Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   
Podcast

Hà Nội sống và yêu: Mùa hè - nắng, ký ức và những nhịp sống

Thùy Linh - Ngọc Tiến: Thứ bảy 19/07/2025, 13:02 (GMT+7)

Giữa nhịp sống đô thị hối hả, mùa hè Hà Nội vẫn giữ cho mình một tiết tấu riêng – nồng nàn, náo nhiệt, nhưng cũng đầy chất thơ.

Từ tiếng rao lan trong chợ sớm, đến dáng người đạp xích lô nép mình dưới bóng cây giữa trưa nắng gắt; từ ly tào phớ đầu phố đến hoàng hôn rực tím mặt hồ – tất cả đều là những lát cắt đời thường làm nên mùa hạ rất đỗi Hà Nội. 

BÊN DÒNG THỜI GIAN

“Bác muốn mua gì thì mua nào?”

“Mùi tàu đây, có 2 nghìn rẻ. Rau dền cơm này, sung này, mướp này,...” 

Hà Nội vào hè - thức dậy bằng âm thanh của đời sống. Từ khi ánh nắng còn chưa kịp gắt, phố phường đã rộn ràng tiếng bước chân, tiếng rao ngọt lịm từ khu chợ ven hồ. Gió nhẹ luồn qua từng tán cây, mang theo mùi rau thơm mới hái, đánh thức thành phố bằng một thứ hương vị rất riêng – mùi của mùa hè Hà Nội.

Hình ảnh bắt đầu ngày mới đầy hứng khởi của người Hà Nội (Ảnh: Tuổi trẻ Thủ đô)

Hình ảnh bắt đầu ngày mới đầy hứng khởi của người Hà Nội (Ảnh: Tuổi trẻ Thủ đô)

Hồ Gươm – trái tim thủ đô – mỗi sớm lại đón những gương mặt quen thuộc. Dưới bóng cây xanh rợp, các bà, các mẹ chia nhóm tập dưỡng sinh, yoga. Họ dẻo dai như chính nhịp sống không ngơi nghỉ của thành phố. Bà Ngô Thị Nga, 78 tuổi, vẫn đều đặn đến hồ suốt nhiều năm, như một cách níu giữ thanh xuân và hít thở mùa hè bằng cả tâm hồn.

“Cũng có buổi sớm nắng đã gay gắt nhưng ở mức độ cũng bình thường, không đáng kể. Bởi vì nơi đây (hồ Gươm) là lá phổi của khu này nên không đến nỗi gay gắt”.

Sau buổi tập, những người phụ nữ lại ghé vào khu chợ nhỏ gần đó – không đơn thuần để mua thực phẩm, mà như trở về với một phần ký ức thân thuộc. Ở đó, họ chọn rau, nói cười, nhắc chuyện con cái, và cảm nhận rõ rệt “hơi thở” của mùa trong từng món ăn gia đình. Cô Nguyên chia sẻ:

“Đa số thì ăn đồ mát, ví dụ như ăn đồ trộn. Gia đình ở nhà thì mùa hè chỉ ăn canh chua, rau luộc. Ở đây (Hà Nội) có 4 mùa rõ rệt đâm ra dễ ăn uống, mùa nào ra mùa nấy. Mùa đông thì không ăn các loại canh mấy, chỉ ăn đồ xào. Mùa hè đa số ăn chua, ăn đồ luộc”.

Ẩm thực Hà Nội luôn biết lắng nghe thời tiết. Và mùa hè, hơn cả, là mùa của nước – từ bát canh chua thanh mát đến ly chè tào phớ ngọt lịm dịu dàng. Gánh chè nhỏ của chị Hòa trên phố cổ cũng vì thế mà thay áo: những món chè nóng nhường chỗ cho tào phớ, chè đỗ đen đá, và những viên thạch mát lạnh gợi nhớ một thời tuổi thơ giản dị.

Con ăn gì nào?

– Tào phớ ạ! Nhưng mà ít ngọt thôi cô nhá.

Bao nhiêu ạ?

– 15 nghìn con ơi. Con có cho thạch hay trân châu không?...”

"Mùa hè thì tôi bán lạnh, mùa đông thì bán nóng. Mùa hè thì đỗ đen đá, tào phớ đá. Mùa hè thì phải ăn vậy cho nó mát, có đá nó mới mát”.

