Ấm lòng “Tiệm sách đặc biệt” giữa phố thị Sài Gòn

Chúng ta sẽ cùng khám phá câu chuyện về tiệm sách này của cụ ông U70.

Nằm trên con đường Nguyễn Hữu Cảnh (quận Bình Thạnh, TPHCM), bên cạnh những toà nhà chọc trời, là một hiệu sách nhỏ chỉ vỏn vẹn khoảng 10m2 của ông Nguyễn Ngọc Cần (74 tuổi). Tại đây, khách hàng được mua sách với giá rẻ, được mua trả góp đối với những bộ sách có giá trị cao, mua rồi được quyền đổi trả…. Đặc biệt, khách hàng được mượn sách miễn phí, không cần giấy tờ biên nhận, không cần đặt cọc và cũng không bắt buộc trả lại sách.

Chia sẻ về cơ duyên mở “tiệm sách đặc biệt” này, ông Cần cho biết: Mọi thứ bắt nguồn từ lòng yêu sách, niềm đam mê đọc sách của ông. Thuở nhỏ, nhà nghèo không có tiền mua sách, ông thường đi “đọc trộm”. Sau này lớn lên, niềm đam mê về sách vẫn luôn cháy bỏng trong ông. Ông đọc và sưu tập nhiều loại sách với ước mơ mở một tiệm sách miễn phí, tạo “cầu nối” cho những người yêu sách nhưng không có điều kiện mua sách như mình ngày xưa. Nghĩ là làm, sau khi về hưu, năm 2010, ông quyết định mở “tiệm sách 3 không” giữa lòng đô thị Sài Gòn

“Hồi đó, tôi mê đọc sách lắm. Trước do hoàn cảnh gia đình khó khăn, tôi hay đi ra các nhà sách lớn như nhà sách Khai Trí… vô “đọc cọp” rất nhiều, không có được mượn, rồi không có được mua rẻ … Tôi thấm nhuần những khó khăn của những người mà muốn học hỏi đó. Sau này, có điều kiện nên là tôi lập ra quầy sách này, tạo điều kiện cho mọi người nâng cao kiến thức.

Sách tôi cho mượn thoải mái, không cần cọc tiền, không ghi sổ nữa, chừng nào trả thì trả, có lỡ lạc mất cũng không đền. Ngoài ra, có những bộ sách giá cao mà người ta không có điều kiện thì tôi cũng bán trả góp, góp bao nhiêu cũng được mà không có quy định thời gian nữa. Cái quầy sách này, tôi duy trì hiện nay cũng được 16 năm rồi”.

Ông Cần quê gốc ở Long An nhưng từ khi lọt lòng ông đã gắn bó với mảnh đất Sài Thành. Mặt bằng, ông mở tiệm sách là “gia tài” ba mẹ để lại. Ông cho thuê 2/3 phần mặt bằng, 1/3 phần còn lại ông dành để mở tiệm sách.

Thời gian đầu mở tiệm, ngoài số tiền từ việc cho thuê mặt bằng, ông phải làm thêm 2 công việc khác để có kinh phí duy trì tiệm sách. Dần dà, theo dòng thời gian, mọi thứ ổn định hơn, buổi sáng ông tìm đến những nhà sách lớn trong thành phố để sưu tầm những đầu sách mới, “săn lùng” những quyển sách hay mua về.

Hiện cửa tiệm của ông có hơn 20.000 đầu sách các loại, trong đó 60% là kinh sách Phật; 40% là đa dạng các loại sách về y học, triết học, văn học, lịch sử, sách dạy kỹ năng sống….

Nhớ lại những ngày đầu mở tiệm, ông Cần chia sẻ: “Cái khó khăn thời gian đầu là đầu sách nó ít, vốn liếng cũng không có nhiều. Tại vì bản thân tôi có hai chục năm làm nhà nước, làm cả chục chỗ, rồi tôi nghỉ chứ không có tiền hưu gì hết. Lúc trước để có tiền bạc hoạt động quầy sách, tôi phải làm hai công việc nữa. Do đó, thời gian mở tiệm từ 3h chiều tới 9h tối.

