Nhiều nơi, rác thải sinh hoạt và bùn thải chất thành đống cao như núi, bốc mùi hôi thối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và cảnh quan đô thị. Có đoạn cỏ mọc um tùm, xen lẫn rác thải xây dựng, bao ni-lông, quần áo cũ và cả các loại chất thải nhựa chưa qua xử lý.
Mùi hôi từ những đống bùn mới nạo vét bốc lên nồng nặc, đặc biệt vào những ngày nắng nóng, khiến không ít người dân sống gần khu vực này phải đóng kín cửa để tránh mùi xộc thẳng vào nhà.
Một người dân không giấu được sự mệt mỏi: “Hôi thì cũng phải chịu thôi chứ sao bây giờ, giờ nhà nước đang làm, khi nào xong thì mình nhờ thôi”.
Không chỉ bùn, xen lẫn trong đó là rác thải sinh hoạt, bao ni-lông, quần áo cũ, rác xây dựng và nhiều loại nhựa chưa qua xử lý. Cỏ dại mọc um tùm bao phủ, biến những bãi tập kết bùn rác thành bức tranh nhếch nhác giữa lòng đô thị.
Chị N.N.Q một người dân sinh sống ngay bên cạnh khu vực cầu Trường Đai, Phường An Hội Tây, TP.HCM không khỏi bức xúc: “Người ta móc dưới kênh lên xong để đó cũng không xử lý gì, cỏ mọc um tùm, rồi ai ở đâu mang rác ra quăng, giờ chất cao như núi.”
Theo ghi nhận của phóng viên, nhiều điểm tập kết không hề có rào chắn hay biện pháp che chắn. Vào mùa mưa, nguy cơ bùn và rác bị cuốn ngược xuống kênh là rất lớn, gây tắc nghẽn dòng chảy, ảnh hưởng đến khả năng thoát nước và tiềm ẩn nguy cơ ngập úng cho khu vực hạ lưu.
Không chỉ vậy, môi trường xung quanh các điểm tập kết này đang bị tác động rõ rệt: mùi hôi phát tán, ruồi muỗi sinh sôi, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh dịch bệnh. Người dân sống gần bờ kênh lo lắng nếu tình trạng này kéo dài đến cao điểm mùa mưa, kênh Tham Lương sẽ lại rơi vào cảnh ô nhiễm nặng nề như trước.
Về vấn đề này, Ban Quản lý Đầu tư Xây dựng Hạ tầng đô thị TP.HCM cho biết, dự án nạo vét kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên khởi động từ năm 2002, hiện tiếp tục triển khai để đảm bảo thoát nước và giao thông thủy. Ông Nguyễn Hoàng Anh Dũng – Phó Giám đốc Ban, khẳng định:
“Bùn này chỉ ô nhiễm mùi chứ còn các loại ô nhiễm khác đã được xác định trong các thí nghiệm là không có ô nhiễm. Do đó, chủ yếu bùn hiện nay trên 13 bãi đỗ được thực hiện theo các quy định của thành phố để san lấp chứ không phải đổ để xử lý ô nhiễm.”
Ông Dũng cho biết thêm, việc chọn vị trí chứa tuân thủ Quyết định 28/2024/QĐ-UBND ngày 22/5/2024 của UBND TP.HCM về khu vực, địa điểm đổ thải vật chất nạo vét từ giao thông đường thủy nội địa và đường biển. Đơn vị thi công phải tuân thủ tiêu chuẩn bảo vệ môi trường: phương tiện có camera hành trình, thiết bị định vị; bãi chứa được cấp phép; có biện pháp ngăn bùn đất tràn ra ngoài.
Trên giấy tờ, quy trình xử lý bùn thải được thiết lập khá đầy đủ, nhưng thực tế vẫn có điểm tập kết gây ô nhiễm mùi, mất mỹ quan. Nhiều nơi trở thành bãi rác tự phát do thiếu che chắn, quản lý lỏng lẻo. Trong khi chờ dự án hoàn thành, người dân vẫn phải sống chung với mùi hôi và cảnh quan nhếch nhác.
Để đạt mục tiêu cải thiện môi trường và chống ngập, cần đẩy nhanh tiến độ nạo vét, đồng thời tăng cường quản lý bãi chứa, che chắn, kiểm soát mùi và ngăn chặn việc đổ rác bừa bãi. Nếu không, những “núi” bùn rác bên bờ kênh Tham Lương sẽ tiếp tục là nỗi ám ảnh của người dân, đi ngược lại mục tiêu hồi sinh dòng kênh.