Sửa đổi quy định về đèn xanh, đèn vàng từ 2025
Khoản 4 Điều 11 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định về tín hiệu đèn giao thông từ 1/1/2025.
Tuy nhiên, trước khi triển khai cần có lộ trình khảo sát, nghiên cứu kỹ nhu cầu từng khu vực, từng địa phương, tìm hiểu năng lực đáp ứng của các trung tâm đào tạo, sát hạch lái xe để tránh quá tải.
Ảnh minh họa
Hiện nay, ở đô thị hay vùng nông thôn vẫn thường xuyên bắt gặp cảnh thiếu niên, học sinh điều khiển gắn máy, xe đạp điện đi học. Xe gắn máy các em điều khiển thì cũng đủ loại từ 50 phân khối đến xe vượt hơn 50 phân khối.
Nếu chiếu theo quy định hiện hành thì rất nhiều em vi phạm vì chưa đủ 16 tuổi đã điều khiển xe máy 50 phân khối. Với xe trên mức này thì vi phạm này càng rõ ràng hơn.
Thời gian qua, VOV Giao thông đã nhiều lần cảnh báo về tình trạng học sinh đi xe máy vi phạm luật, điều khiển xe lạng lách hay tay lái yếu, thiếu các kỹ năng quan sát, xử lý tình huống nên dễ gây tai nạn.
Mặc dù ngày chức năng tăng cường kiểm tra, xử phạt nhưng thực trạng này vẫn chưa được chấm dứt. Số người dưới 16 tuổi điều khiển xe gắn máy với đủ các loại dung tích, chủng loại mỗi ngày một tăng.
Nguyên nhân là do đời sống bận rộn, cha mẹ mải mưu sinh nên thấy con em cứng cáp là mua xe gắn máy cho các em mình đi học; vừa giảm thời gian đưa đón, lại muốn tăng khả năng chủ động cho từng em. Có phụ huynh chấp hành luật, chỉ giao xe dung tích vừa đủ đúng theo độ tuổi quy định nhưng không ít phụ huynh bất chấp cả luật, giao hẳn xe phân khối lớn để các em chạy.
Với thiếu niên, học sinh về quy định luật pháp, các em còn nhỏ, làm nhiều việc phải có người giám hộ. Nhận thức về pháp luật, đời sống cũng như các kỹ năng khác còn hạn chế, cần phải tiếp tục hoàn thiện. Việc mới đây nhiều đại biểu Quốc hội đề xuất cần luật hóa, yêu cầu các em đủ 16 tuổi phải được đào tạo và trải qua kỳ thi sát hạch, có giấy giấy phép lái xe mới được điều khiển xe gắn máy dưới 50 phân khối là nên làm.
Giống với học tập các kỹ năng như bơi lội, thể thao, các em cũng phải học tập, rèn luyện; không phải tự nhiên mà có. Đối với việc điều khiển xe gắn máy, các em chạy xe mà không nắm được luật lệ, yêu cầu rất dễ dẫn đến vi phạm. Đó là chưa kể, chạy xe đòi hỏi những kỹ năng hết sức thực tế để xử lý các tình huống phát sinh trong suốt đoạn đường. Nếu em nào không thuần thục trong thao tác rất dễ gây ra tai nạn cho bản thân và người đi đường. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân khiến các vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh, thanh thiếu niên thời gian vừa qua có dấu hiệu gia tăng.
Do vậy, việc luật hóa hành vi sử dụng xe gắn máy dưới 50 phân khối với người đủ 16 tuổi là cần thiết. Các em muốn điều khiển xe máy phải học luật, học các kỹ năng chạy xe và phải qua kỳ thi sát hạch để được cấp giấy phép lái xe. Mục tiêu cuối cùng của đề xuất này cũng chính là bảo vệ các em trong môi trường giao thông đang ngày càng trở nên phức tạp, có nguy cơ mất an toàn hơn.
Điều băn khoăn là quy định này chỉ có các em đủ 16 tuổi; còn đến 18 tuổi các em có thể thi lấy giấy phép lái xe cao hơn. Thời gian chỉ có trong 2 năm là ngắn, liệu có lãng phí về thời gian, tiền bạc và công sức? Đây là những câu hỏi đặt ra hết sức chính đáng khi ban hành quy định.
Tuy nhiên, có một thực tế là dù thời gian ngắn, có thể tiêu tốn nhiều năng lượng, vật chất và tiền bạc của các em và gia đình nhưng cũng có ích lợi về lâu dài; vì đã tạo ra được một lứa học sinh hiểu biết về an toàn giao thông; văn hóa giao thông và đặc biệt là biết điều khiển xe máy đủ phân khối một cách an toàn. Qua đó không chỉ hạn chế tai nạn giao thông, giúp bảo vệ các em và còn tạo điều kiện để các em tuổi 16 chủ động hơn trong cách đi lại của mình; giảm tải việc đưa đón cho gia đình.
Vấn đề ở đây là giải quyết hài hòa các bất cập nảy sinh khi yêu cầu này được luật hóa. Các em ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn cần lưu ý đến vấn đề có thể được ưu tiên trong học lý thuyết, kể cả sát hạch. Nhất là học tránh trùng lặp khi các em lấy bằng cao hơn.
Việc áp dụng cũng cần có lộ trình, định hướng cụ thể, không rập khuôn, máy móc; luật ra mà các em không thể thực thi vì thiếu nhiều điều kiện. Đó là chưa kể phải giảm tối đa về thời gian, công sức và chi phí cho các em vì bản chất học phí của các em vẫn do các bậc phụ huynh chi trả.
Các trung tâm đào tạo, sát hạch cũng cần tạo điều kiện trong việc dạy online; dễ nhớ, dễ hiểu, dễ làm theo; tránh tạo nên tình trạng quá tải hay làm khó các em.
Rõ ràng, việc yêu cầu người đủ 16 tuổi học và thi sát hạch lấy giấy phép lái xe với xe gắn máy dưới 50 phân khối là đề xuất hợp lý; giúp các em “học về an toàn giao thông sớm để an toàn và hòan thiện bản thân hơn”