Mình cũng cắt ca cắt củm làm thì càng ngày nó phát triển hơn. Trong quá trình mình làm nhiều người họ cũng thấy cái hay của quầy sách này. Họ có những đầu sách không dùng tới họ mang tặng ở đây. Do đó, quầy sách ngày càng phong phú thêm”.

Thấm thoát hơn 15 năm trôi qua, đều đặn mỗi ngày, “tiệm sách đặc biệt” của ông Cần mở cửa từ 15h chiều  - 21h tối. Cứ mỗi chiều chiều, nơi góc đường Nguyễn Hữu Cảnh, người ta lại thấy một ông cụ tóc điểm hoa râm cẩn thận sắp xếp lại hàng sách trên các khung sắt dọc cầu thang hay  cặm cụi trưng bày sách theo từng đề mục để khách hàng dễ dàng lựa chọn, tìm kiếm….

Sau đó, lại lúi húi pha trà chuẩn bị “đón khách” đến tham quan, đọc sách. 

Gắn bó với “tiệm sách đặc biệt” ngót nghét hơn 1 thập kỷ ở Sài Gòn, đến nay tuổi cũng đã cao “mắt mờ tay mỏi” nhưng ông Cần chưa bao giờ có ý định đóng cửa tiệm sách. Ông vẫn cố gắng duy trì tiệm sách cho đến ngày nay không chỉ vì tình yêu sách, niềm đam mê đọc sách mà còn mong muốn lan tỏa tri thức đến với mọi người.

Ông hy vọng, tiệm sách nhỏ của mình sẽ là “cầu nối” gắn kết những ai yêu sách, kết nối những tâm hồn đồng điệu; góp phần giúp người trẻ duy trì đam mê và thói quen đọc sách, giữ gìn nét văn hoá đọc giữa chốn thị thành.

“Động lực để tôi duy trì phương thức hoạt động của quầy sách để nó phục vụ nhu cầu học hỏi của nhiều người. Mình muốn kiến thức của mọi người nâng cao tại vì có kiến thức, có hiểu biết thì nó có lợi lạc cho bản thân, gia đình, xã hội. Với lại tình hình chung bây giờ do ảnh hưởng của smartphone, nhịp văn hóa đọc đi xuống. Mình cũng hy vọng, mình cũng nỗ lực, mình tạo điều kiện để phát triển thêm văn hóa đọc. Công việc này nó giống như cái tâm nguyện của mình, mình thấy nó lợi lạc cho nhiều người nên mình làm hết sức, tới đâu hay tới đó”.  

SỐNG Ở SÀI GÒN: Về Thạnh An biển vỗ về gió hát

TP.HCM không chỉ có những tòa nhà cao tầng, đường phố tấp nập người xe mà còn có rừng và đảo. Nếu một ngày chán chường phố thị, bạn hãy thử hành trình đi về phía nam đến huyện Cần Giờ và thăm đảo Thạnh An - một hòn đảo nhỏ nằm tách biệt khỏi thành phố, nơi khiến người ta rung động trước vẻ đẹp mộc mạc của thiên nhiên và bình yên đến lạ ở xứ Sài Thành.

Từ trung tâm Sài Gòn về huyện Nhà Bè, ra bến phà Bình Khánh, mỗi người qua phà chỉ mất vài ngàn đồng. Sau khi qua phà sẽ tiếp tục hành trình 36 km trên con đường Rừng Sác - con đường độc đạo nối liền Sài Gòn với Biển Đông. Hai bên đường là cánh rừng sác nguyên sinh trải dài với đủ loại cây ngập mặn tạo thành một quần thể xanh.

