Đâu là lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trên bản đồ du lịch y tế quốc tế? Phát huy cách nào?
Viện Y dược học dân tộc TP.HCM là một trong những đơn vị tiên phong trong việc kết hợp y học cổ truyền và hiện đại tại khu vực phía Nam.
ThS. BSCK II Lý Minh Đạo, Trưởng Khoa Khám bệnh đa khoa cho biết, những năm gần đây, Viện đã tiếp nhận ngày càng nhiều lượt khám và điều trị từ người nước ngoài như: Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ và các quốc gia khác ở châu Á, châu Âu.
Quy trình khám, chữa bệnh khoa học, thân thiện, với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh, tiếng Hoa và tiếng Pháp tốt:
"Các dịch vụ như: châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, cấy chỉ, chích lể,… được đánh giá cao nhờ hiệu quả điều trị nhanh, an toàn, ít xâm lấn và mang lại cho người bệnh cảm giác dễ chịu. Phản hồi từ người bệnh quốc tế cho thấy sự hài lòng về chất lượng chuyên môn, thái độ phục vụ và chi phí hợp lý.
Nhiều người sau khi điều trị đã giới thiệu bạn bè, người thân quay lại Việt Nam để tìm đến khám chữa bệnh tại Viện của chúng tôi, góp phần lan tỏa hình ảnh tích cực về y học cổ truyền Việt Nam", ThS. BSCK II Lý Minh Đạo cho biết thêm.
TS. Vũ Nam, Khoa Du lịch và khách sạn, Đại học Kinh tế quốc dân, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Thị trường du lịch (Tổng cục Du lịch), dẫn thống kê của Viện Sức khỏe Toàn cầu cho thấy, du lịch y tế thế giới có thể đạt mức 850 tỷ USD trong năm 2025 và tốc độ tăng trưởng trung bình rất lớn, khoảng 7 - 8% năm.
Việt Nam có nhiều điều kiện để phát triển du lịch y tế khi sở hữu hệ thống bệnh viện ngày càng hiện đại, đội ngũ bác sĩ giỏi, có thể thực hiện những ca phẫu thuật phức tạp ngang tầm thế giới, như ca can thiệp tim bào thai cho sản phụ người Singapore tại TP.HCM vừa qua.
Bên cạnh đó, y học cổ truyền với hơn 2.000 loài thảo dược, kỹ thuật châm cứu nổi tiếng cũng là thế mạnh, trong khi du lịch Việt vốn có lợi thế lớn về cảnh quan, bãi biển đẹp, rất phù hợp phát triển mô hình nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe.
Cùng chung quan điểm, ông Bùi Thanh Tú, Giám đốc Marketing Công ty Du lịch BestPrice (đơn vị từng triển khai nhiều sản phẩm du lịch kết hợp chăm sóc sức khỏe) chia sẻ, dịch vụ nha khoa tại Việt Nam có chi phí chỉ bằng khoảng 1/7 so với một số nước phát triển, nhưng tay nghề của các bác sĩ rất cao, cả về yếu tố sức khỏe lẫn thẩm mỹ:
"Một số thế mạnh của chúng ta là làm răng, cấy tóc tự thân hay thẩm mỹ,… Việt Nam hoàn toàn tương đồng với các nước như Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản. Tuy nhiên, hiện nay khách hàng chưa biết tới chúng ta nhiều. Rõ ràng, công cuộc xúc tiến, quảng bá du lịch của Việt Nam sang nước ngoài sẽ cần nhiều thời gian hơn.
Tôi nghĩ chúng ta cần tập trung vào những thế mạnh của mình về chất lượng và giá cả. Bên cạnh đó, chúng ta có những thế mạnh khác mà các nước bạn không có. Ví dụ, những chương trình chăm sóc sức khỏe không đụng chạm dao kéo như: detox, health care, hay yoga. Khách phương Tây rất thích những gì gần gũi với thiên nhiên", ông Bùi Thanh Tú cho hay.
Cơ hội luôn song hành với thách thức. Theo PGS.TS. Ngô Thị Thu Trang, Trưởng Khoa Địa lý, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM, Đề án phát triển dịch vụ khám, chữa bệnh chất lượng cao, thúc đẩy du lịch y tế giai đoạn 2025 - 2030 mà Bộ Y tế đang xây dựng là rất kịp thời và là một bước đi chiến lược, không chỉ thu hút khách ngoại đến Việt Nam, mà còn giữ chân khách nội trong bối cảnh khoảng 40.000 người Việt Nam ra nước ngoài khám, chữa bệnh trong năm vừa qua.
Theo bà Trang, thực hiện mục tiêu 15 bệnh viện đạt chuẩn trong 5 năm tới đòi hỏi sự đầu tư rất lớn, linh hoạt và nỗ lực rất cao về cơ chế tài chính, pháp lý linh hoạt cho chuyên gia nước ngoài, hay phát triển các loại hình bảo hiểm y tế thương mại với nhóm khách hàng cao cấp:
"Giữa Bộ Y tế và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần tiếp tục hợp tác để thúc đẩy sự phối hợp đồng bộ trên cơ sở mô hình chuỗi giá trị tích hợp giữa bệnh viện, khách sạn, khu nghỉ dưỡng và lữ hành tại địa phương. Ngoài vốn đầu tư của nhà nước, cần khuyến khích hơn nữa các cơ sở tư nhân có điều kiện, vừa kết hợp đầu tư, vừa khai thác tài nguyên văn hóa, du lịch tại địa phương.
