Hạ tầng giao thông, đột phá kinh tế khu vực miền Trung

Hạ tầng giao thông – tưởng chừng chỉ là con đường nối liền các vùng đất – giờ trở thành động lực bứt phá kinh tế, mở toang cánh cửa phát triển cho miền Trung.

Có mặt tại công trường thi công cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) - Phần cơ sở hạ tầng dùng chung, chúng tôi ghi nhận không khí tất bật như một “trận chiến ngược thời gian”. Máy xúc, xe ben, cần cẩu vận hành không ngừng nghỉ. Hơn 93% khối lượng công việc đã hoàn thành, trong đó riêng hạng mục đê chắn sóng đạt gần 95%. Đê chắn sóng – nghe tưởng đơn giản, nhưng lại là “chìa khóa” quyết định vận mệnh cảng biển chiến lược này.

Anh Đăng Trần Khoa, Chỉ huy trưởng – Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn cho biết:   "Công trình đê chắn sóng có ý nghĩa rất lớn đối với sự phát triển cảng biển khu vực Đà Nẵng, đặc biệt là Cảng Liên Chiểu. Ở đây sóng rất lớn, nên khi bức tường chắn sóng hình thành, nó giống như lá chắn thép, bảo vệ toàn bộ 12 bến cảng tương lai. Vậy nên nếu không có đê thì bến cảng không khai thác được vì sóng rất lớn."

Cách cảng Liên Chiểu không xa là tuyến cao tốc La Sơn – Hòa Liên, hàng trăm kỹ sư, công nhân cũng đang chạy đua cùng tiến độ. 65 km đường và 50 cây cầu – một khối lượng khổng lồ – đang bước vào giai đoạn “nước rút”.

Ông Trần Đức Hiệp, Giám đốc Ban quản lý dự án, chia sẻ dự án này không chỉ là con đường, mà là mạch máu kết nối Huế – Đà Nẵng, mở ra hành lang kinh tế mới. Dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng tất cả đều quyết tâm đưa dự án về đích vào tháng 1/2026 – trước tết nguyên đán: "Nhận thức được tính cấp bách và quan trọng của dự án, ngay từ đầu Ban QLDA HCM đã phối hợp với TVGS, các nhà thầu chuẩn bị tốt lực lượng thi công, tập kết vật tư máy móc thiết bị đồng loạt triển khai 50 cây cầu từ khoan cọc nhồi, mố trụ cho đến lao dầm và phần nền đường 65km cũng đang thi công đồng loạt...chúng tôi đang cố gắng bám sát tiến độ đã cam kết với Bộ XD. Tới đây Ban QLDA HCM sẽ tiếp tục mở rộng cao tốc Cam Lộ - La Sơn, sẽ đồng bộ cao tốc vào đến Nha Trang".

Đi tiếp về phía Nam, tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi - sau hơn 7 năm khai thác – đã chứng minh giá trị của một “mạch máu giao thông” huyết mạch của cả nước. Hành trình ngắn lại, chi phí logistics giảm mạnh, và quan trọng hơn, nó mở ra cánh cửa hội nhập cho du lịch của miền Trung.

Ông Đặng Hoài Nam, Phó TGĐ Tổng Công ty phát triển đường cao tốc VN nhấn mạnh: "Tuyến cao tốc giúp thúc đẩy phát triển kinh tế thương mại, rút ngắn đáng kể thời gian lưu thông từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi, giảm áp lực cho tuyến QL1A, góp phần giảm chi phí logistics và nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa; đồng thời kết nối thuận lợi hơn với hệ thống cảng biển Tiên Sa, Dung Quất và sân bay Chu Lai, phục vụ xuất nhập khẩu và công nghiệp.

Tạo động lực thu hút đầu tư, giúp gia tăng sức hấp dẫn cho các khu công nghiệp. Phát triển du lịch dịch vụ, hiện Đà Nẵng, Hội An và đảo Lý Sơn là những trung tâm du lịch lớn, cao tốc đã giúp rút ngắn hành trình, nâng cao trải nghiệm di chuyển, thúc đẩy kết nối giữa các điểm đến và tạo điều kiện phát triển các tua, tuyến liên vùng..."

Ở Khánh Hòa, nơi được mệnh danh là “trái tim giao thông của duyên hải miền Trung”, không khí xây dựng cũng nóng rực. Cao tốc Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo đã vận hành; tuyến Vân Phong – Nha Trang vừa khánh thành hồi tháng 4.

Và hiện nay tuyến Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột đang được xây dựng, sẽ trở thành “cầu nối Đông – Tây”, phá vỡ thế độc đạo, nối biển với Tây Nguyên. Song song với các dự án đường bộ cao tốc, các tuyến QL, đường liên vùng cũng đang được đầu tư nâng cấp, không chỉ phát triển kinh tế mà còn phá vỡ thế độc đạo và đảm bảo nhiệm vụ an ninh quốc phòng.

Ông Nguyễn Văn Dần, nguyên Giám đốc Sở GTVT Khánh Hòa cho biết: "Từ nay đến 2027 Khánh Hòa sẽ bố trí khoảng 20 nghìn tỷ đồng để đầu tư cho các tuyến đường, hoàn thiện kết nối liên hoàn, liên vùng để tạo thành hệ thống giao thông đồng bộ, kết nối giữa đường bộ với đường sắt, đường hàng không… Có thể nói hạ tầng giao thông chính là động lực để thu hút nhà đầu tư, đảm bảo cho quốc phòng an ninh, đảm bảo cho kinh tế phát triển và đảm bảo cho người dân đi lại được thuận tiện và an toàn.."

