Đừng nên chủ quan với cúm mùa

Ngày 11/2, tại Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Cần Thơ, mới sáng sớm đã có nhiều người đến xếp hàng chờ tiêm vắc - xin ngừa cúm mùa với nhiều tâm trạng khác nhau. Bà Huỳnh Ngọc Thoa, ngụ phường An Khánh, quận Ninh Kiều cho biết, bà dẫn theo mẹ già và cháu gái đi tiêm vắc – xin cúm mùa theo lịch hẹn vì bệnh này đã được gia đình bà đưa vào kế hoạch tiêm chủng hằng năm. Đồng là người già có sức đề kháng yếu nên bà Thoa hiểu, chủ động phòng ngừa sớm chứ không đợi đến lúc bùng phát bệnh rồi loay hoay đi chữa.

Nhưng bà Thoa cũng cho rằng, cúm mùa chẳng có gì đáng ngại nên cũng chẳng bận tâm nhiều: “Cô không lo gì nhiều vì biết bệnh này cũng không có vấn đề gì. Mỗi năm là tôi ngừa 3 bệnh: cúm – bạch hầu – thương hàn. Ngừa hết nhà luôn”.

Trái ngược với tâm trạng thoải mái của bà Thoa nhì nhiều người cùng đi tiêm chủng cũng rất hoang mang. Nhất là những khách hàng có nghề nghiệp do, kinh doanh – mua bán, tiếp xúc với nhiều người. Mặc dù trên địa bàn thành phố Cần Thơ vẫn chưa phát hiện ca cúm mùa nào nhưng là địa phương thu hút rất nhiều lao động mua bán, làm việc và sinh viên đến đây học tập… nên số người có nhu cầu tiêm chủng cũng rất nhiều. Trung bình trước Tết, mỗi ngày CDC Cần Thơ đón khoảng 20 lượt người đến tiêm vắc – xin phòng bệnh cúm mùa thì từ sau Tết Nguyên đán đến nay, mỗi ngày Trung tâm đón từ 100 – 300 lượt người tiêm.

Trao đổi với VOV Giao Thông, bác sĩ CKII Hà Tấn Vinh, Phó giám đốc Trung tâm CDC Cần Thơ cho biết, bệnh cúm mùa là bệnh truyền nhiễm cấp tính. Tác nhân gây bệnh chủ yếu do các chủng vi rút cúm A(H3N2), cúm A (H1N1), cúm B và cúm C. Thông thường bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim, phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch… bệnh có diễn biến nặng hơn, dễ bị biến chứng: “Cúm mùa lây qua đường hô hấp, chu kỳ bắt đầu từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau.

Tuy bệnh dễ lây nhưng tỷ lệ tử vong hoặc biến chứng nặng thì rất thấp. Ở Cần Thơ thì tại các bệnh viện chưa ghi nhận số ca bệnh cúm mùa gia tăng đột biến. Tôi khuyên chúng ta nên đeo khẩu trang, rửa tay vệ sinh sau khi ho hoặc ăn. Bảo đảm vấn đề dinh dưỡng, ngủ đủ giấc… đây là những phương pháp làm giảm triệu chứng cũng như biến chứng của cúm mùa. Tất nhiên hiện nay vắc –xin đáp ứng đủ, nhưng nếu ai không nằm trong danh sách chỉ định tiêm ngừa thì nên nhường vắc – xin lại cho các đối tượng nguy cơ cao. Vì cùng một lúc ai cũng đổ xô đi tiêm thì thuốc chắc là không đủ để cung ứng”.

Hiểu đúng về bệnh nhưng vẫn không lơ là chủ quan, Bộ Y tế đã gửi công văn đề nghị UBND các tỉnh/thành phố chỉ đạo Sở Y tế tổ chức triển khai dõi chặt chẽ tình hình bệnh truyền nhiễm trên địa bàn, đặc biệt là tại các cơ sở giáo dục và cụm công nghiệp. Chuẩn bị cho kế hoạch này từ sớm, nhiều địa phương ở ĐBSCL đã chuẩn bị kinh phí, thuốc, vắc- xin, thiết bị, nhân lực… đáp ứng yêu cầu thu dung, điều trị và phòng, chống bệnh truyền nhiễm.

Bác sĩ Hà Như Thủy - Phó trưởng Phòng khám Đa khoa, Chuyên khoa (CDC Cần Thơ) cho biết chính các giá niêm yết các loại vắc – xin tiêm ngừa cúm mùa để người dân chủ động tài chính: “ Mình có 3 loại vắc – xin: Việt Nam, Hà Lan và Pháp. Giá quy định đối với loại vắc –xin xuất xứ Pháp là 340.000 đồng/liều, Hà Lan là 323.000 đồng/liều. Để bảo vệ sức khỏe thì với giá này cũng tương đối phù hợp vưới tình hình tài chính. Theo tôi thì mọi người có nguy cơ cao nên tiêm trong thời điểm này”. 

Ghi nhận nhanh tại khu vực phía Nam, từ năm 2024 đến nay thì TP.HCM là địa phương có số ca mắc cúm nhiều nhất (2.900 ca được chẩn đoán cúm, trong đó có 11 ca bệnh nặng và không có trường hợp tử vong). Tại Cần Thơ, thời điểm từ trước Tết Nguyên đán đến nay số người dân mắc các triệu chứng cúm mùa, viêm đường hô hấp tăng. Tuy nhiên do triệu chứng nhẹ nên thường không đến các cơ sở y tế điều trị.

