Khi nông trại sống hòa với thiên nhiên

Nhiều lợi ích từ nông nghiệp tuần hoàn

Chào Chị Hằng, quy trình sử dụng rơm sau thu hoạch tại trang trại của mình như thế nào và giá trị của nó mang lại ra sao vậy chị?

Rơm hiện tại vẫn là chất nấm và cho bò ăn. Hồi xưa nay tập tính là cứ xong vụ là mình đốt rơm đi. Thứ nhất hiện tại việc này ảnh hưởng đến môi trường rất là nhiều. Thứ 2 là nó dễ cháy lan, nó cũng gây thiệt hại rất là nhiều.

Thay vào đó, mình đem rơm đó đi làm nấm thì mình lấy được cái giá thể để mình có thể nuôi trùn quế luôn. Cái rơm sau khi thu hoạch thì chị ra chị ủ để cho nó hoai mục ra là chị đi nuôi trùn quế. Làm như vậy thì nó sẽ có lợi cho nông dân là người ta được nguồn thu từ rơm thay vì phải đốt bỏ.

Nguồn rơm hiện tại thì chị thu mua như thế nào chị Hằng?

Một là sẽ hợp tác với những hợp tác xã lúa gạo. Ở đây là chị vừa chứa rơm để cung cấp cho mấy người nuôi bò nhỏ lẻ mà người ta không có chỗ chứa rơm hoặc là người ta không có tiền mặt để người ta phải mua trả liền thì có thể là chị đưa cho mua rồi trả lại cho chị sau cũng được.

Thứ hai là chị hợp tác với hợp tác xã lúa gạo là để giải quyết được là dân mình không có đem đi đốt đi. Bởi vì hiện tại chị cũng là hợp tác xã mà hợp tác xã thì mình phải hợp tác với nhau thì nó mới đẩy mạnh lên được.

Trong quá trình sản xuất và hợp tác với bà con địa phương làm mô hình nông nghiệp tuần hoàn thì theo chị Hằng, đâu là rào cản lớn nhất?

Rào cản lớn nhất vẫn là đầu ra. Ví dụ như mình muốn thành làm một tổ hợp tác thì mình cũng phải đảm bảo được đầu ra cho những hộ nông dân. Chị vẫn luôn luôn mong muốn làm sao để sản phẩm đó có một đầu ra nhất định để ổn định đời sống cho bà con.

Dân người ta đã quyết tâm vô người ta làm, người ta đi vay đầu tư con giống, đầu tư cái cây giống để người ta trồng nhưng giá cả hay lúc nào nó cũng lên nhưng lúc người ta thu hoạch thì nó rất là thấp. Rồi bán thì đi chợ, đi các chợ nhỏ lẻ. Cái khó khăn đắn đo mãi của chị không riêng là chị mà tất cả mọi người ở chỗ chị là, ở khu vực này là đầu ra.

Như vậy, chị đã cân đối nguồn lực và xoay xở ra sao để vừa duy trì sản xuất lâu dài, vừa đảm bảo đời sống cho các thành viên hợp tác xã và lao động địa phương?

Khó khăn thì nói chung là chị làm nông nghiệp mà chị cũng rất là cố gắng. Trong cơ sở chị nuôi là những con vật thời gian rất dài. Một con bò thì khoảng tầm 2 năm đến 2 năm rưỡi chị mới xuất chuồng chị bán.

Trong quá trình đó, chị phải nuôi thêm những con vật ngắn hạn, lấy ngắn nuôi dài. Cái đó là để trang trải thứ nhất là cuộc sống cho những thành viên hợp tác xã; thứ hai là công nhân lao động địa phương là chính.

Cảm ơn chị đã dành thời gian chia sẻ. Chúc chị thật nhiều sức khỏe, vững vàng để mô hình của mình ngày càng phát triển và lan tỏa giá trị tốt đẹp đến cộng đồng.

Câu chuyện về sự tái sinh của đất đai, của cộng đồng và của chính con người

Ghé thăm trang trại của chị Lữ Thị Nhật Hằng, ấn tượng đầu tiên của chúng tôi không phải là mùi đất, tiếng gà gáy hay những luống rau xanh thường thấy ở các trang trại mà thay vào đó là một khu nhà xưởng kiên cố, mái nhà được lắp hệ thống điện năng lượng mặt trời, giúp tiết kiệm chi phí vận hành. Chị Hằng chia sẻ chị sản xuất theo mô hình nông nghiệp tuần hoàn, sản phẩm đầu ra của quy trình này là nguyên liệu đầu vào của quy trình kia.

Với tình yêu quê hương và tinh thần ham học hỏi, chị say mê dấn thân thành nông dân thực thụ, điều mà trước đây, chị luôn đau đáu trong lòng. Mỗi tấc đất, mét nước đều được chị tính toán sử dụng tối đa. Rơm rạ được chị thu mua làm thức ăn cho bò, làm giá thể trồng nấm rơm. Sau khi trồng nấm, phần bã lại được phối trộn cùng phân bò để nuôi trùn quế. Phân trùn lại dùng bón cho cây trồng. Phần thịt trùn làm thức ăn cho cá, gà, vịt và bán cho các hộ dân. Chất thải của gà tiếp tục làm đầu vào để nuôi trùn quế.