Gánh hàng rong vỉa hè (Ảnh: Vietnamnet)

Gánh hàng rong vỉa hè (Ảnh: Vietnamnet)

Thạch đen hòa trong chè tạo vị mát dịu, dù có làm ly chè ngả sắc nâu sẫm, người Hà Nội vẫn đón nhận. Bởi với họ, giá trị không nằm ở vẻ ngoài mà ở cảm giác được xoa dịu giữa cái nắng như nung.

Đồng hồ điểm 10 giờ. Mặt trời như một lò lửa đang thiêu đốt từng mái ngói, từng ô gạch lát vỉa hè. Mọi chuyển động dường như trở nên gấp gáp hơn, và bầu không khí bỗng như bị vắt kiệt hơi thở.

Dưới cái nắng chạm ngưỡng 40–45 độ, những người lao động ngoài trời vẫn mưu sinh lặng lẽ. Chú Nguyễn Văn Bá, hơn 30 năm đạp xích lô, nép mình dưới bóng cây nơi ngã tư để tạm nghỉ, lau giọt mồ hôi đang nhỏ xuống từ sống lưng:

“Trưa nắng thì thường chú phải nghỉ trưa, bởi vì nắng mà mình cứ đạp suốt thì không thể đạp nổi. Mình phải có thời gian ăn và nghỉ ngơi tầm 1 - 2 tiếng rồi lại đi làm. Tầm 10 giờ chờ cho đến tầm 3 giờ chiều để nắng giảm đi thì mới tiếp tục làm, mới có khách”.

Chú Bá lại lặng lẽ đạp xe đi tiếp — chậm rãi, nhẫn nại, như thể đang đuổi theo chính bóng mình giữa phố xá ồn ào. Trong dòng người hối hả, dáng ông nhỏ bé mà kiên cường, như một nét vẽ cũ còn sót lại giữa bức tranh Hà Nội hiện đại. Một phần hồn phố, một mảnh ký ức sống vẫn đang vững chãi giữa dòng chảy đổi thay.

Và cũng như chú, bao người Hà Nội khác vẫn đang tìm cách thích nghi, xoay xở từng ngày để vượt qua cái nóng oi ả và khắc nghiệt của mùa hè đô thị:

“Những lúc mà lên 40 - 45 độ, ai ra đường thì nên trú nắng, hoặc là ở nhà. Tại vì cái nóng của Hà Nội đến mức độ được thời sự đưa tin là chỉ cần để quả trứng lên chảo giữa trưa nắng mà trứng cũng chín…”

“Hà Nội đông dân, nóng oi bức lắm. Lúc nào cũng nóng… càng ra ngoài càng nóng, trong nhà bao giờ cũng đỡ hơn”.

“Mùa hè phải dùng nước nhiều, uống nước nhiều. Ăn thì không ăn được mấy nhưng mà nước thì phải uống”.

Vẻ đẹp hoàng hôn đỏ rực ở Hồ Tây (Ảnh: Arttimes)

Vẻ đẹp hoàng hôn đỏ rực ở Hồ Tây (Ảnh: Arttimes)

Nhưng mùa hè Hà Nội không chỉ có nắng gắt. Khi chiều xuống, cái gay gắt dần được hong khô bằng những làn gió nhẹ từ hồ Tây. Ánh hoàng hôn như một lớp son phết vội lên mặt nước, tạo thành bức tranh trữ tình mê hoặc:

“Đối với mình, Hồ Tây là nơi ngắm hoàng hôn đẹp và thơ mộng nhất. Cái khoảnh khắc mà mặt trời từ từ lặn xuống rồi chuyển màu từ vàng cam đến sắc tím đỏ thực sự khiến mình rung động…”

Bạn trẻ đến ngắm hoàng hôn. Người già tìm lại ký ức tuổi thơ. Ông Nguyễn Văn Lộc, 80 tuổi, vẫn thường ngồi đây vào mỗi buổi chiều, để tâm hồn trôi cùng gió, cùng diều, cùng những ký ức không tên.

