1.700km đường ven biển cùng hàng loạt dự án trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, các tuyến vành đai, hàng trăm bến cảng, đường sắt đô thị… đã hoàn thành hoặc đang gấp rút thi công.
Còn 5 năm tới thì sao? Hạ tầng giao thông sẽ tiếp tục bứt tốc như thế nào từ những định hướng trong Dự thảo văn kiện ĐH Đảng toàn quốc lần thứ XIV?
Cùng nghe tọa đàm phát thanh với chủ đề: Hạ tầng giao thông sẽ bứt tốc thế nào trong 5 năm tới?, phát sóng 12h30' thứ Sáu (14/11), trên FM91 và vovgiaothong.vn.
Với sự tham dự của các khách mời: Ông Lê Văn Đạt - Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng) và Ông Lê Duy Bình - Giám đốc điều hành Econoca Việt Nam.
PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG GIAO THÔNG, NHỮNG CON SỐ BIẾT NÓI
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, giai đoạn 2021-2025, toàn ngành đã hoàn thành 83 dự án, khởi công 93 dự án, trong đó đưa vào khai thác toàn bộ các dự án thành phần của tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 và một số dự án thuộc giai đoạn 2021 - 2025.
So với năm 2020, mạng lưới cao tốc mới đạt khoảng 1.100 km, thì đến nay đã đưa vào khai thác trên 3.000 km; đã tổ chức triển khai thi công đồng loạt 12 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, dự án thành phần 2 của cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu…, tạo nền tảng để hướng tới mục tiêu 5.000 km vào năm 2030.
Cùng với đó, tuyến đường ven biển Bắc - Nam đã đưa vào khai thác gần 1.400km, dự kiến hết năm 2025 sẽ đạt trên 1.700km, từng bước hoàn thiện, hình thành một trục phát triển mới, vừa thúc đẩy liên kết kinh tế - xã hội giữa các vùng, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Nói về những kết quả này, ông Đặng Huy Đông, Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đấu tư đánh giá:
"Những con số đó tự nó đã nói lên, đó là kỳ tích của nhiệm kỳ, đưa Việt Nam, đặt Việt Nam lên bệ phóng để bước vào kỷ nguyên vươn mình theo đúng nghĩa, với những công trình đã hoàn thành và những công trình dự kiến sẽ hoàn thành, đã được phê duyệt càng khẳng định cho nhận định trên".
Không chỉ lĩnh vực đường bộ, mà các lĩnh vực khác như hàng không, đường sắt, hàng hải… cũng đạt được những kết quả vượt bậc, như: hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án đường cất hạ cánh tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất; xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (giai đoạn 1) với công suất 25 triệu hành khách/năm; khởi công Cảng Hàng không quốc tế Gia Bình với quy mô công xuất giai đoạn đến năm 2030 khoảng 30 triệu hành khách/năm.
Về hàng hải, đến nay, cả nước có 320 bến thuộc 36 cảng biển, tổng chiều dài cầu cảng hơn 100 km, năng lực thông qua khoảng 800 triệu tấn/năm. Các bến cảng có thể tiếp nhận tàu container đến 225.000 DWT, đáp ứng yêu cầu vận tải và xuất nhập khẩu hàng hóa.
Với đường sắt, bên cạnh chủ trương đầu tư dựa án đường sắt cao tốc Bắc- Nam, thì dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng cũng đã được Quốc hội thông qua. Ông Lương Duy Hoàng- Chủ tịch Công ty Cổ phần Logistics Sao Đỏ cho biết, đây là những dự án mà cộng đồng doanh nghiệp rất mong chờ:
"Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là dự án mà cộng đồng doanh nghiệp rất chờ đợi, nó mang lại ý nghĩa rất lớn về việc giao thương quốc tế giữa Việt Nam, Trung Quốc và các nước ASEAN, đặc biệt các doanh nghiệp logistics như chúng tôi là cơ hội để giảm chi phí, ngay gần chúng tôi đây có một ga gần cuối, chúng tôi đã cảm thấy Thành phố Hải Phòng quyết liệt đưa dự án thành hiện thực".
Ngoài ra, nhiều dự án quan trọng được triển khai, hoàn thành, tiêu biểu như Kênh nối Đáy - Ninh Cơ; nâng cấp các tuyến vận tải thủy phía Nam như Cái Mép - Thị Vải, Luồng Thọ Quang, luồng Quy Nhơn, các cảng lớn như Liên Chiểu (Đà Nẵng), Cần Giờ (TP.HCM) đang được xúc tiến đầu tư, các dự án đường bộ Vành đai 3 TP. HCM, Vành đai 4 Vùng Thủ đô…
Thông tin về những dự án trọng điểm này khiến người tham gia giao thông và doanh nghiệp vận tải kỳ vọng sẽ tăng thêm sự an toàn, thuận tiện trong lưu thông:
"Khi hệ thống đường cao tốc, vành đai 4, vành đai 5 của Hà Nội được hoàn thành sẽ giúp giảm được thời gian đi lại, giảm được chi phí nhiên liệu và tăng được sự an toàn trong quá trình lưu thông".
