Hệ thống trạm sạc cho xe điện lớn nhất thế giới, 40% là trụ sạc nhanh

Để thoát khỏi sự cạnh tranh của các hãng xe danh tiếng thế giới, ngay từ những năm 2000, Trung Quốc đã chọn xe điện là hướng đi cho ngành công nghiệp ô tô.

Đây cũng là lý do giúp quốc gia tỷ dân có ngành công nghiệp xe điện lớn mạnh như hiện nay, liên tiếp những năm gần đây, là nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới. Dữ liệu từ EV Volumes cho thấy, năm 2023, số lượng ô tô điện bán ra tại Trung Quốc lên tới hơn 8 triệu chiếc, chiếm gần 60 doanh số xe điện toàn cầu.

Ông Seawer Wang, Giám đốc dự án Khí hậu và Năng lượng thuộc Học viện toàn cầu Breakthrough Institute cho biết: “Nhằm thu hút người tiêu dùng, nhà chức trách Trung Quốc gia tăng xây dựng các trạm sạc và bãi đỗ thuận lợi cho ô tô điện. Thậm chí biển kiểm soát xe điện còn có màu sắc riêng, dễ nhận biết để hưởng ưu tiên đặc biệt trong tình trạng tắc nghẽn giao thông”.

Theo các chuyên gia, chìa khóa để Trung Quốc thành công như hiện tại đến từ sự hậu thuẫn mạnh mẽ của chính phủ nước này, trong đó bao gồm nỗ lực mở rộng mạng lưới các trạm sạc.

Nếu năm 2014, cả nước Trung Quốc có chưa tới 30.000 trạm sạc xe điện công cộng, thì sau 10 năm, quốc gia này đã sở hữu hệ thống trạm sạc lớn nhất thế giới với phạm vi phục vụ rộng khắp và cực kỳ đa dạng về chủng loại. Tính đến tháng 10 năm nay, số lượng trạm sạc xe điện đạt hơn 11 triệu, tăng gần 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, có khoảng 3 triệu là trụ sạc công cộng và trên 8 triệu là các trụ sạc tư nhân.

Ông Zou Peng, Tổng thư ký Hiệp hội xúc tiến cơ sở hạ tầng trạm sạc xe điện Trung Quốc chia sẻ: “Trung Quốc bước đầu đã xây dựng và vận hành được một hệ thống dịch vụ trạm sạc xe điện tương đối đầy đủ, với số lượng lớn nhất thế giới. Tổng công suất các trạm sạc hiện đã vượt quá 160 triệu kilowatt, có thể đáp ứng nhu cầu của 24 triệu phương tiện sử dụng năng lượng mới”.

Dữ liệu từ Cục Năng lượng quốc gia cho thấy, cứ 2,5 ô tô điện tại Trung Quốc thì có một trụ sạc, dựa trên tổng số hơn 28 triệu xe năng lượng mới được đăng ký hiện nay.

Mạng lưới trụ sạc còn đang được tăng cường trên nhiều tuyến cao tốc, trong khi ở các huyện, trị trấn ven đô cũng phát triển mạnh với gần 420.000 trụ tính đến cuối tháng 9/2024. Phóng viên tờ Switch News thông tin: “Với tư cách là quốc gia dẫn đầu thế giới trong ngành công nghiệp xe điện, Trung Quốc đang đẩy nhanh việc triển khai các cơ sở hạ tầng trạm sạc ở khu vực nông thôn. Theo các chuyên gia, cả người dân địa phương và tài xế đường dài đều sẽ được hưởng lợi từ điều này”.

Ông Vạn Kính Tùng, Phó Cục trưởng Cục Năng lượng Quốc gia Trung Quốc cho biết, nhà chức trách rất coi trọng việc xây dựng trạm sạc cho xe điện. Bởi đây là giải pháp quan trọng thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng xanh và ít carbon, đồng thời đẩy mạnh phát triển phương tiện chất lượng cao trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Thống kê cho thấy, Trung Quốc hiện có khoảng 900 triệu người sống ở khu vực thành thị, phần lớn trong số này không có chỗ đậu xe riêng nên rất khó lắp đặt bộ sạc điện tại nhà. Do vậy, mạng lưới trạm sạc công cộng ngày càng dày đặc sẽ là yếu tố quan trọng thuyết phục người dùng lựa chọn xe điện.

Bà Marie Rajon Bernard, nhà nghiên cứu xe điện tại Hội đồng Quốc tế về Giao thông Xanh nhận định, nguồn đầu tư mạnh mẽ của chính phủ Trung Quốc đã truyền cảm hứng và sự tự tin cho khu vực tư nhân. Minh chứng là, cuối năm 2022, cả 3 doanh nghiệp sở hữu số lượng trạm sạc nhiều nhất đều thuộc tư nhân với công ty TELD dẫn đầu.

Đại diện một doanh nghiệp lắp đặt trạm sạc tư nhân ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc chia sẻ: “Số lượng đơn đặt hàng trạm sạc của chúng tôi đã vượt quá 83.000 trụ vào năm 2023, tăng hơn 400% so với năm trước đó. Mức tiêu thụ điện năng cũng rất lớn đặc biệt trong các kỳ nghỉ lễ, thường gấp đôi hoặc gấp ba so với bình thường”.

Để cạnh tranh với xe xăng, thường chỉ mất khoảng 5 phút để đổ đầy bình, các nhà cung cấp trạm sạc xe điện Trung Quốc đang nỗ lực rút ngắn thời gian sạc. Theo đó, trong hệ thống trạm sạc công cộng tại Trung Quốc, thường có tới 40% là trụ sạc nhanh, tỷ lệ cao hơn nhiều so với các quốc gia khác. Điều này cho phép tài xế tiếp tục hành trình chỉ sau khoảng 20 phút, thay vì phải chờ đợi hàng giờ tại các trạm sạc.

Không nằm ngoài xu hướng phát triển chung của thế giới, Việt Nam cũng đang hướng đến mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành giao thông vận tải. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, hiện số lượng trạm sạc công cộng đang không đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng xe điện của người dân.

Ông Đào Công Quyết, Trưởng tiểu ban truyền thông, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho rằng, để phát triển xe điện, trong giai đoạn khởi đầu, cần kích cầu thị trường với ưu đãi về thuế, phí cho các dòng xe, đặc biệt là hỗ trợ quy định tiêu chuẩn phát triển, tiêu chuẩn về trạm sạc, mạng lưới sạc nhanh hoặc sạc tại nhà để tạo niềm tin cho người tiêu dùng: "Kinh nghiệm của các nước cho thấy, để phát triển được dòng xe điện thì trạm sạc là một hệ thống, một điều kiện tiên quyết và cũng cần phải dược hỗ trợ của Chính phủ, để làm sao đảm bảo chi phí hợp lý, khách hàng có thể chịu được, chấp nhận được"

Trước đó, đầu tháng  8 vừa qua, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã yêu cầu Bộ Công Thương sớm trình cơ chế tính giá điện cho các trạm sạc. Cùng với đó, Phó thủ tướng cũng giao Bộ Xây dựng hướng dẫn địa phương bổ sung quy hoạch về trạm, trụ sạc điện trong xây dựng đô thị, hạ tầng giao thông.