Với quy trình khép kín này, nông trại đã khai thác triệt để diện tích và không gian đất sản xuất, hạn chế tối đa chi phí mà mang lại thu nhập khá. Tính riêng đàn gà và nuôi các loại cá, thu nhập mỗi năm của trang trại hơn 100 triệu đồng.

"Quê mình đất thì nhiều, thiên nhiên cũng ưu đãi, mình về làm thử những mô hình khép kín như vậy. Nếu được mình sẽ nhân rộng ra và hỗ trợ về kỹ thuật, hướng dẫn chi tiết hơn cho bà con tham quan chủ yếu để bà con học hỏi và làm".

Tuy mới triển khai chưa lâu nhưng mô hình kinh tế tuần hoàn của chị Hằng đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Không chỉ tăng thu nhập, trang trại còn tạo việc làm, chia sẻ kỹ thuật và nguồn nguyên liệu cho bà con nông dân trong vùng, đúng như tinh thần hợp tác xã.

"Chị cũng phấn đấu để đi chào bán hoặc là đi tiếp cận với dân thậm chí là chị hỗ trợ bón phân cho trùn quế để cho bà con tiếp cận từ từ. Cải thiện, cải tạo được suy nghĩ là không dùng phân hóa học để đảm bảo được cái sức khỏe lại cái đất, cái tài nguyên của địa phương. Hiện tại, em vô phân hóa học nhiều quá thì đất nó không còn cái độ tơi xốp, cây có bắt đầu nó sẽ bị suy loại lần lần".

Chị Hằng chia sẻ, nếu cứ làm nông theo kiểu truyền thống thì sẽ khó bắt kịp xu hướng mà phải kết hợp giữa nông nghiệp và công nghiệp. Thay vì phụ thuộc nhiều vào nhân công, chị đầu tư vào máy móc để tiết kiệm sức lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất. Cái khó theo chị là việc thay đổi tập quán sản xuất của người dân không thể thực hiện trong “một sớm một chiều” nhưng nếu quyết tâm và làm từng bước thì hoàn toàn có thể thực hiện được.

"Lúc đầu mẹ chỉ đơn giản là muốn trở về làm một cái gì đó liên quan đến hữu cơ thôi, mẹ không có học gì về nông nghiệp mà chỉ là một người phụ nữ xuất thân từ Hậu Giang. Một tay mẹ tự tìm hiểu, tham gia các khóa học này kia rồi mới hình thành những khía cạnh nhỏ nhỏ trong mô hình nông nghiệp tuần hoàn đó rồi sau đó mới phát triển mô hình hoàn chỉnh của nông trại".

"Chị sẽ không bắt người ta phải làm một cái chuỗi như vầy mà ví dụ như là hộ anh đó thì có thể nuôi con bò. Hộ khác sẽ nuôi trùn quế hay gì đó. Chị sẽ là người thu gom sản phẩm. Đầu ra của chị, chị không cần biết là có được hay không nhưng mà trước mắt đầu ra của thành viên là chị phải là người đảm bảo".

Dấn thân vào nông nghiệp, trong mắt nhiều người, lựa chọn ấy có phần liều lĩnh nhưng với chị Hằng, đó lại là cách để biến những điều mình tin thành hiện thực. Chứng kiến hành trình của những ngày trang trại còn là mảnh đất trống, bạn Nguyễn Thị Quỳnh Giao, con gái chị Hằng trải lòng:

"Ban đầu em không có niềm tin vào mẹ quá nhiều tại vì mẹ bắt đầu cũng rất là trễ. Cái mà mẹ em đặt lên tất cả không phải là lợi nhuận mà hướng đến cộng đồng nhiều hơn những người gặp khiếm khuyết thì mẹ em tạo công ăn việc làm cho những người đó. Mình cũng biết là nếu mà nói giảm nói tránh hết sức thì lợi nhuận của nông nghiệp theo kiểu nói của nông dân là lời meo dữ lắm nếu họ muốn nói là lỗ".

Giữa thời điểm nhiều người ngược xuôi với vòng quay cuộc sống hối hả thì chị Hằng lại chọn hướng đi riêng mà theo cách kể của Quỳnh Giao, con gái chị đó là: “không để tìm sự nghỉ ngơi mà để bắt đầu một hành trình hồi sinh đất mẹ, từ chính nơi đã sinh ra mình”. Hành trình ấy không ồn ào nhưng bền bỉ và nhân văn.

Đó không chỉ là câu chuyện về một trang trại mà còn là câu chuyện về sự tái sinh của đất đai, của cộng đồng và của chính con người.