“Ở đây rất thoáng nên làm cho người ta cảm thấy thoải mái, sảng khoái lắm. Còn về hoàng hôn, nói ở góc độ nào đấy thì ngắm mặt trời rất là đẹp và cảm nhận thấy có một cái gì đấy cứ lâng lâng trong người…Ông cũng hay đi ra ngoài bờ sông thả diều, đá bóng hoặc chơi các môn thể thao… Sau này có cháu thì ông cũng tạo hình ảnh diều cho các cháu cảm nhận… nhưng thành phố không có chỗ thả, vướng cây vướng cối…”

Mỗi người lớn lên cùng Hà Nội đều có cho mình một mùa hè để nhớ — mùa của tào phớ đầu phố, của tiếng guốc mộc lóc cóc trên vỉa hè cũ, của cánh xích lô rẽ bóng nắng qua phố cổ và sắc tím biếc hoàng hôn trải đầy mặt hồ Tây.

Những điều tưởng như nhỏ nhoi ấy lại đọng lại rất lâu trong tâm trí, như vệt nắng cuối ngày còn vương trên bậu cửa. Hà Nội mùa hè không chỉ là một mùa trong năm, mà là một phần của hành trình trưởng thành – nơi tuổi trẻ được gói ghém bằng hương, bằng sắc, và bằng cả những khoảng lặng không thể gọi thành lời.

Nằm trên địa bàn phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng, đây từng là bãi đất hoang, nơi tập trung của những đối tượng nghiện hút, bất hảo

Nằm trên địa bàn phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng, đây từng là bãi đất hoang, nơi tập trung của những đối tượng nghiện hút, bất hảo

SỐNG Ở HÀ NỘI

Từ bến gỗ Kim Ngưu xưa đến Công viên Võ Thị Sáu hôm nay, mảnh đất ven hồ mang trong mình lớp lớp trầm tích văn hoá, lịch sử và cả những giấc mơ đô thị dang dở.

Việc đổi tên công viên không chỉ là sự điều chỉnh hành chính, mà còn là dịp để nhìn lại hành trình nửa thế kỷ nhiều khúc quanh của một không gian công cộng từng mang kỳ vọng lớn lao – nơi tuổi trẻ từng gửi gắm bao hoài bão “an cư lạc nghiệp”.

Hãy đến với bài viết của Nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến để ngược dòng ký ức, tìm lại dấu vết thân thuộc của một công viên đã gắn bó sâu sắc với đời sống người Hà Nội.

Trong kỳ họp Hội đồng nhân dân thành phố 10/7/2025, Công Tuổi Trẻ Thủ đô được đổi tên thành Công viên Võ Thị Sáu, lý do là cổng chính của công viên nằm trên mặt phố Võ Thị Sáu.

Lâu nay trên báo và mạng xã hội đều viết rằng, công viên này được xây dựng năm 2000. Sự thực không phải vậy, năm 2000, thành phố  chỉ phê duyệt điều chỉnh qui hoạch, chỉnh trang mở rộng về phía  đông giáp đường Kim Ngưu với diện tích 26,75 héc ta.

Dự án Công viên Tuổi Trẻ chính thức xây dựng năm 1991, là nơi dành cho thanh thiếu niên Hà  Nội  vui chơi, giải trí, tổ chức các sự kiện. Công viên được Ủy ban nhân dân thành phố  giao cho Thành đoàn Hà Nội  quản lý.

Tuy nhiên khi lập dự án, một số nhà hoạt động văn hóa  đã góp ý không nên xây khu vực vui chơ dành cho thiếu nhi ở phía Đông Nam hồ vì giáp với bệnh viện Thanh Nhàn và  nhà xác cũng là nhà  tang lễ của bệnh viện, tiếc là  ý kiến đã không được đưa vào thiết kế.

Và dự án triển khai khi mặt bằng chưa  giải phóng xong, phía Nam hồ vẫn còn dãy nhà trông ra đường Thanh Nhàn. Không rõ lý do  gì  dự án chỉ dừng ở việc kè đá xung quanh hồ, làm cổng chính, và một số tiều cảnh. Do buông lỏng quản lý nên trong thập niên 90, hàng trăm lán lều mọc lên nên  nó được gọi là  xóm liều Thanh Nhàn.

