Theo khảo sát của phóng viên Kênh VOV Giao thông, mặt bằng lãi suất cho vay mua nhà đất, sửa chữa nhà cửa... tại các ngân hàng đang khá thấp, mức lãi suất khoảng 5 - 6%/năm. Như vậy, lãi suất cho vay chỉ ngang hoặc cao hơn 1% so với mức lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 12 tháng. Đây cũng là mức lãi suất thấp nhất trong nhiều năm qua.
Đơn cử, tại các Ngân hàng Agribank, Ngân hàng Vietcombank, Ngân hàng Vietinbank và Ngân hàng BIDV, mức lãi suất cho vay mua nhà, đất dao động từ 5-7%/năm. Ngoài ra, các ngân hàng cổ phần, nước ngoài cũng đưa ra mức lãi suất cho vay mua nhà ở mức thấp. Đơn cử, Ngân hàng Shinhan áp dụng lãi suất ưu đãi vay mua nhà cố định 12 tháng chỉ 5,2%/năm, cố định 36 tháng là 6%/năm; Ngân hàng UOB cho vay mua nhà với lãi suất cố định trong 12 tháng đầu là 5,49%; vay cố định 24 tháng lãi suất 5,89%/năm.
Nhận định về mức lãi suất này hiện nay, chuyên gia kinh tế Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam nêu quan điểm: "Có thể nói đây là mức lãi suất rất ổn cho các nhà đầu tư cũng như người dân có nhu cầu ở thực có thể vay tiền mua nhà. Tuy nhiên, các giao dịch, hoạt động này không phải nhiều như những năm trước mà thay vào đó là tâm lý e dè của rất nhiều người dân".
Việc mức lãi suất cho vay mua nhà ở mức thấp được kỳ vọng sẽ “hâm nóng” thị trường bất động sản, song trên thực tế, nhiều người mua nhà vẫn có tâm lý dè dặt khi quyết định mua nhà vào thời điểm này:
"Hiện tại, lãi suất ngân hàng đã chạm đáy nhưng em vẫn chưa dám mua nhà bởi giá nhà hiện tại khá cao và rất ít những căn nhà giá tầm 3 tỷ - phù hợp với khả năng tài chính của mình nên em không có ý định vay mua nhà ở thời điểm này".
"Hiện tại em sợ lãi suất có thể thấp nhưng đến 1 – 2 năm nữa lại suất lại tăng thì em không có khả năng để trả".
Ông Nguyễn Hoàng Nam, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần G-Home nêu thực tế, hiện, lượng giao dịch bất động sản phục hồi hơn so với cùng kỳ năm ngoái song vẫn ở mức thấp: "Lãi suất thấp sẽ giúp cho nhu cầu mua sẽ tăng lên nhưng hiện tại bất động sản thì cũng một phần thiếu nguồn cung, đặc biệt là phân khúc tầm trung và phân khúc nhà để ở cho nên, lượng giao dịch dù vẫn tốt hơn cùng kỳ năm ngoái song chưa thể phục hồi bằng thời điểm trước khủng hoảng".
Đại diện Vietcombank cho biết, dư nợ tín dụng bán lẻ, trong đó phần lớn là cho vay mua nhà, chiếm gần 20% tổng dư nợ của ngân hàng. Song sự giảm sút của hoạt động cho vay mua nhà những tháng đầu năm đá khiến tín dụng bán lẻ sụt giảm. Nguyên nhân được chỉ ra là do thị trường bất động sản vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn về pháp lý, nguồn cung hạn chế dẫn đến tâm lý dè dặt khi quyết định mua nhà vào thời điểm này.
Đề cập đến nguyên nhân, chuyên gia tài chính – ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu nhận định: "Vì sao ngừoi dân có vẻ “ lạnh lùng” với việc mua nhà trong khi lãi suất được xem là thấp nhất. Đầu tiên đó là giá nhà vẫn còn cao. Và giá nhà sẽ định gánh nợ tài chính và khi giá nhà quá cao thì số nợ sẽ cao, sẽ làm gánh nặng tài chính trở nên nặng nề mà người ta không kham nổi. Chưa kể đến vấn đề lãi suất, khi giá nhà cao thì người ta không thể mua được, ngay cả việc đến ngân hàng vay tiền và thường ngân hàng cho vay với tỷ lệ 70 – 80% giá trị căn nhà thành ra giá nhà cao quá thì người dân không với tới được".
Trong khi đó, một trong những nguyên nhân khác được ông Đỗ Bảo Ngọc chỉ ra là do thu nhập của người dân giảm sút, khiến nhiều người chần chừ đưa ra quyết định: "Tôi nhận thấy lãi suất thấp là yếu tố, động lực để nhà đầu tư, người dân mua nhà song có 2 vấn đề làm ngừoi dân e dè. Thứ nhất là thu nhập của họ trong thời gian qua và tương lai, rất nhiều ngành nghề gặp khó khăn, thu nhập người dân có xu hướng giảm. Thậm chí nhiều ngành nghề không kinh doanh được bình thường và nhu cầu tiêu dùng của người dùng đã thay đổi rất nhiều. Chính vì xu hướng giảm trong khi giá nhà có xu hướng tăng nên ngừoi mua có tâm lý dè dặt".
Do đó, mặc dù lãi suất cho vay ở mức thấp đang rất hấp dẫn người có nhu cầu vay vốn mua nhà hoặc sửa chữa nhà ở nhưng nhiều chuyên gia kinh tế khuyến cáo người dân cần cân nhắc kỹ về khả năng tài chính trước khi quyết định vay vốn. Bởi lãi suất thấp thường chỉ áp dụng trong thời gian ngắn, sau đó có thể tăng cao.
Thậm chí, nếu người mua không tính toán tốt sẽ không thể trả đủ lãi cho ngân hàng theo đúng tiến độ bởi các ngân hàng chỉ cho lãi ưu đãi trong khoảng 10 – 12 tháng tuỳ từng gói vay. Khi hết thời gian ưu đãi này, lãi suất thả nổi theo thị trường cũng không hề nhẹ nhàng với nhiều gia đình.
TS.Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính cho biết: "Khi người dân đi vay ngân hàng, thì lãi suất thấp chỉ trong ngắn hạn thôi sau đó một thời gian sẽ thả nổi. Và về xu hướng thì từ nay đến cuối năm hoặc sang năm sau có thể tăng một chút nên khi mua nhà thì ngừoi dân cũng cần cân nhắc".
Giới chuyên gia dự báo mặt bằng lãi suất cho vay thấp có thể duy trì đến cuối năm 2024, nhưng sau đó có khả năng tăng nếu kinh tế hồi phục và tín dụng tăng. Các ngân hàng sẽ điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi tiết kiệm, kéo theo lãi suất cho vay mua nhà trong năm sau sẽ cao hơn hiện tại.
Do đó, các chuyên gia khuyến nghị khách hàng nên ưu tiên lựa chọn các gói vay với lãi suất cố định trong thời gian dài, nhằm ổn định phương án tài chính và tránh rủi ro từ việc thay đổi của lãi suất thị trường.