tâm, làm gốc.

Bởi mục tiêu cuối cùng của mọi cuộc cải cách, mọi sắp xếp, mọi chuyển đổi vẫn luôn là vì nhân dân phục vụ. “Khoảng cách không tính bằng kilômét mà tính bằng mức độ kết nối giữa lòng dân với chính quyền”. Sáp nhập để lớn mạnh nhưng chính quyền số mới là chiếc cầu để không bao giờ xa dân.