Nhiều ngày gần đây, bến phà Xóm Chài đã tạm dừng hoạt động do vướng một số thủ tục và cần phải bổ sung để đủ điều kiện phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.
Ngán ngại đi đường vòng, người lao động chọn đi xuồng máy đuôi tôm. Những chiếc đò nhỏ chòng chành vượt sông đang tiềm ẩn tai nạn giao thông rất cao.
Phà Xóm Chài nằm gần cửa sông Cần Thơ hoạt động 30 năm qua, kết nối phường Hưng Phú - quận Cái Răng với phường Tân An - quận Ninh Kiều. Mỗi ngày, phà phục vụ khoảng 2.000 lượt người (đi bộ, xe đạp, xe máy).
Hành khách đa số là lao động phổ thông, bán hàng rong, vé số, học sinh, sinh viên. Vào ngày 2/8, phà dừng chạy khiến mọi người lúng túng. Thế là, người dân chọn đò xuồng tự phát để đến trung tâm Cần Thơ.
Bình nh vừa ló dạng, ghi nhận của phóng viên VOV Giao Thông tại bến Ninh Kiều, liên tiếp hàng chục chiếc xuồng máy đuôi tôm có gắn động cơ máy nổ chở đầy ắp hành khách và xe đạp chòng chành vượt sóng, băng ngang sông Cần Thơ. Chiếc xuồng chấp chới giữa dòng nước xiết, hành khách không mặc áo phao chòng chành lúc lắc.
Vượt sông bằng xuồng máy để vác 2 bao cá bán cho hành khách phóng sinh, bà N.T.Ng. ở Hưng Phú gấp gáp cho biết, trước đây chính bà cũng là người chèo đò chở khách vượt sông Cần Thơ. Việc bến phà Xóm Chài ngừng chạy chỉ làm gia tăng thêm lượng hành khách đi đò. Về cơ bản, đò xuồng ở đây là chuyện đã cũ và hoạt động thường ngày, việc đường vòng qua cầu Quang Trung chỉ dành cho lao động công sở.
Từ thực tế này cho thấy, bà Ng. vẫn thản nhiên vượt sông bằng phương tiện không đảm bảo ATGT từ hồi còn trẻ đến nay: “Đi đường vòng oải lắm vì xa, chở thêm đồ mệt lắm. Đi phà thì chỉ có 3.000 đồng/chuyến, đi đò ghe máy thì lên thêm 2.000 đồng là 5.000 đồng/chuyến mà thôi”.
Tiếp lời bà Ngân, ông N.V.L.– người điều khiển phương tiện xuồng máy đuôi tôm chở hành khách vượt sông khẳng định, người dân khu vực phường Hưng Phú từ nhỏ đã biết bơi lội nên không sợ sông nước. Phương tiện đò máy do ông điều khiển đã hoạt động 3 tháng nay, ngoài chở người lao động sang sông, ông còn nhận chở hành khách ra giữa sông “thoải mái” thả cá phóng sinh hằng giờ đồng hồ.
Ông L. khẳng định, đò máy của ông là phương tiện kinh doanh, có đăng ký đầy đủ và hoạt động dự do: “Đò tôi kinh doanh có áo phao đầy đủ, tôi lái chiếc máy honda hiện nay thì chạy vượt sông mất 5 phút, máy này loại 5 ngựa, ghe tui vọt nhanh lắm”.
Tuy nhiên, trao đổi với VOV Giao Thông, ông Mai Minh Ngoan - Chánh Văn phòng Ban ATGT TP. Cần Thơ cho biết, đò xuồng gắn động cơ máy nổ mà các hộ dân đang hoạt động tại bến Ninh Kiều là loại phương tiện không được cấp phép và không đủ điều kiện hoạt động chở khách vượt sông để thu tiền:
“Cơ bản các phương tiện này có đăng ký ở địa phương những thông tin, như: phương tiện, kết cấu phương tiện, thời gian sản xuất loại phương tiện. Về điều kiện kinh doanh vận tải hành khách đường thủy thì những phương tiện này chưa đảm bảo theo quy định pháp luật, nguy cơ xảy ra TNGT rất cao”.
Bến phà Xóm Chài được khai thác bằng ba loại phà: 8, 12, 16 tấn. Sông Cần Thơ đoạn này rộng khoảng 500 m, mỗi ngày, phà hoạt động từ 4h30 đến 22h, mỗi chuyến cách nhau 15-20 phút. Ông Trần Văn Hiếu, Phó phòng Quản lý Đô thị quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ cho biết chi tiết, trước đây bến phà Xóm Chài do công ty cổ phần Bến xe tàu phà Cần Thơ quản lý, sau đó đơn vị này đã bán lại cho công ty TNHH phà Ninh Kiều nhưng không thông qua Sở TN&MT. Hợp đồng cũ áp dụng Luật đất đai 2003 đã hết hiệu lực, giá thuê đất đã thay đổi nhiều lần, giá thuế cũng đã khác.
Nếu cấp lại thì sai quy định, nên UBND quận Ninh Kiều yêu cầu Doanh nghiệp khai thác phà Xóm Chài liên hệ Sở TN&MT bổ sung phụ lục hợp đồng. Việc phải ngưng hoạt động phà là do Doanh nghiệp chậm hoàn tất thủ tục giấy giờ, đơn vị hành chính địa phương không làm khó:
“Đến thời điểm hiện tại mình chỉ nhận được đơn cứu xét, nhưng cứu xét không có cơ sở pháp lý nên không thể cấp phép. Chúng tôi hướng dẫn lại một lần nữa là đơn vị khai thác phải liên hệ Sở TN&MT để hoàn tất thủ tục giấy giờ.
Địa phương tạo điều kiện cho đơn vị hoạt động khai thác kinh doanh để phục vụ người dân nhưng doanh nghiệp phải chủ động liên hệ thủ tục. Về đò xuồng thì địa phương đã thấy nó mất ATGT, nhưng sông Cần Thơ lại thuộc thẩm quyền quản lý của CSGT thành phố, thế nên theo tôi việc tăng cường kiểm tra xử phạt chỉ có CSGT thành phố mới thực hiện đúng thẩm quyền thôi”.
Về bến tự phát và các phương tiện xuồng máy đuôi tôm tồn tại nhiều năm nay, Ban ATGT TP. Cần Thơ và lực lượng chức năng đã nhiều lần kiểm tra, tuyên truyền, thậm chí xử phạt nhưng vẫn tái diễn. Chánh Văn phòng Ban ATGT TP. Cần Thơ Mai Minh Ngoan khẳng định, sẽ chỉ đạo đoàn kiểm tra liên ngành về giao thông đường thủy nội địa tăng cường công tác tuần tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Riêng hành khách, lựa chọn phương án lưu thông toàn vẫn là trên hết, dẫu sống nơi sông nước với thế mạnh bơi lộ giỏi thì vẫn cần đề phòng bất trắc xảy ra. Nhiều người lao động cũng mong muốn phà sớm đưa vào hoạt động để đáp ứng nhu cầu đi lại an toàn.