Ngành công nghiệp đóng tàu Hàn Quốc: Những yếu tố làm nên thành công

Hàn Quốc hiện nắm giữ trên 60% đơn hàng tàu chở khí LNG toàn cầu, khẳng định vai trò dẫn đầu trong lĩnh vực đóng tàu. Thành tựu này góp phần củng cố vị thế quốc gia như một cường quốc biển, sánh ngang với nhưng ngành trụ cột khác như bán dẫn và ô tô.

Theo GS. Yang Young-mo, nhà nghiên cứu về công nghiệp đóng tàu Hàn Quốc, đặc trưng nổi bật của ngành công nghiệp đóng tàu Hàn Quốc chính là kỹ thuật và năng lực thiết kế. Trước đây, một nhà máy đóng tàu phải hạ thủy từng block nhỏ, rời rạc, thì giờ đây, họ đã phát triển phương pháp lắp ráp block lớn hơn rất nhiều, giúp rút ngắn đáng kể thời gian thi công. Hay như câu chuyện về một dry dock của Samsung Heavy Industries, khu vực đặc biệt dành cho việc sửa chữa, bảo trì tàu thuyền với chiều rộng 95m và chiều dài 650m. Trước đây, dock này chỉ quay vòng khoảng 8 lần/năm, tức là đóng được 8 chiếc tàu. Nhưng nhờ những cải tiến về kỹ thuật, con số này đã tăng vọt lên tới 30 chiếc/ năm.

Giáo sư Yang Young-mo cho biết thêm: “Nếu trước kia, các doanh nghiệp phải hạ thủy từng block nhỏ, thì nay đã phát triển thành phương pháp lắp ráp block lớn, nhờ vậy mà có thể nâng cao hiệu suất quay vòng. Ngoài ra, nhiều kỹ thuật thi công cũng được phát triển, ví dụ chế tạo block ở nước ngoài rồi đưa về Hàn Quốc chỉ để lắp ráp cuối cùng”

Không chỉ là một công xưởng gia công đơn thuần, hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp Hàn Quốc đã tự đảm nhận khâu thiết kế, công nghệ và quản lý, từ đó gia tăng hiệu quả sản xuất. Tại công ty sản xuất vật liệu cách nhiệt Byucksan Marine Insulation, công ty hiện đang cung dịch vụ one-stop-service, cung cấp các sản phẩm cách nhiệt tàu thuỷ cho các doanh nghiệp đóng tàu lớn như Samsung Heavy Industries, Hanwha Ocean tại Hàn Quốc và mở rộng sang thị trường Nhật Bản, Việt Nam, Singapore và nhiều quốc gia khác – nơi ngành đóng tàu đang phát triển mạnh mẽ.

Ông Lee Won-gi, Giám đốc Kinh doanh công ty Byucksan Marine Insulation cho biết: “Toàn bộ quy trình từ thiết kế, sản xuất đến thi công đều được đội ngũ kỹ thuật viên của công ty trực tiếp phụ trách. Một điểm mạnh khác của chúng tôi là năng lực cung ứng đa dạng sản phẩm. Việc cách nhiệt tàu thủy cần nhiều loại linh kiện phụ trợ. Chúng tôi không chỉ cung cấp sản phẩm trong nước, mà còn có năng lực nhập khẩu chuyên nghiệp sản phẩm từ nước ngoài để đáp ứng đầy đủ nhu cầu khách hàng.”

Tuy nhiên, câu chuyện về ngành đóng tàu Hàn Quốc không chỉ nằm ở sự phát triển của các doanh nghiệp. Đó còn là sự đồng hành của Chính phủ. Giáo sư Yang Young-mo cho biết, trong nhiều năm, Chính phủ Hàn Quốc đã tạo ra một hệ sinh thái bền vững, kết nối chặt chẽ giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và nhà nước. Những chương trình bảo lãnh tín dụng xuất khẩu, hỗ trợ R&D, đào tạo nhân lực được triển khai đồng bộ, tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển.

Không chỉ dừng lại ở tàu thương mại, năng lực đóng tàu của Hàn Quốc còn được thể hiện rõ nét trong lĩnh vực quốc phòng. Việc chế tạo tàu chiến và tàu ngầm đã chứng minh trình độ làm chủ công nghệ quốc gia. Đặc biệt, tàu ngầm KSS-III với tỷ lệ nội địa hóa lên tới 76% – gấp đôi so với thế hệ trước – là minh chứng rõ rệt cho sự tiến bộ vượt bậc của họ.

Và khi thế giới đang đứng trước những thách thức mới về môi trường, về hiệu suất năng lượng, ngành đóng tàu Hàn Quốc lại một lần nữa chứng tỏ tầm nhìn của mình. Chính phủ Hàn Quốc hiện đang có chính sách hỗ trợ mạnh mẽ cho các doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển những công nghệ mới như tàu tự lái. Các tập đoàn lớn cũng đang dồn lực vào việc thử nghiệm những con tàu của tương lai.

Ông Kim Hyunsu, Giám đốc điều hành Công ty Dae Heung Marine Corp (DHMC), một đơn vị thành viên của DH Group- tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực thiết bị đóng tàu, công nghiệp nặng và nghiên cứu phát triển của Hàn Quốc cho biết: “Thông thường, khi nói đến các dự án hợp tác quốc tế, chính phủ sẽ hỗ trợ 80% và công ty đầu tư khoảng 20% chi phí. Chúng tôi cũng đang đầu tư bằng hiện vật, và chính phủ đang hỗ trợ một khoản tiền lớn. Liên quan đến vấn đề công nghiệp xanh thì thời gian gần đây chúng tôi cũng đang nghiên cứu để có thể sản xuất được tàu tự vận hành, giống như ô tô tự lái. Cách thức hoạt động của tàu là tính toán độ cao của sóng để sử dụng nhiên liệu tối thiểu.”

Hàn Quốc đang đẩy nhanh nỗ lực đóng tàu thân thiện với môi trường bằng cách phân bổ 222,3 tỷ Won (151 triệu đô la Mỹ) trong năm nay. Khoản đầu tư này hỗ trợ việc xây dựng và chuyển đổi tổng cộng 81 tàu thân thiện với môi trường như một phần trong kế hoạch của quốc gia này nhằm trở thành quốc gia dẫn đầu về vận tải biển bền vững vào năm 2030.

Kế hoạch tập trung vào việc hỗ trợ xây dựng 34 tàu khu vực công mới sử dụng công nghệ đẩy điện hoặc hybrid. Ngoài ra, 15 tàu khu vực công hiện có sẽ được trang bị bộ lọc hạt diesel để giảm thiểu khí thải. Sáng kiến này cũng bao gồm hỗ trợ cho khu vực tư nhân, với kế hoạch đóng 20 tàu mới thân thiện với môi trường và hỗ trợ tài chính để lắp đặt thiết bị trên 12 tàu tư nhân hiện có.

Trước đó, trong năm 2024, Hàn Quốc đã đóng và chuyển đổi hơn 190 tàu thân thiện với môi trường và giảm khoảng 100.000 tấn khí thải carbon dioxide và gần 1.200 tấn vật chất dạng hạt so với năm 2018. Có thể nói, thành công của Hàn Quốc trong ngành đóng tàu không phải đến trong một sớm một chiều. Đó là kết quả của tầm nhìn chiến lược, của sự hỗ trợ kiên trì từ chính phủ, của sự sáng tạo không ngừng từ doanh nghiệp và đóng góp thầm lặng của hàng vạn lao động kỹ thuật.