Đề xuất nợ thuế từ 10 triệu đồng trở lên bị hoãn xuất cảnh: Đã thực sự hợp lý?

Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã bị cưỡng chế thi hành nợ thuế quá hạn trên 120 ngày từ 100 triệu đồng trở lên thì người đại diện pháp luật sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh.

Ông Nguyễn Thái Sơn - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thanh Sơn - bày tỏ quan điểm, hiện dự thảo đang đề xuất cá nhân nợ thuế từ 10 triệu đồng và doanh nghiệp nợ thuế mức 100 triệu đồng sẽ áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh. Đề xuất này có thể coi là hợp lý: "Nợ thuế 10 triệu với cá nhân không phải là một mức nhỏ, khi ấy có thể tránh được việc tạm hoãn xuất cảnh cho những khoản nợ nhỏ hơn, tránh gây phiền hà không cần thiết. Còn đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đề xuất ở mức này sẽ xây dựng được trách nhiệm tuân thủ nghĩa vụ thuế".

Liên quan đến Dự thảo của Bộ Tài chính quy định các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh , ông Phạm Ngọc Hưng, Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cho rằng, dự thảo có nhiều điểm mới tiến bộ, có lợi hơn cho các hộ kinh doanh và doanh nghiệp: "So với cái cũ thì dự thảo có những điều mới. Vì cái cũ thì khi cá nhân hoặc doanh nghiệp sơ sót nợ có 1 đồng tiền thuế thì cũng là nợ và bị tạm hoãn xuất cảnh. Thì trong đề xuất này cũng có những điểm tiến bộ hơn và cũng có lợi hơn cho các hộ kinh doanh và các doanh nghiệp"

Một vấn đề đáng lưu ý là về thời gian xác định nợ thuế quá hạn. Dự thảo Nghị định quy định biện pháp tạm hoãn xuất cảnh sẽ áp dụng với các trường hợp nợ thuế quá hạn trên 120 ngày.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng (Trường Đại học Nguyễn Trãi), mức 120 ngày là khoảng thời gian hợp lý để các cá nhân doanh nghiệp có thể kịp thu xếp tài chính và hoàn thành nghĩa vụ thuế: "Theo tôi đánh giá, thời hạn 120 ngày trở lên là bước đi hợp lý đẻ những đối tượng đang gặp khó khăn, họ cũng có thời gian để chuẩn bị. Thứ 2 là tăng cường kỳ luật tài chính và đảm bảo mức công bằng, tăng hiệu quả về ngân sách.

Ở đây tôi thấy điểm tích cực của dự thảo là mang tính chất răn đe, việc tạm hoã xuất cảnh là biện pháp cưỡng chế hiệu quả, đảm bảo mọi người phải thực hiện nghiêm túc và cũng phù hợp với thông lệ luật pháp quốc tế"

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật S&B Law cho rằng, khi xác định ngưỡng nợ thuế để áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh thì cần tuỳ từng trường hợp, không nên đánh đồng: "10 triệu đối với cá nhân và 100 triệu đối với tổ chưc, doanh nghiệp thì mức này cào bằng tất cả hộ kinh doanh, cá nhân và doanh nghiệp. Ví dụ một doanh nghiệp siêu nhỏ thì mức nợ thuế 100 triệu là lớn nhưng đối với doanh nghiệp nghìn tỷ thì mức nợ thuế 100 triệu đó là quá nhỏ. Và cá nhân cũng thế.

Mà chúng ta biết rằng, bây giờ rất nhiều hộ kinh doanh và doanh nghiệp thì việc đưa ra mức như vậy mang tính chất cào bằng quá, mà cần đưa ra các ngưỡng khác nhau"

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quang Huy cho rằng, việc quy định mức nợ thuế cố định 10 triệu đồng đối với cá nhân, hộ kinh doanh và 100 triệu đồng đối với doanh nghiệp có thể gây bất cập khi áp dụng cho các đối tượng có quy mô và năng lực khác nhau. Do đó, nên điều chỉnh theo doanh thu hoặc quy mô của từng nhóm đối tượng.

Ông Huy đề xuất: "Chúng tôi cho rằng, mức 10 triệu với cá nhân và 100 triệu đối với doanh nghiệp như vậy sẽ không đảm bảo tính phân loại. Chúng ta có thể nghiên cứu, vẫn là ở mức 120 ngày, đối với cá nhân, hộ kinh doanh thì họ có quy mô, doanh thu khác nhau thì chúng ta có thể chia theo nhóm doanh thu hộ kinh doanh cá thể.

Có thể nhóm dưới 1 tỷ đồng/ năm là mức 10 triệu/ năm; nhóm từ 1 tỷ đến 5 tỷ thì có thể mức 30 -50 triệu. Thì nó sẽ phù hợp hơn. Doanh nghiệp cũng vậy sẽ có những loại: doanh nghiệp siêu nhỏ, dn vừa và nhỏ và doanh nghiệp lớn … Như vậy, nó sẽ phù hợp với quy mô và năng lực tài chính của mỗi cá nhân cũng như là mỗi doanh nghiệp thì nó sẽ có tính phân loại và công bằng".

Bên cạnh đó, ông Huy cho rằng, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm. Theo đó, Bộ Tài chính nên triển khai công cụ thông báo tự động qua email, tin nhắn để cảnh báo các đối tượng nợ thuế trước khi áp dụng biện pháp cưỡng chế. Đồng thời, nên có chính sách hỗ trợ, miễn giảm hoặc giãn nợ thuế cho các cá nhân, doanh nghiệp gặp khó khăn bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh.

Đặc biệt, cần công khai quy trình xác minh nợ thuế và áp dụng biện pháp cưỡng chế để tránh xảy ra sai sót hoặc hiểu nhầm, đảm bảo tính minh bạch.

Theo các chuyên gia, Dự thảo của Bộ Tài chính là một bước đi đúng đắn, nhưng cần điều chỉnh mức ngưỡng nợ thuế quá hạn theo quy mô và năng lực của từng đối tượng để đảm bảo tính công bằng, khả thi và tránh gây áp lực không cần thiết cho các cá nhân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ. Quy định cần đi kèm các cơ chế hỗ trợ và cảnh báo để vừa đạt được mục tiêu thu ngân sách, vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và cá nhân phát triển bền vững.

Quy định phân ngưỡng theo doanh thu không chỉ phù hợp với thực tế mà còn thể hiện tính nhân văn, khuyến khích trách nhiệm tuân thủ thuế trong cộng đồng kinh doanh./.