Tại Vĩnh Long, năm 2024 ghi nhận có 02 cas cúm mùa. Dù ít nhưng không chủ quan, bà Hồ Thị Thu Hằng - Giám đốc Sở Y tế Vĩnh Long cho biết, địa phương đang rà soát, đảm bảo công tác thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân và chuẩn bị sẵn sàng phương án trong tình huống gia tăng các trường hợp nhập viện, hạn chế tối đa các trường hợp chuyển nặng, tử vong, nhất là đối với nhóm nguy cơ cao như người cao tuổi, phụ nữ có thai, trẻ em, người bệnh tại khu hồi sức tích cực, tim mạch, thận nhân tạo, phẫu thuật.

Bác sĩ cũng lưu ý đối với người dân, đối với người có nguy cơ cao thì nên chủ động tiêm ngừa định kỳ, đúng lịch, trước mùa có nguy cơ xảy ra dịch bệnh, tiêm đón đầu cho mùa dịch. Bởi lẽ, thông thường vắc - xin không thể có hiệu quả ngay sau khi tiêm. Tất cả các loại vắc - xin đều có kháng thể sau ít nhất 1 tuần, sau 2 tuần kháng thể tăng cao, đạt khả năng phòng dịch tối đa sau 1 tháng.

Có thể nói, dịch bệnh không chừa một ai, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro nếu có ý thức bảo vệ bản thân và cộng đồng. Cúm mùa tuy phổ biến nhưng không thể chủ quan. Nâng cao ý thức phòng bệnh chính là tấm chắn hiệu quả nhất, đặc biệt là vào thời điểm giao mùa như hiện nay.

Dịch cúm mùa 2024 – 2025 đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới với mức độ đáng báo động. Theo số liệu do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) công bố ngày 7/2, nước này đã ghi nhận ít nhất 24 triệu ca mắc bệnh, 310.000 ca nhập viện điều trị và 13.000 ca tử vong do cảm cúm. Tại Đài Loan (Trung Quốc) tính từ ngày 21/1 đến đầu tuần qua, khu vực này cũng báo cáo 142 ca cúm nặng và 25 ca tử vong.

Tại Nhật Bản, tính đến cuối tháng 1, Nhật Bản đã ghi nhận 9,5 triệu ca nhiễm cúm trong mùa cúm này. Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, trong năm 2024 ghi nhận hơn 289.800 trường hợp mắc cúm mùa, 8 ca tử vong. Trong bối cảnh đó, Bộ Y tế vừa có công văn gửi các tỉnh, thành phố về việc tăng cường phòng, chống bệnh cúm, sởi và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp.

Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do virus cúm gây ra. Dù nhiều người cho rằng đây là một bệnh thông thường, nhưng thực tế, cúm mùa có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt đối với trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và những người có bệnh lý nền. Các triệu chứng của cúm như sốt cao, ho, đau nhức cơ thể, mệt mỏi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm suy giảm năng suất lao động, học tập và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Bên cạnh đó, số ca mắc tăng cao cũng gây áp lực lên hệ thống y tế.

Có thể thấy, yếu tố thời tiết hiện tại cũng là điều kiện thuận lợi để cúm mùa bùng phát. Bên cạnh đó, thời điểm đầu năm thường là mùa lễ hội, khi người dân có nhu cầu du lịch, tham quan, hành hương, gặp gỡ giao lưu đông đúc cũng khiến nguy cơ lây nhiễm cúm mùa càng trở nên nghiêm trọng hơn. Việc tập trung đông người tại các địa điểm công cộng, khu vui chơi, trung tâm thương mại, hay thậm chí tại trường học, nơi làm việc, là điều kiện thuận lợi để virus cúm phát tán nhanh chóng.

Để chủ động phòng bệnh cúm, trước hết, mỗi người cần chủ động tiêm vaccine phòng cúm, đặc biệt là các đối tượng có nguy cơ cao. Bên cạnh đó, việc thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, giữ gìn vệ sinh môi trường sống cũng là những hành động đơn giản nhưng rất quan trọng để phòng ngừa cúm.

Bệnh cúm lây truyền theo đường hô hấp vì thế người bị cúm hạn chế ra nơi đông người, nên đeo khẩu trang hạn chế phát tán virus. Nguời tiếp xúc gần với bệnh nhân cúm cũng nên đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên, vệ sinh bề mặt xung quanh. Điều này đặc biệt quan trọng với gia đình có trẻ nhỏ, người lớn tuổi, có bệnh nền.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc cúm như sốt, ho, đau đầu, mệt mỏi, cần nghỉ ngơi, tránh tiếp xúc với người khác để hạn chế lây lan. Quan trọng hơn, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám, tuyệt đối không tự ý mua thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ. Đáng chú ý, hiện có tình trạng nhiều người dân tự ra hiệu thuốc mua que test cúm và thuốc Tamiflu về cho trẻ uống mà không có chỉ định của bác sĩ. Các chuyên gia y tế khuyến cáo, điều này không chỉ gây ra nguy cơ lạm dụng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.