Bàn ủi con gà xuất xứ sản xuất ở Pháp cách đây hơn 200 năm. Vào khoảng năm 1930, chiếc bàn ủi con gà được lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam là chiếc đúc bằng kim loại tại Huế có hình tượng và kiểu dáng giống nguyên mẫu ở Pháp.
Gọi là bàn ủi con gà vì ở trên đầu nắp bàn ủi của nó có gắn hình con gà để làm chốt khóa mở ra hoặc đóng lại. Đặc biệt “con gà” này chế tạo bằng loại đồng lạnh để không hấp nhiệt từ than nóng ở bên trong, để khi cầm vào đầu con gà để mở hoặc đóng nắp, người dùng sẽ không bị bỏng tay.
Cô Võ Thị Út, ngụ ở xã Nhựt Chánh, huyện Bến Lức, tỉnh Long An, khi được hỏi về chiếc bàn ủi con gà cô vẫn nhớ như in chiếc bàn ủi với bao ký ức ùa về. Cô Út huyên thuyên kể về chiếc bàn ủi con gà ngày xưa: "Bàn ủi đó so với bàn ủi điện bây giờ thì nó nặng hơn. Bàn ủi điện mình gắn điện chút xíu là ủi được liền. Còn ngày xưa bàn ủi con gà phải đốt than rồi để vô cho nó nóng.
Than bằng miển dùa hay than nào có chắc đó. Có than nó cháy hết khòi rồi mình mới để vô bàn ủi con gà. Để vô bàn ủi mình phải đợi cho nó nóng. Rồi sau đó thử vô cái mền hay miếng lá chuối cho độ nóng nó bớt nóng rồi sau đó mới chà lại vô mền rồi mới thử vô đồ".
Bàn ủi con gà sử dụng nhiệt từ than nóng đỏ được bỏ vào phía bên trong, nếu trong quá trình ủi bớt nóng thì mở nắp và tiếp tục bỏ than vào, và chốt hình con gà trước mũi bàn ủi là dùng để mở và đóng mỗi khi muốn bỏ than vào, lấy than ra.
Vì vậy, chỉ cần ai đó vội vàng quên gài khóa con gà cẩn thận thì khi đưa lên ủi, than sẽ rớt ra ngoài làm hư đồ hoặc phỏng than. Bàn ủi con gà ngày xưa được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như đồng, gang hay sắt.
Đến thập niên 1980, bàn ủi con gà đã được sản xuất tại Việt Nam, làm bằng gang rồi xi bên ngoài lớp sơn màu đồng nên bàn ủi nhẹ và độ tinh xảo không bằng bàn ủi của Pháp hồi xưa. Trên đầu bàn ủi, con gà được thiết kế đa dạng và sinh động hơn.
Cô Lê Thị Hoa ở huyện Mỏ Cày Nam chia sẻ: "Hồi đó bàn ủi con gà cũng có gà trống, gà mái nữa. Bàn ủi làm con gà trống cao mà ốm. Còn gà mái thì mập và lùn. Gà trống cao có mồng dồ àn. Còn gà mai thì như nằm ấp trứng vậy đó. Thấy cũng đẹp đó!".
Bây giờ, bàn ủi con gà đã trở thành "cổ vật" để trưng bày và chỉ còn trong ký ức về đồ dùng một thời của nhiều người. Các loại bàn ủi con gà được giới sưu tầm truy lùng với giá từ vài trăm ngàn đồng cho đến hàng tỷ đồng, giá cả tùy thuộc vào độ hiếm, sự nguyên bản, năm sản xuất và chất liệu của bàn ủi.
Cô Võ Thị Út vẫn còn giữ lại chiếc bàn ủi con gà bằng đồng của năm nào như giữ một món kỷ vật của gia đình: "Có nhiều người hỏi lắm, không phải mấy người mua ve chai đâu mà là mấy người mua đồ cổ của ngày xưa đó. Nhưng mà hỏi thì cô Út không bán cô Út để làm kỷ niệm. Ba mẹ cô Út ngày xưa sắm rồi để lại cũng như kỉ niệm ngày xưa tời giờ. Mình bán thì bao nhiêu cũng xài hết mà mình giữ lại để làm kỉ niệm coi hoài luôn".
Hầu hết những chiếc bàn ủi được rao bán trên thị trường với giá vài trăm ngàn đồng chỉ là bằng đồng thường chứ không phải là đồng lạnh nguyên chất.
Nếu như là bàn ủi bằng đồng lạnh sẽ có giá hàng chục, hàng trăm và thậm chí lên đến hàng tỷ đồng một chiếc. Những chiếc bàn ủi bằng sắt thì có giá trị rẻ hơn nhiều so với bằng đồng lạnh.
Hiện nay, chúng được rao bán trên thị trường với giá khoảng 380.000 đến 900.000 đồng tùy thuộc vào độ mới của bàn ủi.
Bàn ủi quý hiếm và có giá trị cao nhất được xem là loại bàn ủi nguyên bản của Pháp sản xuất năm 1914, được gọi là bàn ủi 1914. Phía dưới nắp trên của bàn ủi này được khắc chữ Made in France, 1914.
