Ánh sáng xanh làm ức chế sản sinh thần dược điều hòa giấc ngủ ra sao?

PV VOV Giao thông đã có cuộc trò chuyện với bác sĩ Trần Quốc Tài đến từ Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM để làm rõ và sâu thêm tác hại của rượu bia thuốc lá đến giấc ngủ.

Đặc biệt là những tác động tiêu cực của thiết bị công nghệ lên lối sống và giấc ngủ của chúng ta thường ngày.

Đón nghe Sóng về khuya số 11, phát sóng vào 23h, thứ Sáu (07/6) trên sóng FM91Mhz và livestream trực tiếp trên Fanpage: VOV Giao thông.

Chương trình phát thanh đêm khuya trên sóng VOV Giao thông, mang tới cho quý vị các câu chuyện và hệ thống kiến thức về giấc ngủ với chủ đề: "Ánh sáng xanh làm ức chế sản sinh thần dược điều hòa giấc ngủ ra sao?"

PV: Cà phê, thuốc lá, rượu nó ảnh hưởng như thế nào, đến cái giấc ngủ của người bệnh ngưng thở khi ngủ?

BS Trần Quốc Tài: Trà, cafe và thuốc l đều có những ảnh hưởng rất tiêu cực tới giấc ngủ, mỗi loại sẽ có những hợp chất để gây ra tình trạng này. Đầu tiên là với trà, cà phê trong cả hai có nhiều chất cà phê in và liên quan đến số lượng ly mình uống, trung bình mỗi ly cà phê tiêu chuẩn đâu đó khoảng 80-100mg.

Khi ta uống nhiều trà, cà phê và đặc biệt vào cử chiều tối thì chất cà phê in sẽ kích thích thần kinh và làm chúng ta khó đi vào giấc ngủ. Với thuốc lá thì có chất khác là nicotine, thường người hút để duy trì sự tỉnh táo, kích thích thần kinh. Song, nicotine làm tăng nhịp tim và làm gián đoạn giấc ngủ và khó đi vào ngủ sâu.

Riêng rượu thì ban đầu uống giúp con người dễ vào giấc ngủ, song trong đêm người uống rượu giấc ngủ bị phân mảnh và làm giảm đi giấc ngủ REM – giấc ngủ mơ một giai đoạn rất quan trọng cho trí nhớ và sự hồi phục. Do đó tất cả các chất kích thích trên đều có những ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ.

PV: Cuộc sống hiện tại những người trẻ và nhiều người đang bị lệ thuộc công nghệ rất là nhiều, một phần công nghệ tác động đến chất lượng giấc ngủ. Vậy làm sao để giúp mọi người cải thiện tình trạng này?

BS Trần Quốc Tài: Bây giờ xung quanh chúng ta gần như rất nhiều thiết bị công nghệ thì phải làm sao? Chắc chắn giải pháp nền tảng vẫn phải kiểm soát công nghệ. Có nghĩa ta phải đặt những giờ giấc phù hợp khi sử dụng, theo khuyến cáo mình phải ngưng sử dụng tất cả thiết bị công nghệ ít nhất 1 tiếng trước khi ngủ.

Cần phải xây dựng phòng ngủ loại bỏ những thiết bị công nghệ. Ví dụ không nên để tivi trong phòng ngủ, rồi thêm các máy tính, bảng tab thì sẽ một phần hạn chế sử dụng.

Tại sao vậy? vì các thiết bị phát ra ánh sáng xanh trên các màn hình. Ánh sáng xanh nó ngăn cản việc cơ thể tiết ra một loại hooc môn ngủ gọi là melatonin, tiếp xúc càng nhiều thì càng ức chế tiết ra hợp chất này. Trước khi đi vào giấc ngủ thì rất khó để để ngủ, vì thế các thiết bị cần phải cài chế độ chặn ánh sáng xanh hoặc chế độ ngủ.

Qua đây, quý các bạn nghe đài cần chú ý đặt thời gian sử dụng công nghệ phù hợp, nên giới hạn số lần, số giờ sử dụng công nghệ trong ngày, nếu khi đi ngủ nên chọn “Sleep” hoặc  “Off” luôn. Như vậy sẽ hạn chế các tiếng tin nhắn tới hoặc nghe những cuộc gọi… làm sáng màn hình thì đều ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Thay vào đó nên có những hoạt động khác thư giãn hơn như đọc sách, viết nhật ký hay thiền trước khi ngủ sẽ giúp cải thiện được giấc ngủ.

