Nhận diện bức tranh kinh tế những tháng đầu năm

Đề cập đến những cơ hội đối với kinh tế Việt Nam, PGS.TS. Vũ Thanh Hương, Phó Trưởng Khoa Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế, Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: "Kinh tế của Việt Nam quý vừa qua đã phục hồi khá là tốt, và cơ hội sẽ đến từ 3 khía cạnh. Thứ nhất là thương mại thế giới và VN cùng phục hồi sẽ là đà thúc đẩy xuất khẩu. Cơ hội thứ 2, khi nhìn vào chính sách phân mảnh đầu tư thì chúng ta thấy rằng, các nước có xu hướng đầu tư với các nước bạn bè và VN có lợi thế là chính trị ổn định, hệ thống 16 FTA. Một cái nữa là đầu tư được dự báo tốt trong năm 2024".

Bên cạnh đó, một số thị trường cũng cho thấy sự phục hồi như chứng khoán, bất động sản cũng là những điểm sáng của Việt Nam như chia sẻ của TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính Tiền tệ Quốc gia: "Một vài thị trường cũng đang phục hồi mà chúng tôi cho rằng rất rõ, đó là chứng khoán, bất động sản. Xu hướng mới, động lực tăng trưởng mới: kinh tế số, kinh tế xanh… đã có những chuyển biến tích cực. Một điểm tích cực là số lượng khách du lịch vào VN đã tăng rất đông".

Và theo Tổng cục Thống kê, quý I vừa qua, nền kinh tế tăng trưởng 5,66%, là mức tăng trưởng trong quý I cao nhất từ năm 2020 đến nay. Dù lạc quan với kết quả này, song TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, không thể chủ quan và cần xác định rõ tăng trưởng này xuất phát từ đâu?  những yếu tố này có tính bền vững hay không? để từ đó có giải pháp tương ứng.

TS. Nguyễn Đình Cung phân tích: "Đầu tư xã hội gần như rất thấp không tăng, đặc biệt đầu tư tư nhân. Khu vực kinh tế tư nhân trong nước thực sự ảm đạm, thể hiện tăng trưởng tín dụng thấp, đầu tư doanh nghiệp thấp; doanh nghiệp rút khỏi thị trường cao chưa từng thấy, doanh nghiệp gia nhập thị trường  thấp chưa từng có… Dù lạm phát trong tầm kiểm soát, nhưng có hàng loạt các yếu tố có thể làm tăng lạm phát, thứ nhất lãi suất không thể giảm được nữa, thứ 2 tỷ giá, thứ 3 sẽ điều chỉnh giá năng lượng, giá điện; tăng lương… hàng loạt các yếu tố đó sẽ đẩy chi phí lên và có khả năng làm tăng lạm phát".

Dù nhiều chỉ tiêu kinh tế thời gian qua đã có xu hướng phục hồi, song vẫn còn nhiều thách thức. Sự phục hồi của khu vực doanh nghiệp, ngân hàng thương mại, lĩnh vực bất động sản, thị trường tài chính vẫn chưa rõ nét, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc “gỡ rối” cho thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp và nợ xấu ngân hàng là điều kiện tiên quyết để phục hồi vững chắc nền kinh tế.

TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh nêu quan điểm: "Cùng với hỗ trợ trước mắt, qua chính sách tiền tệ, tài khóa và một cái rất quan trọng là làm sao doanh nghiệp vừa vượt khó, nhưng cũng phải dần bắt nhịp với xu thế. Đó là câu chuyện xanh, câu chuyện kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi số, nâng cao dần và tham gia vào chuỗi cung ứng. Từ đó để nâng dần khả năng sáng tạo đổi mới, đấy là vừa là bài toán về chính sách trước mắt, nhưng cũng là bài toán dài hạn".

Trong bối cảnh dự báo cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung sẽ vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong thời gian tới, việc có những giải pháp hiệu quả để làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và khơi thông các động lực tăng trưởng mới là điều rất cần thiết.

GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho rằng, để thúc đẩy phục hồi cho doanh nghiệp phát triển thì thể chế có vai trò rất quan trọng, nên cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách để tạo thay đổi:

"Rõ ràng tăng trưởng quý I được nhanh, tuy nhiên, nguồn lực của doanh nghiệp còn hạn hẹp trong nhiều năm qua. Do đó, chúng ta cần phải có các biện pháp hỗ trợ, với những chính sách hiện có, thị trường vốn đã có cơ hội tiếp cận với giá hợp lý, nhưng thị trường vốn từ trái phiếu doanh nghiệp cũng cần được khơi thông hơn nữa. Bên cạnh đó, cũng phải có cơ chế đảm bảo tính an toàn cho nhà đầu tư cá nhân không có kinh nghiệm nhưng có khả năng chuyển đổi linh hoạt với nhà đầu tư chuyên nghiệp khi tiếp cận thị trường trái phiếu doanh nghiệp".

Các chuyên gia kinh tế cũng lưu ý, phải tiếp tục quyết liệt trong hỗ trợ phục hồi tăng trưởng, đặc biệt là hỗ trợ cho các lĩnh vực, khu vực sản xuất kinh doanh. Trong đó, cần quan tâm đến khu vực sản xuất trong nước; Cải cách môi trường kinh doanh cần tiếp tục thực thi một cách hiệu quả, thực chất hơn. Cần tạo dựng được những nền tảng cơ bản tốt hơn, chất lượng hơn cả về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực, để bứt phá phát triển trong giai đoạn tới./.

Thông tin trong nước

# Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan, để gỡ khó cho người dân, DN.

# Và cũng để hỗ trợ cho người dân và DN, NHNN đang lấy ý kiến các bộ, ngành về phương án cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn với thời hạn hỗ trợ đến hết năm 2024.

# Còn nhắc đến hoạt động của các ngân hàng: Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam VNBA) cho biết, đến từ đầu năm, tốc độ tăng trưởng cho vay tiêu dùng giảm 2,5% so với cuối năm 2023. 

# Còn thống kê đến cuối tuần qua, đã có 8 ngân hàng công bố báo cáo tài chính hoặc kết quả kinh doanh sơ bộ quý 1/2024. Trong đó, nhiều ngân hàng lớn như MB, ACB, VIB ghi nhận lợi nhuận sụt giảm. 

# Bộ TN&MT cho biết, đang xây dựng dự thảo nghị định về điều tra cơ bản đất đai; về đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tinh thần phân cấp, phân quyền, giảm bớt thủ tục hành chính.

Còn theo bđs.com.vn, thị trường nhà ở riêng lẻ Hà Nội đang hình thành mặt bằng giá mới khi nguồn cung tiếp tục chưa đáp ứng kịp với nhu cầu của nhà đầu tư, cư dân, dự báo giá sẽ khó giảm. 

# Theo thống kê, Người Việt đặt 766 triệu món hàng từ các trang thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop, Lazada, Sen Đỏ... trong quý I/2024.

Điều này giúp doanh số trên 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam đã tăng 79% trong quý I lên hơn 71.000 tỷ đồng (khoảng 2,8 tỷ USD). 

Thông tin thị trường chứng khoán

# Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM vừa có thông báo khẩn tới các công ty chứng khoán về kế hoạch chuyển đổi hệ thống giao dịch mới (KRX). Dự kiến, ngày 2/5 tới, KRX chính thức vận hành.

Đón nhận thông tin này, VN-Index kết phiên hôm nay tăng 15,37 điểm, 1.190,22 điểm.

Gây ấn tượng nhất trong phiên là cổ phiếu chứng khoán với nhiều mã tăng kịch trần như VND, FTS, ORS trong khi các mã khác cũng tăng rất mạnh như: SSI, VCI, HCM, BSI, VIX, CTS, TVS.

# Ở nhóm bất động sản, ngoại trừ bộ đôi VHM - VIC ghi nhận sắc đỏ và QCG quay đầu giảm kịch sàn thì phần còn lại đa số tăng tốt.

# Theo SSI Reseach, toàn sàn HoSE có 374 mã tăng giá, 59 mã đứng giá tham chiếu và 114 mã giảm giá, thanh khoản khớp lệnh ở mức rất thấp, chỉ vỏn vẹn 13.912 tỷ đồng./.