Công dân xóm liều đủ thành phần trơng đó có nhiều thành phần bất hảo, Đàn bà  sống bằng bán thân, còn đàn ông thì bán lẻ heroin, thuốc phiện và tổ chức hút chính tại đây cả ngày lẫn đêm. Xóm liều Thanh Nhàn  trở thành điểm tệ nạn nhức nhối  của thành phố trong nhiều năm cho đến khi bị triệt phá năm 2000.

Trong kỳ họp Hội đồng nhân dân thành phố 10/7/2025, Công Tuổi Trẻ Thủ đô được đổi tên thành Công viên Võ Thị Sáu, lý do là cổng chính của công viên nằm trên mặt phố Võ Thị Sáu

Trong kỳ họp Hội đồng nhân dân thành phố 10/7/2025, Công Tuổi Trẻ Thủ đô được đổi tên thành Công viên Võ Thị Sáu, lý do là cổng chính của công viên nằm trên mặt phố Võ Thị Sáu

Thực ra công viên này hình thành rất sớm, trước năm 1991. Trong qui hoạch tổng thể Hà Nội năm 1974, khu vực hồ ao của làng Thanh Nhàn  được qui hoạch thành công viên  và có tên Công viên Thanh Nhàn. Thời nhà Nguyễn, khu vực này nhiều hồ ao, có cây bóng mát nên người khá giả trong phố xuống đây câu cá.

Dần dà dân nhập cư đến sinh sống, hình  thành  thôn là Lạc Nghiệp và An Cư, hai cái tên nói lên mong muốn và khát vọng của họ. Từ hè năm 1974,  cán bộ, công nhân, người lao động  và  học sinh cấp ba trên địa bàn khu phố Hai Bà Trưng đến đây lao động xã hội chủ nghĩa, việc chính là đào đất nối mấy ao lại  thành hồ.

Trong quá trình đào, người ta đã phát hiện hàng chục cây gỗ đường  kính hơn  vòng ôm người lớn dài cỡ chục mét bị mục. Xưa khu vực này là bến lớn của sông Kim Ngưu, thời Hậu Lê, triều đình cho  chuyển gỗ từ Ninh Bình, Thanh Hóa ra đây sau đó đưa vào thành Thăng Long xây cung điện. Đất đào hồ đắp lên phía  giáp đường Võ Thị Sáu hiện nay để trồng cây.

Nhưng  thời bao cấp khó khăn, đất nước nghèo nàn, việc xây dựng công viên bị bỏ dở cho đến năm 1991,  dự án mới  khởi  động trở. Sau năm 2000, dự án xuất hiện những công trình lạ là nhà  nổi do Sở Xây dựng cấp phép.

Ủy ban nhân dân quận Hai Bà Trưng thì cấp phép Trung tâm Sự kiện tiệc cưới Cung Xuân và Nhà  thi đấu Tennis 1.500 chỗ dù chưa được thành phố phê duyệt cấp đất. Việc giải phóng mặt bằng không thực hiện, xây dựng cầm chừng nên  20 năm nay,  hàng trăm  hộ ở phía đông hồ đi không được, ở không xong.

Nửa thế kỷ có lẻ, phường Thanh Nhàn bây giờ sáp nhập vào phường Bạch Mai và người dân về phường mới liệu có hy vọng An Cư và Lạc nghiệp? 

Hoạt cảnh đầy xúc động về cuộc đời hoạt động của chiến sĩ Cách mạng Phạm Hướng (Ảnh: ArtTimes)

Hoạt cảnh đầy xúc động về cuộc đời hoạt động của chiến sĩ Cách mạng Phạm Hướng (Ảnh: ArtTimes)

TIN YÊU

- Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025) và hướng tới chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò vừa khai mạc trưng bày chuyên đề “Bút sắc, lòng son”.

- Chuyên đề “Bút sắc, lòng son” gồm ba nội dung: Trong chốn lao tù, “Bút sắc, lòng son”, Gắn kết yêu thương. Công chúng sẽ được xem các tư liệu, hiện vật, hoạt cảnh kể lại những câu chuyện đầy cảm động của các tù chính trị tại Hỏa Lò, những con người dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt vẫn ngời sáng ý chí đấu tranh.