PV: Trong quá trình điều trị thì có những trường hợp nào bác sĩ hỗ trợ cho bệnh nhân thay đổi được cả lối sống cũng như là giảm được các tác hại của rượu, bia, thuốc lá để có được giấc ngủ tốt hơn và  có ca nào cụ thể gần nhất không?

BS Trần Quốc Tài: Gần đây thôi vào tháng trước, một bệnh nhân khoảng 50 tuổi, là bệnh nhân nam hành nghề tài xế đến khám. Bệnh nhân kể rằng 2 tuần gần nhất bị mất ngủ nặng và ban ngày rất mệt mỏi, không thể đi làm được.

Qua khai thác bệnh sử, bác chia sẻ mình có hút thuốc và có những triệu chứng khác bệnh lý phổi. Ví dụ mệt, khó thở về đêm và làm cho bệnh nhân thức giấc giữa đêm nhiều lần, và có sử dụng cà phê rất nhiều.

Trong quá trình thăm khám, bác sĩ tư vấn làm các xét nghiệm về phổi và cả về giấc ngủ ghi nhận bệnh nhân cùng lúc mắc 2 bệnh đồng mắc. Thứ nhất, bác này mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính do thuốc lá; thứ 2 là bệnh ngáy và ngưng thở khi ngủ.

Cả hai bệnh lý này phối hợp làm bệnh nhân phải thức rất nhiều lần về đêm. Bác sĩ phải cho thuốc để điều trị bệnh phổi và đề ra các biện pháp giảm cân dù rất là khó. Ngoài ra phối hợp cho thở máy điều trị vấn đề ngủ ngáy.

Sau 2-3 tháng trở lại, bệnh nhân giảm được 2-3 kg, trà và cà phê bệnh nhân giảm từ từ, giảm bớt cử chiều tối. Riêng cai được thuốc lá thì 99,9% là đến từ ý chí bệnh nhân thôi, nên công cuộc cai thuốc lá được hay không thì thật sự là vấn đề gian nan.

May mắn là bác bệnh nhân đã bỏ thuốc từ từ sau 3 tháng theo dõi, bệnh nhân tái khám định kỳ bác sĩ đánh giá vấn đề giấc ngủ đã cải thiện tích cực. Bác tài đã quay trở lại lái xe và duy trì mức độ tỉnh táo trong lúc làm việc.

PV: Vâng, xin cảm ơn bác sĩ!

Chương trình có sự tham gia đồng hành của các bác sĩ tại các bệnh viện, phòng khám trên cả nước; là những Chuyên gia về Giấc ngủ Quốc tế và Việt Nam.

Hiện nay các phòng khám và bác sĩ giấc ngủ ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế đang thực hiện chương trình hỗ trợ khám và chẩn đoán tại nhà cho các bác tài. 

Đây là cơ hội để mọi người có cơ hội kiểm tra sức khỏe giấc ngủ và chẩn đoán tình trạng rối loạn giấc ngủ của mình.

Quý vị và các bạn có thể tham gia chia sẻ ý kiến và đặt câu hỏi cho các bác sĩ thông qua đường dây nóng: 024 37 919191 (Hà Nội) - 028 39 919191 (TP.HCM) - 028 38 309090 (MekongFM). 

Bạn sẽ nhận được gì? 

Từ 01/5 đến 30/6, các bác tài có tham gia chương trình tư vấn và chẩn đoán tình trạng rối loạn giấc ngủ sẽ được:

- Miễn hoặc giảm giá 50% phí tư vấn khám tại các phòng khám và bác sĩ đồng hành chương trình; 

- Voucher trị giá 1.000.000 VND cho dịch vụ đo đa kí hô hấp tại nhà cho 300 người đầu tiên tham gia chương trình.

Thông tin chi tiết các bạn vui lòng truy cập trang buonngukhilaixe.com và thực hiện các bước theo hướng dẫn của trang.