Ở đó còn có một thế giới động vật phong phú với hàng trăm loại chim nước và động vật thủy sinh.  Đi hết đoạn đường là đến bến phà Cần Giờ - Vũng Tàu, nơi này cũng là bến thủy Tắc Suất để đón thuyền đi đảo Thạnh An. Sau  khoảng 45 phút lênh đênh trên biển thì sẽ đến đảo Thạnh An - góc nhỏ ít được quan tâm của thành phố, nơi còn giữ vẻ nguyên sơ, mộc mạc mà thiên nhiên ban tặng.

Thạnh An gồm hai đảo nằm giữa khu vực hai con sông Thị Vải và Lòng Tàu hợp thành đổ ra biển, nhưng phải đến tháng 4/2021 mới được công nhận là xã đảo (thuộc huyện Cần Giờ, TP.HCM). Toàn xã có 3 ấp là Thạnh Hòa, Thạnh Bình, Thiềng Liềng, trong đó Thạnh Hòa là trung tâm xã được người dân sống tập trung đông. Vì địa hình cách trở nên Thạnh An trở thành một xã biệt lập với thành phố. Nơi này được bao bọc bởi sông nước và rừng phòng hộ, người dân quanh năm gắn cuộc đời với thuyền và biển.

Ấn tượng đầu tiên của tôi khi bước lên đảo là sự mộc mạc, bình dị, trong lành của vùng đất này. Gió biển liên tục thổi vào đảo xua tan đi cái nóng đầu tháng ba. Dù vậy, ngay cả nắng nơi này cũng trở nên tinh khiết, đẹp đẽ hơn phố thị…

Đường chính từ đầu đến cuối xã chỉ tầm 2 km nên người dân đa phần di chuyển bằng xe đạp hoặc đi bộ. Những ngôi nhà san sát nương tựa vào nhau, cờ Tổ quốc bay phấp phới hai bên đường khiến nơi nơi đảo xa này có thêm sắc màu. Ngày cuối tuần được hít hà bầu không khí trong lành, quên đi tiếng còi xe và khói bụi, thấy bước chân nhẹ tênh giữa một vùng đất đẹp tươi. Thạnh An làm ấm lòng người bằng một bữa trưa với đủ các loại hải sản thơm ngon mà giá lại rẻ.

Nơi đây còn có nhiều di tích văn hóa lịch sử, thể hiện tín ngưỡng của ngư dân sinh sống trên hòn đảo này. Miếu Bà là nơi thờ Bà Chúa xứ, Thủy long công chúa và phối thờ năm bà ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Đây cũng là miếu thờ lâu đời nhất trên hòn đảo này. Hằng năm, lễ hội truyền thống ngư - diêm dân và lễ hội cầu an diễn ra vào ngày 15, 16 tháng 10 âm lịch mang lại không khí vui tươi cho người dân nơi đây.

Người dân bản địa chân thành, nhiệt tình và hiếu khách. Họ kể cho chúng tôi nghe về cuộc sống ở đảo, miệt mài bám biển. Dẫu có khó khăn nhưng đầy nghĩa tình, từ xưa quen được biển vỗ về, ôm ấp nên không thể rời đi để tìm chốn xa lạ khác làm nhà.

Ngoài đánh bắt hải sản và làm muối, người dân đảo Thạnh An vẫn miệt mài vừa sản xuất, vừa bày bán những sản phẩm sơ chế thủy sản nổi tiếng của vùng như khô cá đù, mắm cá cơm, mắm tôm chua, cá khô, tôm khô, muối tôm…

Bên cạnh đó, tiềm năng phát triển du lịch, nhất là du lịch khám phá, du lịch sinh thái đang dần được chú trọng, khai thác. Tuy nhiên, hiện du khách đến với xã đảo vẫn chủ yếu bằng hình thức nhỏ lẻ, ít có đoàn khách số lượng lớn.

