Nhiều tín hiệu tích cực từ việc Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành (Phần 1)

 Thông tin trong nước và quốc tế

# Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty đẩy mạnh đầu tư cho đổi mới, sáng tạo, tập trung vào các ngành mới nổi, các dự án lớn, trọng điểm của đất nước; tiếp tục cơ cấu lại DN. 

# Bộ Tài chính vừa đề nghị sửa đổi Luật Thuế thu nhập DN nhằm góp phần tạo điều kiện thúc đẩy, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh. 

# Theo báo cáo của VNDirect, tăng trưởng kinh tế VN có thể đạt 5,6% trong quý đầu tiên, thấp hơn so với mức tăng trưởng 5,9% trong quý 4 năm trước. 

# Ngoài ra, tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ dần phục hồi trong các quý còn lại của năm, nhờ Trung Quốc mở cửa trở lại có thể hỗ trợ kinh tế toàn cầu phục hồi. 

# Tăng trưởng XK của VN trong nửa cuối năm 2023 cũng được dự báo tăng cao hơn năm trước nhờ sự phục hồi mạnh mẽ từ thị trường Trung Quốc. 

# Tuy nhiên, nhiều DN cho biết, từ đầu năm vẫn đang gặp khó khi XK hải sản sang châu Âu, vì vướng quy định gỡ 'thẻ vàng' IUU. 

# Thống kê từ đầu năm, thị trường ô tô đang chứng kiến sự sụt giảm 50% doanh số. Theo các đại lý ô tô, sức cầu giảm, mặt bằng lãi suất cao là những thách thức ngành kinh doanh này phải đối mặt. 

# Quốc hội Nga vừa lần đầu tiên thông qua dự luật tạo cơ sở cho việc sử dụng đồng ruble kỹ thuật số và triển khai thanh toán không dùng tiền mặt bằng đồng tiền này. 

# Mới đây, Ukraine và Liên minh châu Âu (EU) đã gia hạn 1 năm thỏa thuận về tự do hóa vận tải đường bộ, tức đến ngày 30/6/2024. 

# Ngân hàng lớn nhất Thụy Sĩ UBS đã chấp thuận mua lại Credit Suisse với giá hơn 3 tỷ USD.

UBS cũng đồng ý chịu khoản lỗ lên tới 5,4 tỷ USD, trong vụ sáp nhập này để tránh gây thêm xáo trộn thị trường ngân hàng toàn cầu. 

# Sau khi NHNN giảm lãi suất điều hành, theo các chuyên gia, động thái này là vô cùng kịp thời và thể hiện nỗ lực trong việc kiểm soát yếu tố bất ổn trong nền kinh tế vĩ mô.

Từ 15/3, Ngân hàng Nhà nước chính thức giảm lãi suất điều hành. Theo đó, 4 mức lãi suất được điều chỉnh giảm. Đó là lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm đồng loạt giảm 1%. Khi các ngân hàng thương mại nếu cần vốn có thể tới Ngân hàng Nhà nước để vay với mức lãi suất thấp hơn.

Đồng thời, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa với các lĩnh vực ưu tiên, các khoản vay ngắn hạn qua quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính vi mô giảm thêm 0,5 điểm %.

Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước cho biết: "Với những quyết sách điều hành quyết liệt của chính phủ một cách đồng bộ, chúng tôi cũng thấy rằng thời điểm hiện nay trong việc điều hành chính sách tiền tệ cần linh hoạt điều hành lãi suất, trước hết là hạ lãi suất điều hành 1%. Đây là một trong những hoạt động tạo thông điệp cho các ngân hàng thương mại giảm lãi suất cho vay".

Khẳng định đây là một động thái “đi tắt, đón đầu” của Ngân hàng Nhà nước, Chuyên gia tài chính – ngân hàng độc lập, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: "Có thể xem sự giảm lãi suất điều hành của NHNN là nới lỏng chính sách tiền tệ. Có thể lý giải, lần điều chỉnh này của NHNN là để phản ứng lại việc 2 ngân hàng ở Mỹ sụp đổ, việc ngân hàng bên Mỹ sụp đổ do lãi suất cao làm giảm giá trị trái phiếu của ngân hàng Sillicon Valley. Có thể nói đây là động thái đi tắt đón đầu, NHNN đã đi trước sự quan tâm, lo lắng của thị trường, đưa ra tín hiệu rằng NHNN đang cố gắng giảm lãi suất".

