Chuyên đề Nghị quyết 68: Các cơ chế, chính sách mới ‘mở lối’ cho doanh nghiệp tư nhân

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị ra đời đã tạo luồng sinh khí mới, gỡ điểm nghẽn, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho doanh nghiệp. Những vùng kinh tế trọng điểm như Cát Hải, Hạ Long, Vân Đồn,nơi các doanh nghiệp, nhà đầu tư đang cảm nhận rõ những tín hiệu tích cực từ Nghị quyết này.

Giữa những chuyển động sôi nổi của nền kinh tế, khu vực kinh tế tư nhân ngày càng chứng tỏ vai trò trụ cột – không chỉ đóng góp lớn về GDP mà còn tạo hàng triệu việc làm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, trong suốt hành trình phát triển ấy, doanh nghiệp tư nhân từng không ít lần gặp phải rào cản về thể chế, vốn, đất đai, thủ tục hành chính…

Chính vì vậy, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị được ban hành như một “cú hích thể chế”, thổi luồng sinh khí mới vào khu vực tư nhân – coi đây là “động lực quan trọng” của nền kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhận định: "Nghị quyết 68 có 1 điểm mới hơn và 2 điểm rất mới. Cái mới hơn là vẫn thúc đẩy quyền tự do kinh doanh và cắt bỏ cơ chế ‘xin - cho’. Nhưng lần này có chỉ tiêu cụ thể như cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ. Và đặc biệt, nghị quyết đưa ra những nguyên tắc đột phá về an toàn kinh doanh…Không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế… Vi phạm kinh tế thì xử lý bằng kinh tế, vi phạm hành chính thì xử lý bằng hành chính, vi phạm hình sự thì xử lý bằng hình sự… Nếu doanh nghiệp tuân thủ thì không thanh tra, đã thanh tra thì không kiểm tra…"

Đây chính là những cam kết thể chế rõ ràng, giúp cộng đồng doanh nghiệp vững tin mở rộng quy mô, đầu tư dài hạn – như ông Hiếu nhận định: Nếu được thực thi đầy đủ, kịp thời, NQ 68 có thể là bước đột phá thứ ba trong phát triển kinh tế tư nhân Việt Nam.

Ở đặc khu Cát Hải (Hải Phòng) – địa phương vốn có tiềm năng về du lịch và đánh bắt thủy sản, đồng chí Vũ Hữu Vững – Phó Chủ tịch UBND đặc khu Cát Hải cho biết: "Từ khi có NQ 68, Cát Hải đã triển khai đồng loạt các giải pháp hỗ trợ mặt bằng, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp du lịch tiếp cận chính sách của Đảng và Nhà nước. Với lĩnh vực thủy sản, người dân được hỗ trợ tiếp cận vốn từ ngân hàng chính sách, ngân hàng nông nghiệp với lãi suất phù hợp… Hiện nay chúng tôi đang triển khai đồng loạt các giải pháp để thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển – đây là động lực quan trọng để kinh tế đặc khu phát triển…"

Tại Hải Phòng, ông Hao Cheng – TGĐ Công ty TNHH Tiếp vận SITC Đình Vũ, một doanh nghiệp liên doanh Việt - Trung trong lĩnh vực logistics, cũng thể hiện sự phấn khởi: "NQ 68 là tín hiệu rất tích cực… Chúng tôi kỳ vọng vào một môi trường đầu tư minh bạch, cạnh tranh lành mạnh, đặc biệt trong tiếp cận hạ tầng, đất đai, vốn… Giá đất hiện nay rất cao, nếu muốn thu hút đầu tư, nhà nước cần có chính sách khống chế giá đất, hỗ trợ vay vốn ngân hàng lãi suất thấp để doanh nghiệp đầu tư dài hạn…"

Ông cũng khẳng định, khi doanh nghiệp có lợi nhuận, tiền lương nhân viên tăng, đời sống tốt hơn, tiêu dùng nội địa mạnh lên, GDP tăng trưởng – tạo vòng xoay phát triển bền vững.

Còn Anh Lương Thế Tuyên – Phó TGĐ Việt Thuận Group, doanh nghiệp phát triển du thuyền tại Hạ Long, cho biết: "Ngay từ đầu, chúng tôi áp dụng các công nghệ đóng tàu du thuyền 5 sao, vừa đảm bảo an toàn, vừa thân thiện môi trường. NQ 68 như một làn gió mới khiến chúng tôi phấn khởi, yên tâm đầu tư… Chúng tôi mong muốn chính sách mang tính ổn định, minh bạch và bền vững để nhà đầu tư yên tâm phát triển sản phẩm đẳng cấp phục vụ du khách."

Tại đặc khu Vân Đồn, anh Tạ Đức Quyền – GĐ điều hành cảng quốc tế Ao Tiên cho biết doanh nghiệp đã đầu tư hơn 20 năm tại đây và đang ứng dụng AI, công nghệ số vào quản lý cảng: "NQ 68 không chỉ giúp miễn tiền thuê đất, ưu đãi vốn… mà còn là động lực để chúng tôi tái đầu tư vào chất lượng dịch vụ. Chúng tôi mong muốn chính quyền sát sao, chỉ đạo kịp thời, giảm thời gian thủ tục hành chính để doanh nghiệp yên tâm phát triển lâu dài."