Đứng trên bờ kè phóng tầm mắt ra hết đường chân trời cũng chỉ có biển và bầu trời xanh, xa xa là những con thuyền đánh bắt hải sản của người dân. Tôi nhắm mắt để cảm nhận gió lướt trên mặt, trên tóc, lắng nghe tiếng sóng vỗ rì rào và cảm nhận bình yên len lỏi trong tâm hồn mình. Khoảnh khắc ấy cảm nhận được những căng thẳng, ngột ngạt tích tụ lâu ngày nơi thị thành cũng bị gió cuốn bay rồi chìm vào vô tận mênh mông của biển và đất trời.

Thay vào đó là sự tươi mới trong tâm trí, vitamin thiên nhiên được nạp vào cơ thể để sẵn sàng cho một hành trình mới sau khi trở về đất liền…  

TIN YÊU

# Nhân kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3/1910 - 8/3/2025) và 1985 năm Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, vừa qua, tại Trường THPT Dương Văn Dương, UBND huyện - Liên đoàn Lao động - Huyện đoàn - Hội LHPN huyện Nhà Bè phối hợp tổ chức chương trình đồng diễn dân vũ với Áo dài chủ đề “50 năm - Tự hào một dải gấm hoa”, với sự tham gia của hơn 2.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, đoàn viên, hội viên, phụ nữ và người dân trên địa bàn huyện.

Thông qua các hoạt động trong Lễ hội Áo dài dịp này, sẽ tuyên truyền, quảng bá hình ảnh, điểm đến huyện Nhà Bè “Cởi mở - Trẻ trung - Sống động - Hứng khởi - Hướng về tương lai”; đồng thời, sẽ mang lại cho người dân và du khách những trải nghiệm ấn tượng và đầy cảm xúc về nét đẹp văn hóa dân tộc Việt Nam, cũng như quảng bá hình ảnh, con người TP.HCM nói chung và huyện Nhà Bè nói riêng. 

# LĐLĐ huyện Hóc Môn, TP.HCM vừa sơ kết phong trào xây dựng nhà trọ "Văn minh - sạch đẹp - an toàn" năm 2024. Qua phát động, năm qua, đã có 70 khu nhà trọ, tổ công nhân (CN) tự quản đăng ký tham gia phong trào.

Theo đó, 70/70 khu trọ bảo đảm vệ sinh, sạch đẹp, thực hiện tốt quy định về PCCC, có kết nối Internet, phát WiFi để người ở trọ có điều kiện cập nhật thông tin, học tập, giải trí; 69/70 nhà trọ có gắn camera theo dõi tình hình an ninh trật tự. Ở một số khu còn xây dựng các thiết chế văn hóa phục vụ cho công nhân ở trọ như trang bị tủ sách, kệ sách, dàn máy hát karoke, bàn bi-da, bàn cờ tướng...

Ngoài ra, các tổ công nhân  tự quản còn phối hợp với các tổ chức đoàn thể, chính quyền địa phương thực hiện các hoạt động tuyên truyền pháp luật, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho công nhân ở trọ.

# Mới đây, Ban thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM và Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng TP.HCM phối hợp tổ chức Ngày hội biên phòng toàn dân và tuyên truyền về tình hình biên giới, biển đảo tại xã Long Hòa, huyện Cần Giờ.

Trong khuôn khổ ngày hội, nhiều phần quà ý nghĩa đã được trao tặng cho người dân và các cán bộ, chiến sĩ tại huyện Cần Giờ với tổng kinh phí khoảng 2,1 tỉ đồng. Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM cũng đã trao tặng Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng TP.HCM bảng tượng trưng công trình cột mốc Trường Sa, cột mốc biên giới và hậu cảnh phù điêu thuộc không gian văn hóa Hồ Chí Minh; hỗ trợ sửa chữa, xây dựng 14 căn nhà từ quỹ Vì biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc và quỹ Vì người nghèo thành phố.