Đồng quan điểm, PGS.TS Phạm Thế Anh, Kinh tế trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, giảng viên cao cấp về Kinh tế Vĩ mô tại Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, không chỉ mang tính đón đầu, mà việc NHNN hạ lãi suất điều hành còn là tín hiệu vui đối với các doanh nghiệp:

"Quyết định vừa rồi mang tính đón đầu, bởi đưa ra quyết định hạ lãi suất tương đối sớm so với việc mà những thông tin về lạm phát hay liệu có những quyết định về tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương hay không? Đặc biệt đây là tín hiệu tốt đối với các doanh nghiệp trong nền kinh tế, giúp cho các doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ hơn, với chi phí rẻ hơn và góp phần hồi phục kinh tế".

Bên cạnh đó, việc giảm lãi suất điều hành sẽ là dư địa, là tiền đề để các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như chia sẻ của ông Ngô Minh Đức, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư tài chính LCTV Investment:

"Nỗ lực giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước là cố gắng rất lớn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước trong việc kiềm chế lạm phát cũng như đạt mục tiêu thúc đẩy kinh tế, khiến lãi suất giảm, giúp doanh nghiệp tiết giảm được chi phí, tiếp cận vốn vay, từ đó thúc đẩy tăng trưởng trong bối cảnh lạm phát của thế giới đang tăng cao".

Trên thực tế, ngay sau quyết định giảm lãi suất điều hành của NHNN, lãi suất tiền gửi của nhiều ngân hàng đã liên tục được điều chỉnh giảm. Việc các ngân hàng giảm lãi suất huy động cũng sẽ tạo tiền đề cho các ngân hàng giảm lãi suất cho vay.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, hiện, mặc dù một số ngân hàng thương mại đã công bố giảm lãi suất cho vay song lãi suất đầu ra lại chưa giảm như kỳ vọng, hoặc áp dụng tùy đối tượng khách hàng.

Về vấn đề này, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng, để lãi suất điều hành tác động đến lãi suất thị trường cần có độ trễ: "Chúng ta có thể mong đợi trong tương lai lãi suất thị trường có thể giảm, hỗ trợ nhiều cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện chúng ta mới chỉ thấy động thái giảm lãi suất điều hành và liệu rằng có giảm tất cả mặt bằng lãi suất từ huy động cho đến cho vay hay không thì chúng ta cần thời gian. Nếu điêu này xảy ra thì tốt cho kinh tế, nhưng nếu không xảy ra thì NHNN cần có động thái hơn nữa trong việc giảm lãi suất huy động".

Việc NHNN quyết định giảm lãi suất điều hành được chuyên gia đánh giá sẽ tạo tâm lý tích cực cho người dân, doanh nghiệp, giúp họ mạnh dạn đầu tư vào sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp cũng lo ngại về việc tiếp cận vốn vay, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Làm sao để tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng? Nội dung này sẽ được chúng tôi ghi nhận trong bài viết tiếp theo. 

Thông tin thị trường chứng khoán

# VN-Index có phiên giảm mạnh nhất từ đầu tháng và để mất hơn 22 điểm, rơi xuống mức 1.023 điểm. Chỉ cần thêm một phiên giảm tương tự hôm nay, chỉ số sẽ chạm tới ngưỡng tâm lý 1.000 điểm.

# Nhóm VN30 giảm hơn 23 điểm, chỉ còn 2 mã giữ được mốc tham chiếu là PLX và VPB. Trong đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng và chứng khoán tác động mạnh nhất tới thị trường chung.

# Theo SSI Reseach, thanh khoản trung bình trung phiên cao hơn tương đối so với phiên hôm trước. Tổng giá trị giao dịch trên cả 3 sàn đạt gần 11.000 tỷ đồng. Khối ngoại kết thúc chuỗi mua ròng hơn 10 ngày với giá trị bán ròng gần 350 tỷ.