Lúa chết bất thường cạnh cao tốc, cần sớm có giải pháp hỗ trợ

Vấn đề này đang được các cơ quan chức năng cùng chủ đầu tư phối hợp nhằm tìm ra nguyên nhân, giải pháp khắc phục kịp thời, bảo vệ quyền lợi của bà con nông dân. 

Gia đình ông Trần Thông Minh ở ấp 10, xã Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang có hơn 1ha ruộng lúa gần công trình cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đang thi công, từ lúc xuống giống vụ đông xuân lúa phát triển bình thường nhưng tới thời điểm trổ bông, cây lúa trổ bông không đều, thậm chí bị chết dần. Diện tích thiệt hại hơn 50%.

Ông Trần Thông Minh cho biết: "Bị đường cao tốc, nước mặn, đợt rồi bơm ba cái nước mặn lên rồi xả ống vô ruộng, nước mặn rồi bị xèo hết trơn. Như mình gặt vớt vát vậy đó."

Cách đó không xa, ruộng lúa của ông Nguyễn Hoàng Hai cũng trong tình trạng tương tự và cũng bị giảm năng suất. Ông Hai, chia sẻ:

"Nó héo hết trơn, làm lộ mới bị thôi, hồi đó thì không có, năm nay thất. Mới trổ lên là nó héo hết trơn, lúa chết luôn. Cắt công chừng vài bao, lúa héo hết. Mong muốn đền bù như ở ngoài, cắt nhiêu đưa bao nhiêu cũng được, mấy chỗ hong có bị đó".

Theo thống kê của UBND xã Lương Nghĩa, diện tích lúa vụ đông xuân năm 2024 - 2025 của các hộ dân bị ảnh hưởng năng suất do bơm cát tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đi qua địa bàn xã là 49 hộ với diện tích hơn 21ha. Trong đó thiệt hại 100% hơn 6ha, còn lại giảm năng suất từ 20% - 80%.

Chính quyền địa phương có kết hợp với ngành chức năng kiểm tra, đo độ mặn trên ruộng lúa trồng hai bên cao tốc Cần Thơ - Cà Mau.  Kết quả độ mặn ở khu vực này từ 7 - 11 phần ngàn, tùy nơi.

Trong quá trình bơm cát từ ghe lên công trình có sử dụng nước sông, lúc này nước sông bị nhiễm mặn, do đó nước mặn rò rỉ ra ruộng lúa, có thể là nguyên nhân gây chết lúa. Đơn vị thi công gói thầu XL1 cho biết khi các ngành chức năng xác định mức độ thiệt hại, đơn vị sẽ làm việc, đền bù cho người dân.

Ở góc độ địa phương, Phó chủ tịch UBND huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang Lê Hồng Việt cho biết: "Nguyên nhân có thể là do cái phần đường cao tốc bơm cát có thể xì mọt tràn vào đất của dân. Cho nên chúng tôi cũng chỉ đạo cho ngành nông nghiệp phối hợp với các địa phương bước đầu cũng có ghi nhận tình hình mặn ở các khu có nguy cơ hoặc có thể bị ảnh hưởng việc bơm nước tràn ra ngoài cũng có ghi nhận bước đầu. Thì chúng tôi sẽ trao đổi với Ban quản lý dự án Mỹ Thuận, đơn vị thi công để có cái giải pháp hỗ trợ thiệt hại cho bà con thoả đáng trong thời gian tới".

Mới đây, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã yêu cầu các cơ quan chức năng liên quan xác định nguyên nhân lúa chết bất thường cạnh đường cao tốc Cần Thơ - Cà Mau và có giải pháp khắc phục. Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Hậu Giang khẩn trương cử các cơ quan khoa học kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân lúa chết bất thường, kịp thời có các giải pháp khắc phục không để xảy ra thiệt hại đối với sản xuất của nhân dân.

Được biết, các đơn vị liên quan đang phối hợp làm rõ nguyên nhân dẫn đến lúa chết, xác định mức độ thiệt hại để có hướng hỗ trợ bà con và có biện pháp khắc phục để người dân yên tâm sản xuất. Ông Lê Hồng Việt, nói thêm:

"Đối với mùa mưa chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng nước mưa để rửa mặn, trước khi chúng ta xuống giống thì nước mặn không ảnh hưởng lắm đến sản xuất. Tuy nhiên chúng ta không chủ quan như thế mà phải phối hợp chặt chẽ với đơn vị thi công làm sao hạn chế việc tràn nước, đặc biệt là nước mặn và nước từ vùng đái của cát ra ngoài để tránh ảnh hưởng việc sản xuất của bà con".

Để giải quyết triệt để vấn đề thiệt hại do nước mặn ảnh hưởng đến sản xuất lúa, cần sớm có các biện pháp hỗ trợ về mặt tài chính, kỹ thuật đồng thời phối hợp với các đơn vị thi công cao tốc để xử lý các sự cố không đáng có. Qua đó, giúp người dân ổn định cuộc sống, duy trì sản xuất, góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững của khu vực. Đặc biệt là cần nghiên cứu, triển khai làm các đường thoát nước hai bên cao tốc để giảm thiệt hại cho người dân trồng lúa khu vực công trình đi qua.