Nhiễu động không khí và bài học về thắt dây an toàn trên máy bay

Ngày 20/5, chuyến bay SQ321 của Hãng hàng không Singapore Airlines khởi hành từ London, Anh vào 10h30 tối theo giờ địa phương, dự định hạ cánh tại sân bay Singapore. Nhưng chiếc máy bay Boeing 777-300ER chở 211 hành khách và 18 thành viên phi hành đoàn này đã phải chuyển hướng hạ cánh khẩn cấp tại sân bay Suvarnabhumi, Bangkok, Thái Lan khoảng 10 tiếng sau khi cất cánh. Vụ việc đã khiến 1 người tử vong và 71 người khác bị thương. Được biết đây là sự cố gây tử vong đầu tiên của Hãng hàng không Singapore Airlines sau 24 năm.

Sự cố mà chiếc máy bay của Hãng hàng không Singapore Airlines gặp phải là do nhiễu động không khí. Dữ liệu FlightRadar24 cho thấy máy bay đã liên tục bị thay đổi độ cao trong suốt một phút, trước khi quay trở lại độ cao hành trình ban đầu là 37.000 feet.

Theo kết luận điều tra, cùng lúc đang bị tăng giảm cao độ, tốc độ bay của chiếc Boeing 777-300ER cũng bị nhiễu động không làm ảnh hưởng, có lúc nhanh lên thêm 507 mét/phút, có lúc giảm bớt 468 mét/phút. Sự biến động tốc độ đó chỉ diễn ra vỏn vẹn trong vòng 3 giây. Hậu quả là hàng trăm hành khách bị lắc như những món đồ chơi, khiến 1 nạn nhân người Anh tử vong do nhồi máu cơ tim và hàng chục người khác bị thương.

Ông Geoffrey Thomas, Giám đốc trang web AirlineRatings, người đã có kinh nghiệm 45 năm trong ngành hàng không cho biết, không phải nhiễu động nào cũng có thể dự đoán trước:

“Vụ việc này nguyên nhân chính đến từ thời tiết. Sự nhiễu loạn không khí là thứ mà chúng ta không thể nào dự đoán chính xác. Sẽ có những nhiễu loạn xảy ra ngẫu nhiên. Cho nên trường hợp của Singapore Airlines là một vụ việc đáng tiếc. Theo tôi, Singapore Airlines sẽ không bị tụt hạng đánh giá sau vụ việc này, bởi thực tế là họ đã xử lý tốt với những gì đã xảy ra”.

Ngay sau vụ việc của Singapore Airlines, vào ngày 26/5 vừa qua, một chuyến bay của hãng hàng không Qatar Airways bay từ Doha tới Dublin cũng gặp nhiễu động không khí, khiến 6 hành khách và 6 thành viên phi hành đoàn bị thương.

Ông Geoffrey Thomas cho biết, thực tế nhiễu động không khí đang xảy ra ngày một thường xuyên hơn trước sự thay đổi của khí hậu trái đất. Trong 40 năm qua, tần suất các nhiễu động mạnh tăng 55%, nhiễu loạn tầm trung tăng 40% và các nhiễu động nhẹ tăng 17%. Tại Mỹ, có khoảng 65.000 chuyến bay gặp phải nhiễu động tầm trung, và khoảng 5.500 chuyến gặp nhiễu động mạnh. Con số này có thể sẽ tăng gấp 2, thậm chí là 3 lần trong một vài thập kỷ tới.

Ngành hàng không trong 20 năm vừa qua cũng đạt nhiều tiến bộ trong việc phát hiện các nhiễu động không khí, đồng thời máy bay cũng phải trang bị các loại radar phức tạp hơn, theo chia sẻ của Geoffrey Thomas:

“Quay trở lại về những năm 1950 – 1960, khi đó radar chưa được phát minh, các radar thời tiết có thể chưa có hoặc rất thô sơ, khi đó mỗi năm ước tính có hàng trăm người thiệt mạng liên quan tới các thảm kịch như nhiễu động không khí, hay các cơn bão. Còn 20 năm trở lại đây, tính cả sự cố vừa rồi thì chúng ta chỉ có 3 trường hợp thiệt mạng do nhiễu động không khí. Có thể thấy hàng không đã đạt được những tiến bộ vượt bậc thông qua công nghệ, dù đó là radar thời tiết hay các thiết bị phòng ngừa sự cố khác”.

Dù vậy, vụ việc của Singapore Airlines đã để lại một bài học đắt giá về tầm quan trọng của việc thắt dây an toàn trên chuyến bay. Hiệp hội Phi công Hàng không (ALPA), đại diện cho hơn 77.000 phi công tại 41 hãng hàng không Mỹ và Canada, nhấn mạnh cách an toàn nhất để hành khách tự bảo vệ mình là đảm bảo dây an toàn của họ luôn được thắt chặt. Còn Chuyên gia an toàn hàng không Anthony Brickhouse cho rằng hành khách cần hạn chế di chuyển trên các chuyến bay và luôn thắt dây an toàn, bất kể đèn thắt dây an toàn có sáng hay không.

Đối với Singapore Airlines, theo dữ liệu cập nhật mới nhất, hãng này đã điều chỉnh chính sách cài dây an toàn trên chuyến bay. Theo đó, hãng sẽ không phục vụ đồ ăn, thức uống khi xuất hiện tín hiệu thắt dây an toàn. Các thành viên phi hành đoàn cũng cần tuân thủ việc quay trở về chỗ ngồi và thắt dây an toàn khi có tín hiệu. Đại diện Singapore Airlines cho biết quy định mới này là một phần trong các cách “tiếp cận an toàn, thận trọng hơn” đối với các nhiễu động có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

Đối với chúng ta, các hành khách, khi nhiễu động không khí xảy ra, hãy tuân thủ một số biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn và giảm thiểu tác động tiêu cực:

Thứ nhất, thắt dây an toàn: Luôn giữ dây an toàn được thắt chặt khi ngồi trên ghế, ngay cả khi đèn báo dây an toàn đã tắt. Điều này giúp bảo vệ khỏi các chấn thương bất ngờ do nhiễu động.

Thứ hai, Nghe và tuân theo các hướng dẫn từ phi hành đoàn. Họ có thể yêu cầu bạn ngồi yên hoặc di chuyển đến vị trí an toàn hơn nếu cần thiết.

Thứ ba, Hạn chế việc đứng dậy và di chuyển quanh khoang máy bay khi có cảnh báo về nhiễu động. Nếu phải di chuyển, hãy cẩn thận và sử dụng các bề mặt để giữ thăng bằng.

Và cuối cùng, hãy đảm bảo rằng hành lý xách tay và các vật dụng cá nhân được cất giữ an toàn để tránh rơi rớt hoặc gây nguy hiểm.