Đặc biệt, phải đào tạo đội ngũ nhân lực chuyên biệt. Ngoài y bác sĩ là yếu tố quyết định, còn là các dịch vụ, khách đến phải cảm thấy hài lòng với tất cả dịch vụ trọn gói. Ngoài ra, cần đẩy mạnh quảng bá thương hiệu y tế của quốc gia mạnh mẽ, chuyên nghiệp hơn, tương xứng với trình độ chuyên môn đã đạt được".
Đồng tình với những giải pháp này, TS. Vũ Nam nhấn mạnh thêm vào công tác xúc tiến quảng bá hình ảnh du lịch y tế:
"Quảng bá du lịch sức khỏe, du lịch y tế ở Việt Nam, tôi thấy vẫn còn “thiếu vắng”. Ngoài chủ trương, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, phải có cơ chế cho các doanh nghiệp du lịch và các doanh nghiệp y tế (các bệnh viện, trung tâm chăm sóc sức khỏe) kết nối với nhau để trao đổi kiến thức, nghiệp vụ liên quan.
Một điểm nữa, chúng ta cần phải có một trung tâm như trung tâm thông tin khách hàng, để khách du lịch quốc tế trước khi đến Việt Nam có thể tìm hiểu và đặt được các dịch vụ. Thông tin này cần được công khai, rõ ràng và nh bạch, kể cả về chi phí, các dịch vụ cụ thể".
Đây cũng là mong mỏi từ phía các doanh nghiệp. Ông Bùi Thanh Tú chia sẻ, khi BestPrice Travel tổ chức các sự kiện liên quan y tế, các nước có yêu cầu rất chặt chẽ, đặc biệt là giấy phép hay đội ngũ bác sĩ chuyên môn đi cùng.
Chính vì vậy, sự hợp tác chặt chẽ giữa Bộ Y tế và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ là cơ sở quan trọng để hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa sản phẩm du lịch y tế vẫn còn khá mới mẻ tại Việt Nam.
Ngành y tế đang bắt tay cùng ngành du lịch để kiến tạo một trải nghiệm “chữa lành” trọn vẹn, nơi điều trị không chỉ là hành trình hồi phục thể chất, mà còn là khoảng thời gian thư giãn và tái tạo năng lượng.
Dự thảo Đề án phát triển dịch vụ khám, chữa bệnh chất lượng cao giai đoạn 2025 - 2030 đang mở ra hướng đi mới cho y tế và kinh tế Việt Nam, nhưng để biến cơ hội thành thương hiệu quốc gia thực sự khác biệt thì cần sự phối hợp nhịp nhàng với nhiều giải pháp đồng bộ.
Góc nhìn của VOV Giao thông qua bài bình luận: Để “chữa lành” thành sản phẩm du lịch giá trị.
Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để tạo nên một sản phẩm mới khi nhu cầu chăm sóc sức khỏe và tinh thần tăng mạnh. Đó là kết hợp giữa sự tận tâm của thầy thuốc và sự hiếu khách của người làm du lịch.
Hãy thử hình dung sau một ca phẫu thuật, bệnh nhân được phục hồi trong khu nghỉ dưỡng ven biển Đà Nẵng; hay một Việt kiều về nước vừa thăm gia đình, vừa tắm bùn khoáng, châm cứu giảm đau, cải thiện giấc ngủ trong một cơ sở đạt chuẩn quốc tế;…
Những hình ảnh ấy không hề viển vông, khi Việt Nam vốn được thiên nhiên ưu đãi với bờ biển dài và đẹp, nhiều suối khoáng nóng, thảo dược và văn hóa ẩm thực phong phú,… Trong khi đó, không ít bệnh viện đạt chuẩn quốc tế, bác sĩ có tay nghề ngày càng cao và chi phí dịch vụ hợp lý.
Trên thế giới, Thái Lan, Singapore, Hàn Quốc đã biến bệnh viện thành điểm đến, nơi du khách được “chữa lành” cả thể xác lẫn tinh thần. Thái Lan mỗi năm đón hơn 3 triệu lượt khách du lịch y tế, với doanh thu hàng tỷ USD.
Việt Nam có thể học hỏi nhiều điều để biến du lịch y tế trở thành ngành “xuất khẩu” tại chỗ thu hút ngoại tệ, tạo việc làm chất lượng cao, đồng thời nâng chuẩn hệ thống y tế trong nước và xây dựng hình ảnh quốc gia khỏe mạnh, nhân văn, đáng tin cậy.
Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn thiếu một hệ sinh thái đúng nghĩa, với sự liên kết giữa bệnh viện - khu nghỉ dưỡng - hãng hàng không - doanh nghiệp lữ hành và chính quyền địa phương. Đặc biệt, trong bối cảnh cạnh tranh khu vực khốc liệt, chúng ta sẽ khó định vị được vị trí nếu chỉ đầu tư thiết bị, công nghệ hay danh tiếng bác sĩ.