Nghị quyết 68 không chỉ là một cam kết chính trị, mà còn là hành động cụ thể để tháo gỡ những điểm nghẽn “cố hữu” của kinh tế tư nhân. Từ Cát Hải đến Hạ Long, từ Vân Đồn đến các khu logistics ven biển – làn sóng cải cách đang lan tỏa mạnh mẽ. Vấn đề còn lại – không phải là ban hành, mà là thực thi đầy đủ, đồng bộ và nhất quán. Bởi chỉ khi khu vực tư nhân được phát triển trong một môi trường “an toàn – minh bạch – công bằng – thuận lợi”, thì mới có thể trở thành động lực nội sinh vững chắc cho sự phát triển kinh tế đất nước.

Nghị quyết 68 – Động lực mới cho kinh tế tư nhân

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị được xem là bước ngoặt quan trọng, khẳng định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, đồng thời mở ra tư duy cải cách mới: chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, xóa bỏ cơ chế “xin - cho”, tạo môi trường đầu tư minh bạch, an toàn và hiệu quả.

Để hiểu rõ hơn những tác động thực tiễn của nghị quyết này, P VOV Giao thông có cuộc phỏng vấn với TS. Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội.

PV: Thưa TS Nguyễn Quốc Việt, ông đánh giá như thế nào về sự thay đổi có tính "mở lối" trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã ban hành trong thời gian gần đây nhằm hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp tư nhân?

TS Nguyễn Quốc Việt: Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân đang được cụ thể hoá. Đặc biệt với sự cụ thể hoá bằng Nghị quyết 68 của Quốc hội và các chương trình hành động cụ thể hoá với 8 nhóm chính sách cụ thể, từ chính sách liên quan tới tiếp cận đất đai.

Đáng chú ý trong đó có quy định các địa phương phải dành tối thiểu 5% quỹ đất sạch trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa và các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo hay là quy định liên quan đến việc giảm 30% tiền thuê đất trong 5 năm cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và doanh nghiệp sáng tạo.

Đây chính là một trong những điểm tôi cho rằng là điểm đột phá về tiếp cận đất đai rất cần thiết, nhất là cho doanh nghiệp vừa và nhỏ và doanh nghiệp hướng tới các lĩnh vực mới của nền kinh tế liên quan tới đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và kinh tế xanh.

Hay là chúng ta cũng đã thiết kế một kênh tín dụng riêng biệt có hẳn một Nghị định riêng của Chính phủ về kênh tín dụng dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc là doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, các hỗ trợ rất cụ thể, thậm chí đột phá ở việc không cần thế chấp bằng tài sản đảm bảo mà có thể linh hoạt bằng tín chấp hoặc các tài sản hình thành trong tương lai.

Đấy là những điểm rất mới từ sự hỗ trợ chính sách của nhà nước cho doanh nghiệp. Qua đó tạo dựng một môi trường kiến tạo để mở lối cho doanh nghiệp đi vào những lĩnh vực mới của nền kinh tế và những lĩnh vực tạo ra năng suất hiệu quả cao hơn và năng suất lao động tốt hơn trong tương lai.

PV: Vâng, vậy ông có kỳ vọng hoặc kiến nghị cụ thể gì về khung chính sách để cụ thể hoá Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị trong thời gian tới để doanh nghiệp tư nhân thực sự trở thành lực lượng chủ đạo trong nền kinh tế?

TS Nguyễn Quốc Việt: Kiến nghị đầu tiên của tôi muốn là bên cạnh việc chúng ta tập trung các nguồn lực như đầu tư công để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thì các chính sách về tài khoá và tiền tệ cũng vừa đảm bảo mục tiêu tăng trưởng nhưng cũng phải kiên định các mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các ổn định nền tảng cho sự phát triển bền vững. Đấy là điều kiện tiên quyết cho môi trường đầu tư kinh doanh không những cho doanh nghiệp tư nhân trong nước mà còn thu hút đầu tư nước ngoài.

Điểm thứ hai mà tôi kỳ vọng là các chiến lược, chính sách liên quan đến hoàn thiện thể chế pháp luật hiện đại và đồng bộ của chúng ta, đặc biệt là quá trình mà Quốc hội trong các kỳ họp đã diễn ra và tới đây sẽ sửa đổi rất nhiều luật liên quan thì sẽ tháo gỡ được các điểm nghẽn và chúng ta tạo được khung pháp lý minh bạch thông suốt, đạt được chuẩn mực quốc tế.

Trên cơ sở đấy chúng ta chuyển đổi quản trị quốc gia phải thực sự hiện đại, qua đó chúng ta mới thúc đẩy được chính phủ kiến tạo, thúc đẩy đổi mới sáng tạo của cả xã hội. Như vậy chúng ta mới hỗ trợ thực sự cho doanh nghiệp tư nhân đi vào trong các lĩnh vực mới cảu nền kinh tế, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

Điều rất quan trọng đó là muốn phát triển doanh nghiệp thì chúng ta phải đảm bảo được một nền tảng thể chế thực sự công bằng và việc phát triển có tính chất bền vững với kỳ vọng là các chương trình hành động, các Nghị quyết trụ cột của Bộ chính trị của Đảng được chính phủ thực thi, bởi công tác thực thi mới là công tác quan trọng.

PV: Vâng, xin cảm ơn ông.