Mỹ áp thuế đối ứng: Doanh nghiệp Việt ứng phó ra sao?

 Doanh nghiệp Việt xoay chuyển linh hoạt

Việc Mỹ áp thuế đối ứng 46% với hàng hóa Việt Nam sẽ tác động đến xuất khẩu và kinh tế của Việt Nam, đặc biệt với các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, thiết bị máy móc, dệt may, giày dép và đồ gỗ...

Trong đó, với ngành dệt may, hiện các doanh nghiệp dệt may Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ tương đối lớn. Các doanh nghiệp đang tìm cách ứng phó linh hoạt, chủ động tìm kiếm thị trường mới và nâng cao giá trị sản phẩm để duy trì sự ổn định.

Bà Nguyễn Phương Thảo - Giám đốc điều hành Tổng Công ty May 10 cho biết, doanh nghiệp đang có sự chuẩn bị để hạn chế tác động tiêu cực từ biến động thương mại: "Chúng tôi phải tìm cách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu để giảm phụ thuộc vào Mỹ, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do FTA để phát triển các thị trường mới. Thứ hai là tiết kiệm trên mọi lĩnh vực, đầu tư thiết bị công nghệ, giảm định mức, tăng năng suất, nâng cao hiệu suất làm việc, nâng cao chất lượng sản phẩm để tăng khả năng cạnh tranh và có giá thành cạnh tranh. Thứ ba phải kiểm soát chặt thông tin về nguồn gốc xuất xứ của nguyên phụ liệu.

Ngoài thuế thì Mỹ cũng rất quan tâm đến nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm cũng như là nguồn gốc xuất xứ của nguyên liệu sản xuất ra sản phẩm đấy. Hiện nay, các khách hàng đều quay lại làm việc với các nhà máy về vấn đề thuế. Chúng tôi đang kết hợp chặt chẽ khách hàng để đàm phán, làm sao vẫn có thể giữ được đơn hàng. Một biện pháp nữa của May 10 là tăng cường phát triển thị trường nội địa, giảm tỷ lệ chênh lệch giữa xuất khẩu và nội địa".

Bên cạnh dệt may, da giày luôn nằm trong nhóm các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ. Trước mức áp thuế mới, ngành hàng này đã chuẩn bị sẵn sàng nhiều kế hoạch.

Bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam khẳng định, chính sách thuế mới của Hoa Kỳ sẽ làm tăng chi phí, chắc chắn các doanh nghiệp sẽ phải có những giải pháp để tiếp tục duy trì sản xuất cũng như tối ưu hóa hơn nữa quá trình sản xuất để giúp cân bằng lại chi phí về thuế có thể sẽ bị tăng trong thời gian tới: "Chúng ta tiếp tục đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu cũng như tận dụng các lợi thế của các thị trường có FTA vẫn là một trong những ưu tiên của các doanh nghiệp. Thứ hai, với các thách thức như vậy thì các doanh nghiệp sẽ là một cơ hội để tái cấu trúc lại quá trình sản xuất, tiết giảm chi phí, đặc biệt là các chi phí đầu vào.

Và qua đây chúng tôi cũng có một kiến nghị, mong muốn là phía cơ quan Nhà nước, Chính phủ nên có một chính sách tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi, đặc biệt là các chính sách ưu đãi và các chính sách cải cách thủ tục hành chính, thuế, hải quan, giúp cho các doanh nghiệp hoàn thuế nhanh hơn, cũng như các thủ tục hải quan được thông thoáng hơn, giúp cho các doanh nghiệp có thể tiết kiệm được chi phí, hiệu quả hơn trong quá trình sản xuất",

Đổi mới công nghệ, mở rộng thị trường và tăng giá trị sản phẩm

Còn với doanh nghiệp nhỏ và vừa, hiện đang có phản ứng khá thận trọng để thích ứng cũng như linh hoạt ứng phó như chia sẻ của TS Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển doanh nghiệp: "Hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa  đang có phản ứng khá thận trọng để thích ứng cũng như linh hoạt. Đầu tiên phải nói các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đang hết sức nỗ lực theo dõi sát tình hình cập nhật diễn biến về chính sách thuế quan để có kế hoạch xuất hàng, ký kết hợp đồng một cách hợp lý hơn. Và chúng tôi được biết các doanh nghiệp đang bắt đầu tìm cách đàm phán lại với các đối tác nhập khẩu ở Mỹ để chia sẻ một phần gánh nặng chi phí do thuế tăng.

Ở góc độ nội bộ thì các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang rà soát chi phí sản xuất, tập trung cải tiến quy trình để giảm giá thành, đảm bảo tính duy trì, cạnh tranh của sản phẩm. Mặt khác, trước viễn cảnh rủi ro các mặt hàng của Mỹ có thể sụt giảm thì các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đang tìm kiếm thị trường thay thế hoặc bổ sung".

Trong bối cảnh hiện nay, các chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc cập nhật các thông tin, các doanh nghiệp Việt Nam cần nâng cao tính chủ động, tình phòng ngừa và quản trị rủi ro đối với các đơn hàng cũng như trong các hoạt động hợp tác quốc tế.

TS Nguyễn Quốc Việt - Chuyên gia chính sách công, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: "Các doanh nghiệp bất luận là ở ngành nào hay khu vực kinh tế nào thì cũng nên chủ động nắm bắt các thông tin, các kênh tiếp cận thông tin với các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan để chúng ta nhận được đầy đủ các thông tin mà có tính chất là chính thống. Chúng ta cũng nên thiết lập kênh đối thoại 2 chiều, tức là doanh nghiệp cũng nên sớm bày tỏ quan ngại, khó khăn, đặc biệt là những khó khăn đến ngay lập tức, ngắn hạn từ việc phải giải quyết các đơn hàng mà đang trong quá trình triển khai nếu như vì sự thay đổi thuế suất này mà làm ảnh hưởng tiến độ thì chúng ta phải có những cơ chế tham vấn để giảm thiểu rủi ro, thiệt hại".

Bên cạnh đó, theo TS Nguyễn Quốc Việt, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tìm kiếm thị trường mới, mở rộng tệp khách hàng để giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Đồng thời, việc nâng cao giá trị sản phẩm, cải thiện chất lượng và đẩy mạnh sản xuất xanh theo tiêu chuẩn quốc tế cũng là những hướng đi quan trọng: "Trước tiên chúng ta sẽ cùng các cơ quan nhà nước để cùng đa dạng hoá các thị trường, cố gắng tìm kiếm nhanh nhất có thể từ các thị trường mới mà không phải từ Mỹ. Kinh nghiệm từ ngành hàng dệt may trong giai đoạn Covid thì rất quý để chúng ta học tập, họ chấp nhận chuyển từ các đơn hàng có giá trị lớn sang các đơn hàng có giá trị nhỏ lẻ, ngách và đáp ứng những yêu cầu có tính chất cá thể hoá nhưng lại có hàm lượng giá trị gia tăng cao..."

Để ứng phó với tăng thuế đối ứng 46% của Mỹ, các doanh nghiệp và chuyên gia kinh tế cho rằng, cần có giải pháp ngắn hạn và dài hạn. Trước mắt là các giải pháp ngoại giao, đàm phán, còn về lâu dài, cần đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.