Hà Nội sống và yêu: Con phố đặc biệt mang tên 8/3

BÊN DÒNG THỜI GIAN

“Không biết sau này cháu con ta

Có ai còn nhớ dệt 8/3

Nơi đó một thời oanh liệt lắm

Cuộc đời vật lộn với 3 ca”

(Bà Nguyễn Thị Thuý – Cựu Công nhân nhà máy dệt 8/3, Phố 8/3, Hà Nội đọc thơ tự sáng tác)

Những câu thơ hoài niệm về thời hoàng kim của Nhà máy dệt 8/3 được bà Thuý – một trong những nữ công nhân đầu tiên sáng tác. Năm nào cũng vậy, để ôn lại những ngày tháng của một thời tuổi trẻ sôi nổi, bà Thuý lại cùng những cựu công nhân của Nhà máy dệt 8/3 ngồi lại bên nhau.

Khi đó, họ là những người chị, người mẹ không quản ngày đêm bom đạn cùng nhau miệt mài sản xuất, cho ra đời những sản phẩm dệt may công nghiệp đầu tiên tại Việt Nam:

"Tôi đi làm của nhà máy dệt 8/3 từ năm 17 tuổi, cho đến giờ là 77 tuổi. Bắt đầu nhà máy bước vào sản xuất rất khó khăn. Bởi vì nhà máy xây dựng được có 4 máy sợi và 100 máy dệt thôi. Thế thì công nhân có khi chỉ ba bốn người đứng một máy nhưng tình đoàn kết rất là gắn bó".

Nhà máy dệt 8/3 được khánh thành vào ngày 8/3/1965 là nơi ghi dấu của những thế hệ nữ công nhân hăng say sản xuất trong đạn bom cung ứng cho tiền tuyến. Cho dù nhà máy dệt 8/3 hiện nay không còn, nhưng với những nữ công nhân này, ký ức về một thời vàng son vẫn còn in đậm trong tâm trí như một niềm tự hào. Đó cũng là những điều bà Dương Thị Nhàn – cựu công nhân nhà máy luôn nhớ về:

"Chúng tôi thời ấy hẵng còn trẻ, nhất là công nhân vào học nghề mới chỉ 18-20 tuổi. Cho nên cái tết đầu tiên huy động cán bộ công nhân nhà máy không ăn tết ở lại nhà máy làm việc để tăng năng suất lao động. Thêm một cân sợi thêm một mét vải là một viên đạn bắn trúng vào đầu kẻ thù để mau chóng đến ngày thống nhất. Những lời động viên đó đã thôi thúc thúc đẩy những chị em công nhân chúng tôi vui vẻ quyết tâm ở lại làm việc".

Để ghi dấu những kỷ niệm vàng son một thời của nhà máy dệt 8/3, Phố 8/3 được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội đặt tên vào năm 2010. Đặt tên phố 8/3 cũng là cách để ghi nhớ về những thế hệ phụ nữ đảm đang, tháo vát, hết mình cho các hoạt động chiến đấu, sản xuất. Với mỗi cựu nữ công nhân, đó còn là niềm tự hào khi được cùng đất nước trải qua thời gian khó:

"Tôi cảm thấy rất tự hào vì đã có đường phố 8/3, nhà trẻ 8/3, choẹ 8/3 thì con cái cũng phải hỏi nhau vì sao lại có như thế. Gợi lên tất cả những cái tự hào là bố mẹ mình đã làm ở nhà máy 8/3, các con cũng hãnh diện là trước đây bố mẹ đã làm nên những cân sợi và mét vải gửi ra chiến trường và phục vụ công nhân".

Trên con phố 8/3 tấp nập ngày hôm nay vẫn còn thấp thoáng những cô gái dệt năm xưa. Dù tóc đã ngả màu, nhưng những ký ức về nhà máy dệt vẫn còn sống mãi trong tâm trí mỗi khi ngày 8/3 lại về.

