Để khắc phục tình trạng này, cơ quan chức năng, các doanh nghiệp cung cấp xăng dầu, các doanh nghiệp sản xuất ô tô cần vào cuộc để thúc đẩy việc sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn, vừa góp phần bảo vệ môi trường.
Theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) từ ngày 1/1/2022 và từ 1/1/2024 đối với những dòng xe lắp ráp trong nước.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 1 triệu phương đạt tiêu chuẩn sử dụng nhiên liệu mức 5. Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu mức 5 vẫn hạn chế, năm 2022 mới đạt khoảng 500 nghìn m3, năm 2024 dự kiến khoảng 1,4 triệu m3.
Với mức tiêu thụ trên dưới 1 triệu m3 xăng, mới chiếm tỷ trọng 4% tổng mức tiêu thụ xăng dầu cả nước.
Một trong những nguyên nhân có thể kể đến là do nguồn cung các điểm cung cấp nhiên liệu mức 5 còn rất ít so với nhu cầu.
Theo Petrolimex, số lượng cây xăng bán nhiên liệu diesel mức 5 trên 1.200 cây (chiếm 45%), nhưng số lượng cây xăng bán xăng mức 5 mới chỉ đạt 10% số cây xăng.
Số lượng địa điểm bán nhiên liệu mức 5 thấp, mức độ bao phủ hẹp khiến nhiều chủ phương tiện dù đầu tư những phương tiện nhập khẩu tiền tỷ, hiện đại nhưng không sử dụng nhiên liệu mức 5, làm tăng nguy cơ làm hỏng phương tiện.
Trong khi nhiều người có nhu cầu, lại ngại ngần mua ô tô có tiêu chuẩn mức phát thải Euro 5. Doanh nghiệp tiêu thụ được ít nhiên liệu mức 5 lại e ngại đầu tư mở rộng, tăng nguồn cung để cung cấp cho khách hàng.
Bài toán con gà hay quả trứng có trước sẽ không thể có lời giải, nếu không có sự hợp tác của liên ngành.
Mục tiêu giảm khí phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết cần có sự tham gia của nhiều ngành, trong đó có ngành giao thông vận tải và ngành công thương. Trong đó, khuyến khích người dân sử dụng nhiên liệu mức 5 là một giải pháp.
Bộ Công Thương cần sớm ban hành quy định buộc các doanh nghiệp xăng dầu xây dựng mạng lưới và phân bố các cửa hàng cung cấp xăng dầu đạt chuẩn mức 5 phù hợp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Việc ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mở rộng cơ sở hạ tầng, tăng nguồn cung nhiên liệu xăng dầu đạt chuẩn mức 5
Cùng với đó, ngành công thương chỉ đạo doanh nghiệp nhập khẩu đầu mối xăng dầu có kế hoạch cung ứng, phân phối xăng dầu mức 5 trên thị trường, đảm bảo cung ứng đủ nhu cầu khi doanh nghiệp trong nước chưa tự sản xuất.
Về phía các doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng cần đẩy mạnh hoạt động sản xuất xăng dầu đạt chuẩn Euro 5, giảm dần tỷ lệ nhập khẩu nhiên liệu đạt chuẩn từ 70% xuống mức phù hợp theo lộ trình. Điều này vừa tránh sự phụ thuộc vào nguồn cung nhiên liệu và giá cả thế giới.
Về phía Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cần có phương án thống kê định kỳ về nhu cầu sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn mức 5 của khách hàng báo cáo với Bộ Công thương để cân đối cung cầu cho phù hợp.
Việc xây dựng các app, phổ biến các thông tin về các cửa hàng bán nhiên liệu đạt chuẩn mức 5 cũng cần được tính đến. Các doanh nghiệp nhập khẩu, sản xuất ô tô trong nước giới thiệu và hướng dẫn người dân sử dụng nhiên liệu phù hợp.
Về phía người tiêu dùng, việc sử dụng nhiên liệu đúng với khuyến cáo của nhà sản xuất, không chỉ bảo vệ quyền lợi của mình, mà còn góp phần thể hiện trách nhiệm xã hội trong việc giảm phát thải ra môi trường.
Trách nhiệm trong việc sử dụng nhiên liệu đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 4, Euro 5 không chỉ thuộc về một cá nhân hay một tổ chức mà là sự phối hợp của nhiều bên. Người bán xe, doanh nghiệp cung cấp nhiên liệu, chủ xe, lái xe và các cơ quan chức năng đều cần chung tay góp sức để đạt được mục tiêu giảm thiểu khí thải và bảo vệ môi trường.
Việc này không chỉ đảm bảo an toàn cho phương tiện mà còn góp phần tạo nên một môi trường sống trong lành và bền vững cho tương lai.