"Việc hình thành các tuyến đường sẽ đáp ứng trực tiếp cho các doanh nghiệp và người vận hành kinh doanh vận tải, giúp tiết kiệm thời gian di chuyển, tiết kiệm xăng dầu, chi phí và thúc đẩy phát triển kinh tế chung cho đất nước".
PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG GIAO THÔNG, KHÔNG PHẢI BỀ RỘNG, CHIỀU DÀI... MÀ PHẢI TÍNH BẰNG HIỆU QUẢ
Phân tích kết quả đạt được sau khi đưa vào khai thác 246km cao tốc Nội Bài - Lào Cai vào năm 2014, đến nay, ông Trần Ngọc Sơn, nguyên Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Lào Cai cho biết, không chỉ giảm khoảng 80km so với Qốc lộ 2, Quốc lộ 70, quan trọng hơn, việc lưu thông qua cao tốc này còn rút ngắn đáng kể thời gian lưu thông, nâng cao an toàn giao thông, nâng cao giá trị sản phẩm và đẩy mạnh xuất khẩu:
"Giá trị xuất nhập khẩu của chúng tôi đến thời điểm này đã đạt hơn 3 tỷ USD, tăng so với cùng kỳ năm ngoái 13%, nhưng so với cách đây 3 năm thì tăng gấp 4 lần".
Từ những kết quả đạt được, cùng với lưu lượng phương tiện ngày càng gia tăng, Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc VN (VEC) đã quyết định mở rộng cao tốc Nội Bài – Lào Cai, đoạn từ Yên Bái lên Lào Cai lên 6 làn xe, và sẽ hoàn thành vào năm 2026.
Đặc biệt hơn, với mạng lưới cao tốc ngày càng được mở rộng và hoàn thiện đặc biệt là cao tốc Bắc- Nam phía Đông, đã tạo bước đột phá toàn diện trong việc phát triển GTVT. Theo ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội vận tải hàng hóa TP. HCM, khi người dân đi lại dễ dàng nhanh chóng, kết nối giao thương thuận tiện thì kinh tế xã hội sẽ được tạo đà để bứt phá:
"Với mức độ đường cao tốc như vậy, thì kinh tế- xã hội sẽ phát triển vượt bậc đi theo. Sở dĩ những thành quả đạt được, chúng tôi cho rằng nhờ sự toàn tâm, toàn ý cảu Đảng và Nhà nước ta".
PGS.TS Phạm Trung Lương, Nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch, thành viên Tổ chuyên gia Tư vấn Quy hoạch Quốc gia cho rằng, từ việc phát triển mạnh mẽ kết cấu hạ tầng giao thông, hàng loạt khu vực, địa bàn được kết nối và đánh thức tiềm năng, trước hết là tiềm năng du lịch:
"Khi mà phát triển hạ tầng này thì du lịch là một trong những cái lĩnh vực được hưởng lợi đầu tiên. Ở tầm ngành là như vậy. Còn đối với tầm doanh nghiệp thì khi hạ tầng phát triển, nó cũng tạo ra việc và đa dạng hóa sản phẩm du lịch.
Ngay câu chuyện du lịch đường sắt, những tuyến mà kết nối giữa Đà Nẵng- Thừa Thiên Huế, hay Quảng Nam đâu, mà tới đây sẽ là du lịch giữa Phan Rang -Tháp Chàm kết nối với Đà Lạt, tuyến đường sắt răng cưa chẳng hạn sẽ đi vào sử dụng, thì đấy là những sản phẩm mới".
Ông Đặng Huy Đông, Viện trưởng Nghiên cứu quy hoạch và Phát triển, Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, giao thông đóng vai trò đi trước mở đường. Các dự án hạ tầng giao thông được triển khai xây dựng là tiền đề, động lực để phát triển mọi mặt kinh tế- xã hội không chỉ tại địa phương có dự án, mà có tác dụng lan tỏa rõ nét:
"Trong đầu tư, người ta có khai niệm đầu tư không hối tiếc. Những dự án chúng ta đầu tư trong giai đoạn vừa rồi và giai đoạn sắp tới theo phê duyệt là những dự án đầu tư không hối tiếc, vì mỗi dự án như vậy đi vào khai thác đều mang lại hiệu quả cho phát triển KT-XH và đầu tư vào kết cấu hạ tầng giao thông là khoản đầu tư mang lại lợi ích bao trùm nhất, ai cũng được hưởng lợi".
Một số ý kiến cũng cho rằng, hiệu quả của các công trình giao thông không chỉ thể hiện ở việc rút ngắn quãng đường, giảm ùn tắc hay thúc đẩy giao thương trước mắt, mà còn mang ý nghĩa lâu dài trong phát triển kinh tế - xã hội.
Những tuyến đường, cây cầu, cao tốc, sân bay hay bến cảng… khi được đầu tư đồng bộ sẽ mở ra không gian phát triển mới, nâng cao chất lượng đời sống người dân, tạo động lực cho đô thị hóa và kết nối vùng ền. Đó chính là giá trị bền vững mà mỗi công trình giao thông để lại cho hôm nay và cho tương lai.