“Giờ đây chị em đã về già

Đến ngày kỉ niệm 8/3,

Khơi động nỗi nhớ nhà máy ấy

Máy chạy reo vang lẫn tiếng ca”

SỐNG Ở HÀ NỘI

Cứ mỗi độ cuối tháng 2 đầu tháng 3, những gánh hàng rong bán hoa bưởi lại xuất hiện trên phố mang theo thứ hương thơm dịu nhẹ mà sảng khoái len lỏi vào tâm can mỗi người đi đường. Loài hoa đặc trưng ấy đã sống ở Hà Nội và theo thời gian, nó trở thành một thứ thân thuộc của người Hà Nội.

Tháng 3, khi tiết trời Hà Nội trở nên dịu mát, không khí se lạnh của mùa xuân dần tan đi, nhường chỗ cho những cơn gió ấm áp, mùa hoa bưởi lại về với thành phố. Hoa bưởi tháng 3 là một trong những nét đẹp đặc trưng, tạo nên hương sắc riêng cho Hà Nội trong những ngày đầu xuân. Mỗi khi hoa bưởi nở, khắp các ngõ ngách, con phố đều ngập tràn một hương thơm dịu nhẹ, thanh khiết, làm say lòng biết bao con người.

Hoa bưởi ở Hà Nội thường nở vào cuối tháng 2, đầu tháng 3, khi tiết trời vẫn còn chút se lạnh, nhưng cũng là lúc xuân đã thực sự đến. Những cây bưởi trĩu quả, từng chùm hoa trắng ngần, nở bung trong ánh sáng ấm áp của mùa xuân. Cứ mỗi dịp này, hoa bưởi lại trở thành biểu tượng của sự tinh khiết, mộc mạc, giản dị nhưng đầy lôi cuốn. Nó không chỉ đẹp mà còn mang trong mình một hương thơm ngọt ngào, nhẹ nhàng, thanh thoát như mời gọi mọi người đến gần hơn với thiên nhiên.

Khác với nhiều loài hoa khác, hoa bưởi không nở rộ một cách ồn ào, mà rất từ tốn, lặng lẽ nhưng lại khiến người ta không thể không chú ý. Những cánh hoa trắng muốt như những bông tuyết nhẹ nhàng rơi xuống, vương trên những chiếc lá xanh thẫm, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp giữa không gian yên bình của Hà Nội. Dưới ánh nắng ban mai, hoa bưởi như thêm phần lung linh, huyền ảo, khiến cho mỗi con phố, mỗi ngõ ngách đều trở nên thơ mộng và quyến rũ lạ kỳ.

Đặc biệt, hương hoa bưởi là thứ hương rất đặc trưng, không quá nồng nàn mà lại rất thanh khiết, dễ chịu. Dù chỉ thoáng qua, nhưng mùi thơm ấy lại có thể lưu luyến, gợi nhớ trong tâm trí mỗi người. Cứ mỗi lần lang thang trên phố phường Hà Nội vào những ngày tháng 3, người ta lại không thể không dừng lại để hít một hơi thật sâu, để cảm nhận cái ngọt ngào, nhẹ nhàng của mùa xuân đang tràn ngập trong không gian.

Hoa bưởi không chỉ có mặt trong thiên nhiên mà còn gắn liền với đời sống văn hóa, tinh thần của người Hà Nội. Những đêm trăng sáng, hoa bưởi tỏa hương thơm ngát, người ta thường ngồi bên nhau, thưởng thức trà hoa bưởi, trò chuyện về cuộc sống, về những điều giản dị mà sâu sắc. Chén trà bưởi thơm lừng không chỉ mang lại cảm giác thanh mát, dễ chịu mà còn là cầu nối, gắn kết tình cảm giữa những người thân yêu.

Hoa bưởi còn là nguyên liệu để làm nhiều món ăn, thức uống đặc trưng trong mùa xuân của Hà Nội. Trà hoa bưởi là món nước được nhiều người yêu thích, không chỉ vì hương thơm đặc biệt mà còn vì tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể. Những món ăn như chè bưởi hay các loại bánh, mứt bưởi cũng được chế biến từ hoa và quả bưởi, mang đậm hương vị mùa xuân, làm phong phú thêm ẩm thực của thủ đô.