Ông Nguyễn Phương Nam, Phó GĐ Khu Quản lý đường bộ III khẳng định: Những năm qua các tuyến cao tốc, quốc lộ được tập trung đầu tư, nâng cấp, cải tạo đã tạo động lực phát triển toàn diện về kinh tế, xã hội, du lịch đến quốc phòng và tạo nền tảng để khu vực miền Trung bứt phá, đóng góp ngày càng lớn vào tăng trưởng của đất nước:

"Trong giai đoạn 2021-2025 công tác đầu tư cho việc sửa chữa định kì, bảo dưỡng thường xuyên trên các tuyến quốc lộ trên địa bàn khu vực miền Trung được quan tâm, bảo đảm giao thông thông suốt, êm thuận, đặc biệt là các tuyến dọc trục và có lưu lượng xe lớn như QL1A. Đồng thời các dự án cao tốc Bắc Nam đang được xây dựng và sẽ đưa vào khai thác vào cuối năm nay đem lại diện mạo mới cho giao thông khu vực, thuận lợi trong lưu thông phát triển kinh tế cho các tỉnh khu vực miền Trung.

Các tuyến cao tốc, QL còn kết nối với các tuyến đường do địa phương quản lý, tạo ra hệ thống giao thông tương đối hoàn chỉnh cho kết nối vùng và các tỉnh. Trong tương lai gần tuyến đường sắt cao tốc cũng sẽ được đầu tư xâu dựng, sẽ mang lại sự thông thương, thông suốt và hoàn chỉnh."

Từ những máy cẩu đang vươn mình trên công trường cảng Liên Chiểu, từ dòng xe lao vun vút trên cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, hay từ kế hoạch đầu tư nghìn tỷ ở Khánh Hòa, tất cả đang dệt nên một bức tranh giao thông tại miền Trung hiện đại, năng động, giàu sức sống.

Giao thông – một khi thông suốt – thì kinh tế, du lịch, đời sống người dân cũng sẽ thông suốt. Và đó chính là động lực để miền Trung bứt phá, vươn mình mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng là một trong 3 đột phá chiến lược để thực hiện nhiệm vụ phát triển KTXH của đất nước nói chung và miền Trung nói riêng theo tinh thần Nghị quyết XIII của BCH Trung ương. Với hàng loạt các dự án đường bộ cao tốc, quốc lộ, tỉnh lộ hay các tuyến giao thông kết nối liên vùng; cùng hệ thống cảng biển nước sâu; hệ thống sân bay và tương lai là tuyến đường sắt cao tốc Bắc Nam sẽ tạo thành hệ thống giao thông liên hoàn, đồng bộ.

Tuy nhiên, để miền Trung thực sự bứt phá cần sự đầu tư đồng bộ cũng như sự vào cuộc quyết liệt và sự liên kết giữa các địa phương, tránh cát cứ trong đầu tư.

Cùng đến với góc nhìn này của VOVGT qua bình luận: “Để miền Trung thực sự bứt phá, cần đầu tư đồng bộ”.

Trong 5 năm qua, miền Trung chứng kiến bước chuyển mình rõ rệt với hàng loạt dự án cao tốc Bắc – Nam, từ Nghệ An vào đến Đà Nẵng đã thông tuyến, các tuyến Đà Nẵng – Quảng Ngãi, Nha Trang – Cam Lâm, Vân Phong – Nha Trang đang phát huy hiệu quả và đến cuối năm nay cao tốc từ Quảng Ngãi vào đến Nha Trang sẽ thông tuyến…tạo thành mạng lưới liên hoàn.

Các tuyến này không chỉ giảm áp lực cho quốc lộ 1A, mà còn mở ra hành lang logistics, rút ngắn hành trình, giảm chi phí vận tải. Đây chính là “hệ tuần hoàn máu” của nền kinh tế miền Trung.

Dù tuyến đường sắt hiện hữu còn hạn chế, nhưng tương lai tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua miền Trung hứa hẹn mang lại cú hích lớn. Nó sẽ không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển, mà còn tái định hình mô hình vận tải: hàng hóa nặng đi đường sắt, hàng hóa nhanh đi đường bộ, khách du lịch có thêm lựa chọn tiện lợi. Khi đó, giao thông miền Trung không còn phụ thuộc vào đường bộ.

Miền Trung sở hữu chuỗi cảng biển chiến lược: Liên Chiểu (Đà Nẵng), Dung Quất (Quảng Ngãi), Vân Phong (Khánh Hòa), Quy Nhơn. Đây là “cửa ngõ” xuất nhập khẩu, kết nối trực tiếp với các tuyến hàng hải quốc tế. Nếu được đầu tư đồng bộ, miền Trung hoàn toàn có thể trở thành trung tâm logistics quốc tế, cạnh tranh với Singapore hay Hong Kong ở một số lĩnh vực ngách.

Các sân bay như Đà Nẵng, Chu Lai, Phú Bài, Cam Ranh đang ngày càng hiện đại, phục vụ hàng chục triệu lượt khách mỗi năm. Chúng không chỉ đáp ứng nhu cầu du lịch, mà còn là đòn bẩy để thu hút đầu tư, mở rộng giao thương quốc tế. Riêng Cam Ranh đã trở thành một trong những sân bay đón khách quốc tế hàng đầu cả nước.

Đường bộ, đường sắt, cảng biển, sân bay – bốn trụ cột hạ tầng này, khi gắn kết đồng bộ, sẽ biến miền Trung từ “vùng trũng” thành “trục động lực” phát triển. Tuy nhiên, để làm được điều đó, cần sự vào cuộc quyết liệt từ cả trung ương lẫn địa phương; cần nguồn vốn đầu tư lớn, đồng thời là cơ chế phối hợp tránh manh mún. Chỉ khi giao thông thông suốt, miền Trung mới thật sự cất cánh.