Đông đúc, phải đợi lâu khiến gia tăng các hành vi gây rối trên máy bay

Ngày 3/1 vừa qua, một chuyến bay của hãng hàng không American Airlines, từ Texas đến Montana, Mỹ buộc phải chuyển hướng đột ngột sau khi một hành khách tấn công tiếp viên khi được yêu cầu ngừng đá vào ghế của hành khách khác.

Kẻ gây rối là Keith Edward Fagiana, 61 tuổi, sống ở Las Vegas. Trước đó một số hành khách trên chuyến bay phàn nàn rằng Fagiana liên tục “đá mạnh” vào ghế của họ. Khi một nam tiếp viên đến nhắc nhở dừng lại, thì Fagiana chửi bới và đấm vào bụng anh này 4 lần liên tiếp.

Sau khi bị khống chế và áp giải xuống máy bay, Fagiana khai với FBI rằng “không nhớ chuyện gì xảy ra”, nhưng thừa nhận đã uống rượu trước chuyến bay. 

Đại diện American Airlines cho biết, các hành vi bạo lực trên máy bay là hoàn toàn không thể dung thứ, đồng thời cam kết sẽ hợp tác chặt chẽ với cơ quan thực thi pháp luật để điều tra vụ việc.

Trong khi đó, người phát ngôn Hiệp hội hàng không chuyên nghiệp Mỹ khẳng định: “Một tiếp viên hàng không vừa bị hành khách hành hung. Ưu tiên của chúng tôi là hỗ trợ anh ấy nhanh chóng hồi phục. Hành vi bạo lực này cần phải chấm dứt ngay lập tức”.

Theo hãng tin Foxnews, Edward Fagiana hiện đang phải đối mặt cáo buộc hình sự, với án phạt có thể lên tới 20 năm tù giam.

Ông Ron McCallum, luật sư chuyên về các vụ việc liên quan đến hàng không nhận định, theo Luật liên bang, hành vi gây rối của Fagiana được xem là “trọng tội”: “Các bản án trọng tội theo Luật liên bang có thể không chỉ kèm tiền phạt, hình phạt mà còn có thời gian ngồi tù rất nghiêm khắc và kéo dài. Trong trường hợp này, hành vi gây rối đã leo thang thành bạo lực. Đây là một trọng tội theo luật liên bang”.

Thực tế, các vụ việc gây rối như trường của Edward Fagiana không phải cá biệt đối với ngành hàng không trong năm 2023.

Theo Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), dù tình trạng không tuân thủ quy định giảm dần sau khi lệnh bắt buộc đeo khẩu trang được dỡ bỏ, tuy nhiên, các hành vi bạo lực có xu hướng gia tăng trên toàn cầu.

Trong đó, phổ biến nhất là trường hợp hút thuốc trong cabin hoặc nhà vệ sinh, không thắt dây an toàn dù được nhắc nhở hay say xỉn rồi gây rối. Riêng tại Mỹ, số trường hợp xảy ra xô xát, ẩu đả trên máy bay tăng gấp 10 lần so với giai đoạn 2017-2021.

Phóng viên Joel Rose từ đài Wesa thông tin: “Theo Cục Hàng không liên bang, có 2.000 sự cố được báo cáo liên quan đến hành khách ngỗ ngược trong năm 2023. Dù yêu cầu đeo khẩu trang không còn nhưng các vụ gây rối vẫn xảy ra thường xuyên hơn trước, nhiều hơn khoảng 70% so với năm 2019”.

Chia sẻ quan điểm trên, bà Sara Nelson, Chủ tịch Hiệp hội Tiếp viên Hàng không Mỹ cho rằng, các tiếp viên hàng không đang phải làm việc vất vả hơn bao giờ hết. Đồng thời họ cũng phải luyện tập các kỹ năng giảm leo thang căng thẳng trong hầu hết các chuyến bay.

Về nguyên nhân hành khách cư xử không đúng mực ngày càng gia tăng bà Nelson nhận định, một phần do tình trạng ùn ứ, đông đúc tại các sân bay, nhất là những dịp cao điểm: “Chúng ta thấy khắp nơi đều kín chỗ. Bạn càng dồn nhiều người vào một địa điểm thì càng có nhiều khả năng xảy ra xung đột”.

Còn ông Thom McDaniel, tiếp viên hàng không Southwest Airlines, đồng thời là Phó chủ tịch Hiệp hội Công nhân Vận tải Mỹ cho rằng, những chuyến bay kín chỗ khiến việc xếp hàng mất nhiều thời gian hơn.

Trong khi đó, tình trạng trễ, hủy chuyến, đặc biệt trong các dịp nghỉ lễ có thể là một phần nguyên nhân gây căng thẳng lên hành khách: “Bất cứ ai bị trì hoãn hàng giờ, thậm chí cả ngày ở sân bay đều sẽ cảm thấy thất vọng và tức giận. Chính vì vậy, các nhân viên ở sân bay, tiếp viên hàng không có thể trở thành mục tiêu trút giận gần nhất của họ”.

Không chỉ tại Mỹ, theo Cơ quan An toàn hàng không châu Âu (EASA), dù số trường hợp hành khách gây rối trên máy bay giảm so với giai đoạn đại dịch, nhưng mức độ nghiêm trọng trong các vụ việc gia tăng đáng kể.

Những lý do chủ yếu dẫn tới tình trạng này bao gồm thiếu không gian riêng tư trên máy bay, quy định cấm hành khách hút thuốc, hay lạm dụng đồ uống có cồn.

Trong khi đó, số liệu công bố mới đây của hãng hàng không Air New Zealand khiến nhiều người phải giật mình, đó là gần 200 vụ hành khách gây rối trên các máy bay của hãng này mỗi tháng. Đặc biệt, các hành vi ngang ngược ngày càng trở nên cực đoan hơn.

Dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 sắp cận kề, nhiều người lựa chọn đi máy bay về quê ăn tết hay đi du lịch. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, người dân cần chú ý một số hành vi để không bị cấm bay.

Theo đó, hành vi gây rối, kích động, lôi kéo người khác gây rối làm mất an ninh, trật tự tại cảng hàng không, sân bay mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thì sẽ xử bị phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Tổ chức có hành vi gây rối trật tự ở sân bay có mức phạt tiền gấp 2 lần cá nhân. Trong khi đó, người có hành vi gây rối trật tự tại sân bay tùy vào mức độ, hành vi vi phạm sẽ có mức phạt tù từ 3 tháng và có thể lên đến 7 năm tù.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo, ngành hàng không có quy định rất chặt chẽ về an ninh. Do đó, hành vi tung tin hoặc cung cấp thông tin sai về việc có súng, đạn, bom, mìn, vật liệu nổ… hoặc các thông tin gây uy hiếp an toàn của tàu bay có thể đối mặt mức phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.