Đi đầu về xe điện, nhưng người dùng Mỹ vẫn không hài lòng về trạm sạc

Theo khảo sát mới được công bố từ đơn vị chuyên nghiên cứu và khảo sát người tiêu dùng ngành xe J.D. Power, tỉ lệ thỏa mãn với dịch vụ sạc xe điện của người dân Mỹ đang xuống thấp chưa từng có.

Số liệu công bố cho thấy điểm thỏa mãn của người dùng với hệ thống trạm sạc cấp 2 tại Mỹ đã giảm 16 điểm xuống 617 trong năm 2023. Tốc độ sạc là mảng bị trừ điểm lớn nhất khi âm 36 điểm so với năm ngoái.

Công nghệ sạc nhanh cũng bị trừ 20 điểm, trong khi tốc độ sạc nói chung bị trừ tận 30 điểm. Ngoài ra, 20% số người được khảo sát cho biết họ từng tới trạm mà không sạc được chút nào.

Hạ tầng trạm sạc xe điện trên thế giới nói chung và tại Mỹ nói riêng đang phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, nhưng vẫn chưa thể theo kịp số lượng xe điện tăng còn nhanh hơn. Hiện quốc gia này đang có hơn 126 nghìn trạm sạc cấp 2 (Loại trạm cần 5 tiếng để sạc đầy pin) và hơn 20 nghìn trạm sạc cấp 3 (Loại sạc được 80% pin trong 15-20 phút).

Theo Công ty phân tích ngành vận chuyển S&P Global Mobility,  dự đoán sẽ có khoảng 7,8 triệu xe điện hoạt động tại Mỹ vào năm 2025, do đó cần khoảng 700 nghìn trạm sạc cấp 2 và 70 trạm sạc cấp 3. Hướng tới năm 2030, dự đoán sẽ có khoảng hơn 28 triệu xe điện, tương đương với việc cần 2,13 triệu trạm sạc cấp 2 và 172 nghìn trạm sạc cấp 3.

Số lượng trạm sạc xe điện tại Mỹ, dù nhiều, vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu. Thêm vào đó, số lượng người dùng tăng nhanh khiến trạm sạc đặt ở các "điểm nóng" dân cư nhanh trở nên quá tải.

Theo Brent Gruber - giám đốc điều hành mảng xe điện của J.D.Power, các hãng xe rất cần chú ý tới vấn đề trên. Bất tiện trong sử dụng có thể khiến người dùng suy nghĩ lại khi chọn mua lần sau. 46% người tiêu dùng được khảo sát vào năm ngoái cho rằng thiếu trạm sạc là nguyên nhân lớn nhất cản trở họ mua xe điện.

Thiếu trạm sạc đã là một vấn đề lớn, nhưng chất lượng trạm sạc hiện tại cũng là một vấn đề khi có nhiều phản ánh cho thấy trải nghiệm sạc xe điện với những người sử dụng xe của Tesla và phần còn lại có nhiều khác biệt.

Josh Charles, một người sử dụng xe Chevrolet Bolt EV tại Mỹ chia sẻ: “Có nhiều lúc tôi phải di chuyển giữa vài trạm sạc khác nhau do thiết bị sạc không hoạt động. Việc này xảy ra vào khoảng 25% số lần tôi sạc xe ngoài trạm sạc nên khá bất tiện”.

Trong khi chờ đợi hạ tầng trạm sạc công cộng cố gắng bắt kịp tốc độ phát triển, liệu sạc tại nhà có phải là phương án thay thế khả thi? Thực tế, rất nhiều chủ nhà, chủ đầu tư đang tỏ ra ngần ngại trong việc lắp đặt thiết bị sạc tại nhà hoặc trạm sạc tại chung cư do lo lắng về khả năng hệ thống điện của toà nhà bị quá tải hoặc chưa nắm được cách thu phí tiền sạc ra sao.

Theo Hội đồng xe điện Mỹ, có thiết bị sạc tại gia đình nên là tiêu chuẩn trong việc phát triển hạ tầng trạm sạc ở Mỹ, bởi 90% người dùng xe điện tại quốc gia này cắm sạc vào ban đêm. Những người đã sở hữu nhà cũng có xu hướng mua xe điện cao gấp 3 lần người vẫn phải đi thuê. Do đó, có thể tương lai của xe điện tại Mỹ sẽ phụ thuộc vào nhóm người này.

Còn Neda Deylami, chuyên gia về điện khí hoá phương tiện cho biết câu chuyện phát triển hạ tầng trạm sạc đang là mâu thuẫn “con gà và quả trứng. “Người ta không muốn mua xe điện vì không có hạ tầng. Nhưng hạ tầng lại không thể phát triển bởi không có đủ người đi xe điện” - Neda Deylami chia sẻ. Là một người sử dụng xe điện từ sớm, Neda cho biết vào năm 2017 cô phải mất 6 tháng để tìm được một địa điểm sạc xe chỉ có thể tạm sử dụng được.

Hiện đã có một vài tín hiệu khả qua hơn khi vào ngày 9/6 vừa qua tại tiểu bang Illinois, thống đốc bang này đã ký và thông qua đạo luật sạc xe điện, theo đó yêu cầu các toà nhà được xây kể từ khi đạo luật có hiệu lực sẽ buộc phải có hạ tầng thiết bị, trạm sạc xe điện.

Ông Pete Buttigieg, Bộ trưởng Giao thông Mỹ chia sẻ: “Ngành công nghiệp ô tô đang chuyển hướng sang xe điện, và chúng ta cần thực hiện điều này nhanh chóng để giảm bớt tác hại đến môi trường. Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh việc khiến xe điện ngày một rẻ hơn, thì chúng ta cần có đủ mạng lưới trạm sạc để theo kịp nhu cầu sử dụng. Mục tiêu của chúng ta là đạt được 500 nghìn trạm sạc vào cuối thập niên này. Và chúng tôi đang cố gắng hết sức để hoàn thành mục tiêu đó.”

Trở lại với Việt Nam, hiện chỉ có duy nhất VinFast là hãng xe nội địa phát triển hệ thống trạm sạc với số lượng rất lớn, lên tới 150.000 cổng sạc. Về chuẩn kết nối, hiện nay, do Việt Nam chưa có bộ tiêu chuẩn trạm sạc, trụ sạc cụ thể, thống nhất nên Vinfast phải áp dụng các tiêu chuẩn của quốc tế.

Theo các chuyên gia, câu chuyện xây dựng trạm sạc dùng chung cho xe điện ở Việt Nam còn khá xa vời. Trước mắt, Bộ Khoa học và Công nghệ cần xây dựng ngay bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn về trụ/thiết bị sạc điện dành cho xe điện. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để các nhà sản xuất thực hiện trước khi mở rộng thị trường, phát triển hạ tầng trạm sạc tại Việt Nam.