Đề xuất chính sách, cần tầm nhìn rộng hơn tờ giấy bạc

Bởi vậy, tại Việt Nam cũng nên tham khảo kinh nghiệm của các nước đi trước, hướng đến việc giảm thuế, phí và ưu tiên sử dung hạ tầng đối với người sử dụng xe điện.

Chuyển đổi năng lượng trong hoạt động vận tải: Nên hỗ trợ ai và cách nào?

Việc Bộ Tài chính mới đây bác một loạt đề xuất của Bộ Giao thông vận tải nhằm hỗ trợ khuyến khích phát triển xe điện khiến những người đang kỳ vọng vào sự bùng nổ của loại phương tiện xanh cảm thấy hụt hẫng.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính có lý khi cho rằng việc hỗ trợ tài chính trực tiếp đối với người mua ô tô điện là không phù hợp với các ưu tiên tài chính đối với bối cảnh xã hội Việt Nam. Trong khi đó, để khuyến khích phát triển xe điện nhằm thay thế xe sử dụng động cơ đốt trong, còn có rất nhiều chính sách hỗ trợ mềm có thể đề xuất.

Nhiều quốc gia ở châu âu, điển hình là Na Uy, từ nhiều năm nay đã theo đuổi mục tiêu giao thông xanh bằng cách khuyến khích người dân sử dụng xe điện bằng các chính sách hỗ trợ mềm. Trong đó, dễ thấy nhất là ưu tiên và miễn giảm phí đỗ xe, cùng với miễn phí đường bộ. Các chính sách hỗ trợ mềm không gây ra xung đột cảm xúc giữa các cộng đồng tiêu dùng như hỗ trợ bằng tài chính một cách trực tiếp. mặc dù vậy, vẫn đủ khả năng tác động mạnh mẽ đến lựa chọn sử dụng xe điện thay xe xăng của người dân.

Ở nhiều thành phố châu Âu, chúng ta dễ dàng bắt gặp cảnh người dân lái xe vòng vèo nhiều tuyến phố để tìm chỗ đỗ xe, dù vẫn có nhiều điểm đỗ còn trống. Đơn giản là vì đó là những chỗ đỗ xe màu xanh, chỉ dành riêng cho xe điện. Trong hoàn cảnh đó, một ý nghĩ về việc đổi chiếc xe xăng đang đi thành một chiếc xe điện chắc chắn sẽ xuất hiện, và trở thành mong muốn với người sau vô lăng.

Những chính sách hỗ trợ mềm luôn có khả năng tác động đến tâm lý, và hành vi tiêu dùng của con người một cách mạnh mẽ. Vì thế, thật ngạc nhiên khi Bộ Giao thông vận tải lại tập trung đề xuất một loạt đầu mục hỗ trợ tài chính trực tiếp, trong khi lại bỏ qua các đề xuất chính sách hỗ trợ mềm.

Ưu đãi chỗ đỗ xe dành riêng, cho phép xe điện đi làn đường ưu tiên, đường dành cho xe bus, miễn phí đỗ xe ở các địa điểm công cộng… có thể mang lại nhiều lợi ích cho người chọn xe điện hơn nhiều so với khoản giảm giá 1.000 USD. Những ưu tiên đó không ảnh hưởng đến ngân sách, và là sự công bằng đối với những người có lựa chọn góp phần làm cuộc sống dễ thở hơn.

Đa số lựa chọn của con người chúng ta xuất phát từ lợi ích. Nhưng không phải mọi lợi ích đều là tiền mặt. Vì thế, khi đề xuất chính sách nhằm tác động tới lựa chọn của người dân, các cơ quan tham mưu chính sách nên có cái nhìn rộng hơn khuôn khổ của những tờ giấy bạc./.