Mùa hoa bưởi tháng 3 không chỉ là thời điểm để người ta thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là dịp để tìm lại những giá trị tinh thần, những ký ức đẹp đẽ trong tâm hồn mỗi người. Những ngày tháng 3, Hà Nội như khoác lên mình một chiếc áo mới, nhẹ nhàng, thanh thoát, và đầy quyến rũ. Cả thành phố dường như sống chậm lại, để cảm nhận trọn vẹn hương hoa bưởi, để tận hưởng vẻ đẹp thuần khiết của thiên nhiên.

Với người Hà Nội, hoa bưởi tháng 3 đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa, là một phần ký ức tuổi thơ, là một phần của mùa xuân yêu thương. Mỗi năm, khi mùa hoa bưởi đến, người ta lại nhớ về những buổi chiều ngồi bên hiên nhà, ngắm hoa nở, thưởng thức trà hoa bưởi, và cảm nhận sự yên bình mà chỉ Hà Nội mới có.

TIN YÊU

- UBND TP Hà Nội vừa ban hành quyết định xếp hạng 17 di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh cấp TP tại quận Hoàng Mai, Long Biên, huyện Mỹ Đức, huyện Hoài Đức, thị xã Sơn Tây.

- “Di sản nét mực" - Cuộc thi viết toàn cầu cho người trẻ Việt Nam 2025 với chủ đề “Bản sắc chúng ta” được đồng tổ chức bởi The Penlogue và Nhà xuất bản Thế giới; Ban Văn học – Nghệ thuật (VOV6) Đài Tiếng nói Việt Nam; Truyền hình kỹ thuật số HiTV. Đây không chỉ là sân chơi sáng tạo mà còn là cơ hội để những người trẻ dùng ngòi bút khẳng định chính mình, để chạm vào chiều sâu của bản sắc dân tộc, đưa giá trị tinh hoa Việt Nam ra với cộng đồng quốc tế.

- Sáng 5/3 vừa qua, tại cụm di tích Đền- Chùa - Đình Hai Bà Trưng (phường Đồng Nhân), quận Hai Bà Trưng diễn ra Lễ kỷ niệm 1985 năm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-2025) và công bố Quyết định ghi danh Lễ hội đền Hai Bà Trưng vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

- Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), 115 năm Ngày quốc tế phụ nữ (8/3/1910 - 8/3/2025), Tuần lễ Áo dài và đồng diễn dân vũ đã được T.Ư Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phát động trên phạm vi toàn quốc nhằm khơi dậy trách nhiệm gìn giữ, phát huy di sản văn hóa Việt Nam.

- Nhân Ngày Quốc tế phụ nữ (8/3), Nhà hát Tuồng Việt Nam tổ chức chương trình nghệ thuật “Đào dẫn lối - Nữ quyền trong nghệ thuật tuồng truyền thống” vào 20h ngày 8/3, tại Rạp Hồng Hà (51 Đường Thành, Hoàn Kiếm, Hà Nội). Sự kiện được tổ chức với mong muốn tôn vinh vai trò của phụ nữ Việt Nam thông qua tuồng, mở ra một góc nhìn mới về nữ quyền trong nghệ thuật truyền thống.

- “Linh Lang - Khí thiêng hội tụ - Long Biên tỏa sáng” là chương trình nghệ thuật giao lưu trình diễn di sản văn hóa phi vật thể các di tích thờ Linh Lang Đại vương, được thể hiện với hình thức bán thực cảnh, kết hợp công nghệ 3D mapping đặc sắc, nhằm phát huy các giá trị di sản, phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô. Chương trình diễn ra lúc 20h10 ngày 8/3 (tức mùng 9 tháng Hai năm Ất Tỵ) tại cụm di tích đình, chùa Trường Lâm (phường Việt Hưng, quận Long Biên, Hà Nội).