Vì vậy, để đưa phòng bệnh đến gần hơn phòng nghỉ view biển và thúc đẩy du lịch chăm sóc sức khỏe trở thành ngành kinh tế bền vững, Việt Nam cần bản sắc riêng với một chiến lược tổng thể.
Điều cốt lõi trước hết phải là chất lượng điều trị và tay nghề y bác sĩ - nền tảng không thể thay thế của mọi hành trình chữa lành. Du khách đến vì sức khỏe, họ phải được chẩn đoán chính xác, can thiệp hiệu quả và chăm sóc an toàn.
Song hành chuyên môn là yếu tố con người, nơi niềm tin được bồi đắp từ sự tận tâm và hiếu khách. Việt Nam lại có lợi thế lớn khi chi phí y tế thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia. Nếu chất lượng điều trị được nâng cao, dịch vụ tận tâm và giá thành vẫn hợp lý, thì đó sẽ là “bộ ba” hoàn hảo để cạnh tranh trên bản đồ du lịch y tế.
Trong “bộ ba” đó, ngoài trình độ chuyên môn đã được quốc tế đánh giá cao dù làm việc trong điều kiện còn hạn chế, cần nhấn mạnh thêm vào cách ứng xử, giao tiếp và đồng cảm để tạo nên trải nghiệm trọn vẹn.
Bởi đầu tư bệnh viện đạt chuẩn đã khó, nhưng nâng tầm chất lượng phục vụ lại càng là thử thách. Đó vừa là cơ hội để y tế Việt khẳng định vị thế, vừa là sức ép buộc chúng ta phải thay đổi để xứng đáng với hình ảnh đang xây dựng.
Đồng thời, để tạo nên bản sắc riêng, y học cổ truyền nên được xem là một lợi thế giữa xu hướng toàn cầu tìm về thiên nhiên. Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và các phương pháp trị liệu truyền thống như: châm cứu, xoa bóp, tắm thảo dược,… có thể được tập trung để trở thành bản sắc Việt. Bên cạnh đó, những chuyên ngành đã khẳng định uy tín như: nha khoa, phục hồi chức năng, điều trị hiếm muộn,… cũng có thể định hình trải nghiệm vừa hiện đại, vừa gần gũi.
Tiếp đó, sự liên kết giữa các ngành cần được nhìn nhận như một chuỗi khép kín để mọi khâu đều được chăm chút, từ đón tiếp, lưu trú, phục hồi, đến tham quan, dịch vụ hậu điều trị. Ngành y tế cần bắt tay với ngành du lịch, hàng không, lữ hành, khách sạn để xây dựng các gói sản phẩm đa dạng, biến mỗi địa trở thành điểm đến sức khỏe mang đặc trưng riêng: nơi có thế mạnh về trị liệu Đông y, nơi nổi bật với nguồn suối khoáng và thảo dược, nơi lại phát triển các mô hình phục hồi gắn với biển,…
Để đi đường dài, khung pháp lý và tiêu chuẩn quốc gia là điều không thể thiếu. Việt Nam cần những bộ tiêu chí cụ thể: bệnh viện đủ điều kiện hợp tác du lịch, khu nghỉ dưỡng đạt chuẩn y tế, đội ngũ nhân viên được đào tạo bài bản về chăm sóc khách quốc tế.
Trong đó, yêu cầu nâng cao năng lực ngoại ngữ là bắt buộc. Hồ sơ bệnh án, hướng dẫn chăm sóc hay đơn thuốc cũng cần được chuẩn hóa song ngữ để thuận tiện cho du khách nước ngoài.
Song song với đó, cần tiếp tục mở rộng chính sách visa thuận lợi, bảo hiểm y tế xuyên biên giới, và đặc biệt là chiến lược quảng bá thương hiệu. Đến nay, hình ảnh Việt Nam như điểm đến chăm sóc sức khỏe vẫn khá mờ nhạt trên bản đồ du lịch, dù đã được ghi nhận với nhiều thành tựu, từ các bệnh viện đạt chuẩn đến kỹ thuật ghép tạng, tim mạch, nha khoa,… ngang tầm khu vực.
Do đó, việc quảng bá cần được đẩy mạnh và dẫn dắt bởi các cơ quan quản lý để hỗ trợ doanh nghiệp khi tham gia xúc tiến ở nước ngoài, nơi các đối tác thường đòi hỏi thông tin rõ ràng về năng lực y tế, tiêu chuẩn bệnh viện và an toàn điều trị.
Nếu coi du lịch là “nghệ thuật tạo cảm xúc” thì y tế chính là “nghệ thuật tạo niềm tin”. Và khi hai nghệ thuật ấy hòa nhịp, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo nên một thương hiệu khác biệt: một điểm đến của sự an toàn, an tâm và an nhiên - nơi mỗi chuyến đi không chỉ làm giàu cho đất nước, mà còn làm dịu cho tâm hồn con người.