Nhiều trường hợp vi phạm giao thông lấy lý do không có giấy phép lái xe (GPLX) khi bị CSGT kiểm tra. Điều này khiến không ít người đặt câu hỏi: Liệu họ thực sự không có GPLX hay chỉ cố tình không xuất trình để lách luật, tránh bị trừ điểm hoặc tước quyền sử dụng GPLX có thời hạn? Thực trạng này đang được các cơ quan chức năng ráo riết kiểm tra, làm rõ.
Chiêu trò "khôn lỏi"
Một số ý kiến cho rằng, khi bị CSGT phát hiện vi phạm nồng độ cồn, người điều khiển phương tiện có thể chọn cách khai "không có GPLX" để khỏi bị trừ điểm hoặc tước quyền sử dụng GPLX.
Anh Văn Huế (trú tại Long Biên) chia sẻ, nếu chẳng may rơi vào tình huống này, anh sẵn sàng nộp phạt lỗi không có GPLX hoặc chấp nhận bị phạt thay cho chủ phương tiện vì lỗi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển. Dù mức phạt có cao hơn nhưng vẫn đỡ tốn thời gian và công sức thi lại GPLX nếu bị trừ hết điểm".
Xác nh, xử phạt nghiêm
Theo Phòng CSGT Công an TP Hà Nội, khi người điều khiển phương tiện vi phạm mà không xuất trình được GPLX, ngoài lỗi vi phạm ban đầu, CSGT sẽ lập biên bản vi phạm hành chính với lỗi điều khiển phương tiện không có GPLX. Chủ phương tiện trong trường hợp này cũng bị xử phạt về hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển theo khoản 1 Điều 56 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Đối với người có GPLX nhưng cố tình không xuất trình khi bị kiểm tra, CSGT vẫn lập biên bản lỗi không có GPLX. Đồng thời, lực lượng chức năng sẽ tiến hành xác nh. Nếu quá thời hạn quy định (thường là 07 ngày làm việc) mà người vi phạm không xuất trình được GPLX, họ sẽ bị xử phạt hành vi không có GPLX.
Trong trường hợp người vi phạm không mang theo GPLX (bản vật lý hoặc bản tích hợp trên tài khoản định danh điện tử), nếu xuất trình trong thời gian quy định, mức xử phạt sẽ là lỗi "không mang theo GPLX" và bị trừ điểm hoặc tước quyền sử dụng GPLX có thời hạn kể từ thời điểm xuất trình GPLX.
Mức phạt "tăng nặng" theo Nghị định 168/2024
Theo Nghị định 168/2024, mức xử phạt đối với các hành vi liên quan đến GPLX được quy định như sau:
Người điều khiển xe máy và phương tiện tương tự xe máy kinh doanh vận tải không mang theo GPLX: 200.000 - 300.000 đồng.
Người điều khiển ô tô và phương tiện tương tự xe ô tô kinh doanh vận tải không mang theo GPLX: 300.000 - 400.000 đồng.
Người điều khiển xe máy có dung tích xi-lanh đến 125 cm³ hoặc công suất động cơ điện đến 11 kW không có GPLX: 2.000.000 - 4.000.000 đồng.
Người điều khiển xe máy có dung tích xi-lanh trên 125 cm³ hoặc công suất động cơ điện trên 11 kW, xe ba bánh không có GPLX: 6.000.000 - 8.000.000 đồng.
Người điều khiển ô tô và phương tiện tương tự xe ô tô không có GPLX: 18.000.000 - 20.000.000 đồng.
Cảnh báo từ CSGT Hà Nội
Phòng CSGT Hà Nội khuyến cáo, việc cố tình không xuất trình GPLX để tránh bị trừ điểm hoặc tước GPLX có thời hạn không phải là giải pháp hiệu quả, mà còn gây ra những hậu quả pháp lý nghiêm trọng hơn. Người vi phạm không những vẫn sẽ bị xử phạt mà còn phải đối mặt với mức phạt cao hơn nhiều so với lỗi không mang GPLX.
Theo thống kê của Phòng CSGT (Công an Hà Nội), từ ngày 1/1 đến 4/2, lực lượng CSGT toàn thành phố đã xử lý 19.892 trường hợp vi phạm, tạm giữ 6.322 trường hợp; tước 756 GPLX, trừ điểm 2.239 GPLX. So sánh với tháng liền kề trước đó khi chưa áp dụng Nghị định số 168/2024, tổng số trường hợp vi phạm đã giảm 14.765 trường hợp (tương ứng với 42,6%).
Trong đó, có 4.997 trường hợp vi phạm nồng độ cồn; 1.441 trường hợp vi phạm tốc độ; 738 trường hợp quá tải, 2.786 trường hợp dừng đỗ sai quy định, 6.015 trường hợp không đội mũ bảo hiểm và 1.309 trường hợp không có GPLX.