Nghe nội dung chi tiết tại đây:
Không thể phủ nhận vai trò của các hợp tác xã vận tải trong thị trường vận tải hiện nay, bởi thực tế, có ý kiến cho rằng, có những thời điểm, các hợp tác xã đảm nhận khoảng 70% trong chuỗi dịch hỗ trợ và dịch vụ vận tải.
Tuy nhiên, bên cạnh những vai trò quan trọng mà hợp tác xã vận tải đảm nhận, mô hình này thời gian qua cũng bộc lộ một số bất cập cần có sự điều chỉnh phù hợp để mô hình hợp tác xã phát huy được vai trò trong hoạt động vận tải hiện nay.
Mở đầu loạt chương trình “Hợp tác xã vận tải thời 4.0: hoạt động thế nào cho hiệu quả?”, là ghi nhận của phóng viên về vai trò của các hợp tác xã trong thị trường vận tải hiện nay.
Hoạt động của nhiều hợp tác xã vận tải chưa đạt hiệu quả cao. Ảnh: Hà Nội mới
Theo quy định của Nghị định 86 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, hợp tác xã vận tải cũng có vai trò, vị trí tương đường như các doanh nghiệp vận tải thông thường. Nghị định cũng quy định, hợp tác xã chỉ cần có 3 thành viên tham gia góp vốn là có thể thành lập hợp tác xã và hoạt động như mô hình doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho rằng, quy định mở như vậy nên nhiều trường hợp các hộ cá thể góp vốn thành lập bằng chính phương tiện và nhân công của mình, góp sức thành lập và hoạt động chung trong 1 hợp tác xã. Hiểu nôm na, các xã viên có phương tiện vận tải, tập hợp nhau thành lập hợp tác xã. Hợp tác xã căn cứ các quy định của Bộ GTVT đưa ra phương án kinh doanh vận tải. Tiếp đó, tới Sở GTVT xin giấy phép kinh doanh. Từ đó, hợp tác xã lo thủ tục cho các xã viên, như tuyến, “lốt” tuyến, phù hiệu vận tải, phù hiệu kinh doanh vận tải, phù hiệu hợp đồng…
Thực tế thời gian qua, mô hình hợp tác xã vận tải đã đóng góp vai tró đáng kể trong thị trường vận tải của cả nước. Bởi thực tế, ngoài mô hình hợp tác xã thì có các công ty cổ phần, đến công ty tư nhân. Tuy vậy, các đơn vị chiếm tỷ trọng không thật lớn, và vai trò của các hợp tác xã trong thị trường vận tải nói chung là không thể phủ nhận.
Về điều này, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam cho biết:
"70% là hợp tác xã chứ không phải không. Như vậy, vai trò của hợp tác xã vận tải ô tô nó vẫn rất cao, chiếm một tỷ trọng rất lớn và đóng góp trong thị trường vận tải nói chung, quản lý được lực lượng phương tiện, lao động, thực hiện được chính sách xã hội với xã viên…"
Thừa nhận điều này, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, mặc dù chưa có đánh giá cụ thể, chính xác về những đóng góp của các hợp tác xã vận tải nói chung, song, ngay tại thị trường Hà Nội, một số hợp tác xã vận tải cũng chiếm tỷ trọng và thị phần tương đối lớn và đem lại lợi ích đáng kể cho xã viên và cho người tiêu dùng.
Điển hình như Hợp tác xã vận tải Nội Bài taxi hoạt động nhiều năm nay tại khu vực sân bay Nội Bài và các quận nội thành. Mô hình này đến nay vẫn được ghi nhận khhong chỉ đem lại lợi ích cho xã viên, cho hành khách, mà việc thực hiện các quy định về đảm bảo an toàn giao thông cũng được hợp tác xã này chú trọng thực hiện.
Ông Nguyễn Minh Phong cho biết thêm:
"Nguyên tắc hợp tác xã là loại hình Đảng nhà nước khuyến khích, thậm chí có thời điểm còn xếp trên tư nhân. Trong quá trình phát triển, người ta muốn lưu giữ nó như là một điều đúng với chủ trương, thứ hai, những người trong hợp tác xã cũng muốn lưu giữ nó và họ cũng hoạt động như mô hình doanh nghiệp và cũng đóng góp tích cực vào hoạt động vận tải".
Luật sư Bùi Sinh Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cũng cho biết, tại Hà Nội hiện cũng có một số hợp tác xã vận tải tham gia Hiệp hội vận tải chung của Thủ đô và nhìn chung, những hợp tác xã này đều tuân thủ các quy định của Luật Hợp tác xã và Luật Doanh nghiệp. Tuy nhiên, các hợp tác xã này có quy mô phương tiện nhỏ lẻ, chưa đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp có tiềm lực kinh tế và kinh nghiệm quản lý. Đặc biệt, có tình trạng thành lập doanh nghiệp chủ yếu mang tính đánh trống ghi tên, chỉ nhằm hợp thức hóa thủ tục, giấy tờ cho xã viên. Cụ thể về nội dung này sẽ được được đề cập trong bài viết tiếp theo.