- Bảo tàng Hà Nội thông báo tạm dừng đón khách tham quan từ ngày 15/7 và dự kiến mở cửa trở lại từ ngày 6/8. Lý do tạm dừng đón khách là tập trung mặt bằng cho công tác thi công triển lãm chuyên đề nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945-19/8/2025) và 20 năm Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005-19/8/2025). Triển lãm do Bộ Công an và UBND TP Hà Nội phối hợp tổ chức.

- Mới đây, Ủy ban Di sản thế giới (UNESCO) đã chính thức gõ búa công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc (thuộc địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và TP Hải Phòng) là di sản văn hóa thế giới. Đây là di sản thế giới thứ 9 ở Việt Nam được UNESCO công nhận và là di sản thế giới liên tỉnh thứ 2 ở Việt Nam, cùng với di sản thế giới Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh và TP Hải Phòng).

Thùy Linh - Ngọc Tiến/vovgiaothong.vn
Ý kiến của bạn
Bỏ thi mô phỏng: “Hợp lý, chấm dứt cảnh lái giỏi vẫn trượt”

Bỏ thi mô phỏng: “Hợp lý, chấm dứt cảnh lái giỏi vẫn trượt”

Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đang lấy ý kiến đối với dự thảo Thông tư sửa đổi quy định về sát hạch, cấp giấy phép lái xe; cấp, sử dụng giấy phép lái xe quốc tế.

Ô tô kinh doanh vận tải hành khách không phải trang bị thiết bị an toàn cho trẻ em

Ô tô kinh doanh vận tải hành khách không phải trang bị thiết bị an toàn cho trẻ em

Theo dự thảo luật đang được Bộ Tư pháp thẩm định, từ 1/1/2026, xe ô tô phải có thiết bị an toàn cho trẻ dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35 m khi ngồi trên xe, trừ xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách.

Hơn 2.700 tài xế vi phạm nồng độ cồn trong một ngày

Hơn 2.700 tài xế vi phạm nồng độ cồn trong một ngày

Trong đợt ra quân đồng loạt ngày 29/11, CSGT toàn quốc kiểm tra gần 92.000 lượt phương tiện và phát hiện hơn 2.700 tài xế vi phạm nồng độ cồn.

Từ vận động đến cưỡng chế, quyết liệt GPMB tại các công trình trọng điểm của Hà Nội

Từ vận động đến cưỡng chế, quyết liệt GPMB tại các công trình trọng điểm của Hà Nội

Những ngày cuối năm, trên khắp các công trường giao thông trọng điểm của Hà Nội, không khí lao động đang diễn ra hết sức khẩn trương, nhiều nơi thi công xuyên đêm, với mục tiêu tăng tốc để về đích.

Qua miệt cầm ca (Bài 6): Nghệ sĩ đầu tiên mang cải lương đến trời Tây

Qua miệt cầm ca (Bài 6): Nghệ sĩ đầu tiên mang cải lương đến trời Tây

Sau khi “trình làng” vào năm 1918, những tưởng cải lương chỉ là “món ăn tinh thần” của giới bình dân Nam Bộ . Năm 1931, cải lương lần đầu “xuất ngoại”, đánh một dấu son lịch sử về loại hình nghệ thuật có sức hút xuyên biên giới.

Cháy dữ dội tại Nhà máy Bia Hà Nội Habeco

Cháy dữ dội tại Nhà máy Bia Hà Nội Habeco

Khoảng hơn 5 giờ sáng nay (1/12), bên trong Nhà máy Bia Hà Nội trên đường Hoàng Hoa Thám (Hà Nội) xảy ra một vụ cháy lớn, cột khói đen cuồn cuộn bốc cao từ khu vực nhà kho.

Dẹp “hung thần” ô nhiễm tiếng ồn: Cần trách nhiệm cả đôi bên

Dẹp “hung thần” ô nhiễm tiếng ồn: Cần trách nhiệm cả đôi bên

Từ hàng quán kinh doanh, buôn bán vỉa hè đến công ty, công cộng hay tại gia, những âm thanh chát chúa, những bản karaoke “đinh tai nhức óc” phát ra từ chiếc loa kẹo kéo - Một vấn đề tưởng chừng nhỏ nhưng lại là “hung thần” âm thầm phá hoại cuộc sống yên bình trong dân cư.