Hồi sinh một cây cầu: Nghệ thuật dẫn lối giữa phố cổ Hà Nội

Từ một cây cầu đi bộ quen thuộc, nơi ấy nay hóa thành “thủy cung” lấp lánh sắc màu, nơi mỗi bước chân như mở ra một câu chuyện mới về nghệ thuật công cộng và hơi thở đương đại của Thủ đô.

Điều gì đã biến đổi cây cầu giản dị này thành điểm hẹn của du khách, của người dân, của những gam màu sáng tạo? 

Giữa nhịp sống phố cổ Hà Nội – nơi những nếp nhà rêu phong và tiếng rao quẩn quanh như hơi thở của thời gian – có một cây cầu đi bộ trên đường Trần Nhật Duật từng lặng lẽ nép mình bên bờ đê hữu Hồng.

Vốn chỉ là lối qua lại của người dân, cây cầu giản đơn ấy nay bất ngờ khoác lên tấm áo mới, rực rỡ và đầy tính nghệ thuật, như đánh thức một góc văn hóa lâu nay vẫn chìm trong những bước chân vội.

Từ dáng vẻ cũ kỹ, cầu Trần Nhật Duật được thổi vào làn sinh khí mới của nghệ thuật công cộng, biến thành “thủy cung” giữa lòng phố cổ – một không gian mà ánh sáng, màu sắc và biểu tượng văn hoá đan cài vào nhau, gợi nhắc những lớp trầm tích của Thăng Long ngàn năm:

“Nhà em ngay gần đây, trước em đi qua cây cầu này thì thấy rất đơn sơ, ít họa tiết. Nhưng bây giờ, sau 1 năm trở lại đây thì em thấy cây cầu được trang bị, khóa trên mình chiếc áo chi tiết hình thủy cung. Em thấy rất thích thú vì quanh đây được trang trí bằng vật liệu tái chế, rất gần gũi với thiên nhiên”.

“Tôi thấy rất vui và thích thú khi được đi dạo vòng quanh khu vực này và đi qua cây cầu đi bộ này. Đây là lần đầu tiên tôi nhìn thấy cây cầu đi bộ được trang trí như thế này. Ban đêm khi có đèn lên thì nó còn trông đẹp hơn nữa”.

Không chỉ là điểm nối giữa phố cổ và khu văn hoá 22 Hàng Buồm – Phúc Tân, cây cầu giờ đây trở thành “cửa ngõ nghệ thuật” của khu vực, một không gian công cộng do UBND phường Hoàn Kiếm hợp tác cùng nhóm nghệ sĩ, sử dụng vật liệu tái chế để tạo nên hệ thống ánh sáng và hình khối giàu biểu tượng.

Ở đó, những giá trị bền vững và tinh thần sáng tạo của đô thị hiện đại được thể hiện bằng một ngôn ngữ gần gũi, truyền cảm.

Giám tuyển Nguyễn Thế Sơn lý giải câu chuyện phía sau dự án: “Chủ đề chính của dự án này có tên là “Nước”, từ những tác phẩm trang trí sắp đặt đèn cũng sử dụng những họa tiết vân mây, sóng nước thời Lý, thời Trần. Câu chuyện về nước ở đây cũng được lan tỏa ở trên tất cả các vị trí trên cây cầu này: từ trên trần, vòm mái, trên thành cầu cũng là tác phẩm vẽ 3D lấy hình tượng cá chép vượt vũ môn”.

Cũng từ cảm hứng đó, tác phẩm “Thủy cung” của họa sĩ Vũ Xuân Đông tái hiện cả một thế giới sinh vật biển: cá voi xanh, cá heo, cá đuối như đang bơi lượn quanh cầu, mang đến cho người đi bộ cảm giác đang lạc vào một lễ hội huyền ảo của biển sâu – vừa hiện đại, vừa gợi nhắc những biểu tượng văn hoá phương Đông về sức sống, sự chuyển hoá và khát vọng vươn lên.

Không chỉ đẹp về thị giác, cầu Trần Nhật Duật còn mở ra một hành trình nghệ thuật kết nối khu vực trong đê – ngoài đê, nối với Trung tâm Văn hoá nghệ thuật 22 Hàng Buồm, tạo thành không gian đi bộ trải nghiệm giàu chiều sâu văn hoá. Nơi đây trở thành điểm dừng chân của du khách, nơi người dân thư giãn, chụp ảnh, nơi nghệ thuật len vào đời sống một cách nhẹ nhàng mà tự nhiên.

Chị Nguyễn Thị Minh, chuyên viên Phòng Văn hoá – Xã hội UBND phường Hoàn Kiếm, chia sẻ: “Việc thay đổi diện mạo của cầu đi bộ Trần Nhật Duật này cũng đã thay đổi hành vi của người dân, thúc đẩy việc sử dụng cầu đi bộ nhiều hơn. Sau khi đã được làm mới bằng nghệ thuật rồi thì cầu sẽ trở nên bắt mắt hơn, hấp dẫn hơn, người dân sẽ có động lực về mặt thị giác và cảm xúc để trải nghiệm khi đi qua cầu”.

Sự thay đổi ấy cho thấy nghệ thuật công cộng không chỉ làm đẹp một góc phố, mà còn làm mềm lại nhịp sống đô thị, kéo cộng đồng đến gần nhau hơn qua những không gian mở đầy sáng tạo.

Từ một cây cầu đơn sơ, Trần Nhật Duật nay trở thành điểm giao thoa giữa giao thông, văn hoá và nghệ thuật – một lát cắt sinh động của Hà Nội đương đại, nơi truyền thống và hiện đại gặp nhau trong cùng một nhịp thở.