Cô Lê Thị Hoa, một người con Bến Tre cho biết, thời xưa cô từng là thợ may nên chiếc bàn ủi con gà đã gắn bó với cô như một người bạn không thể tách rời: "Hồi đó là thợ may có sắm được cái bàn ủi con gà bằng gang, nó bầu bầu. Lúc đó, mua bàn ủi cũng mắc lắm về ủi mà ủi riết rồi nó lủng không xài được nữa nên bán lại cho ve chai.
Họ mua cái này họ nói là bà bán cho con cái này là bà có thể mua lại được 5 cái bàn ủi khác thời bây giờ. Mà cái bàn ủi con gà hồi đó là ủi không bị văng than, chứ bàn ủi sau này là ủi bị văng than không khéo là nó bị cháy đồ".
Hồi đó không phải nhà ai cũng có bàn ủi, mà thường chỉ những nhà khá giả và nhà nào có con gái ngày nào cũng mặc áo dài đi học thì mới sắm một bàn ủi con gà để trong nhà. Nên mỗi bận Tết đến hoặc trúng ngày lễ cưới hỏi, nhà nào không có phải đi đến nhà khác để mượn.
Vì vậy nên mỗi lần như vậy cái bàn ủi con gà được chuyền tay từ nhà này sang nhà khác, là hình ảnh của không khí ấm áp tươi vui của lễ hội và tình làng nghĩa xóm cũng thêm gắn kết.
Cô Lê Thị Hoa chia sẻ, chiếc bàn ủi con gà đã gắn bó một thời thanh xuân của cô, thế nên mỗi lần nhắc đến chiếc bàn ủi cô lại nhớ đến những ngày xa xưa: "Giờ già rồi, nhắc lại bàn ủi con gà là nhớ tới thời xuân xanh thời mà còn may vá. Sau này có chồng có con không theo nghề nữa. Giờ nhắc lại bàn ủi con gà là nhớ nghề lắm, nhớ thời còn trẻ. Bây giờ người ta ủi điện không chứ đâu có bàn ủi con gà nữa".
Hình ảnh chú gà trống ngẩng đầu như cất tiếng gáy, than củi đỏ rực bên trong được đẩy tới lui làm bóng mượt tạo li thẳng thớm cho những chiếc quần, chiếc áo quá đỗi thân quen. Khói than nghi ngút và tiếng kêu lốc cốc của chiếc bàn ủi gợi cho ta nhớ lại một thời nghèo khó của đất nước.
Ngày nay, khi lưới điện phủ khắp nơi và bàn ủi điện trở nên phổ biến thì chiếc bàn ủi con gà cũng dần đi vào quá khứ. Thế nhưng, ký ức về chiếc bàn ủi con gà vẫn được lưu giữ vẹn nguyên với nhiều người cũng những kỉ niệm khó quên đi cùng năm tháng mà khi nhắc lại đều không khỏi bồi hồi.
Kênh rạch trơ đáy, ruộng vườn xơ xác, lượng nước dự trữ cho việc ăn uống, sinh hoạt hàng ngày đang cạn dần… Đó là tình cảnh chung của nhiều bà con đang chịu ảnh hưởng từ đợt hạn hán, xâm nhập mặn năm nay.
Sau gần 2 tháng triển khai, việc thí điểm thu phí trông giữ phương tiện không dùng tiền mặt tại một số vị trí ở quận Tây Hồ, Hà Nội đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của người dân.
Mới đây, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng thành phố Hà Nội triển khai áp dụng thẻ vé tháng ảo (thẻ phi vật lý) cho hệ thống vận tải hành khách công cộng. Đây là ứng dụng được cài đặt trên điện thoại thông minh có tên gọi “Thẻ vé Giao thông Hà Nội”.
Bước vào những ngày nắng nóng, người dân ở xã Hòa Hiệp, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long liên tục “kêu cứu” vì trình trạng khói, bụi từ nhà máy xay xát lúa gạo trong khu vực trực tiếp thải ra môi trường.
Hiện nay, Nam Bộ đang bước vào cao điểm mùa nắng nóng, khô hạn, đặt nhiều cánh rừng vào tình trạng cảnh báo cháy cấp IV, cấp V (cấp nguy hiểm, cấp cực kỳ nguy hiểm).
Thống kê chỉ ra, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 100.000 tấn rác thải điện tử. Đây là mối lo ngại rất lớn cho môi trường. Vì vậy, việc tái chế các linh kiện điện tử đã qua sử dụng là một việc làm rất ý nghĩa, góp phần hạn chế rác thải điện tử xả ra môi trường.
Nếu các bạn đã quen thuộc với con phố Ngũ Xã khi tới đây thưởng thức món ngon Hà Nội, thì nay sẽ không khỏi ngạc nhiên với một Ngũ Xã vào buổi tối lên đèn. Các tuyến phố trên Đảo Ngọc đã đổi thay kể từ khi khu vực được xây dựng thành không gian văn hóa, ẩm thực mới.
