Xe điện là một khái niệm không mới với người Việt. Nếu như thời gian trước xe điện gắn với màu áo trắng học trò hay thú vui tiêu khiển của trẻ nhỏ, thì vài năm trở lại đây đã xuất hiện nhiều hơn những chiếc xe máy điện công suất lớn hay những chiếc ô tô điện nhiều kích cỡ khác nhau trong hoạt động giao thông hàng ngày.
Nếu như ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Trung Quốc hay Châu Âu…xu hướng điện hóa phương tiện giao thông đang diễn ra với tốc độ chóng mặt thì quá trình ấy ở nước ta lại có phần “thong thả” mặc dù đã có khá nhiều động thái hỗ trợ, khuyến khích từ Chính phủ.
Vẫn còn quá nhiều vật cản trên con đường điện hóa giao thông ở nước ta, trong đó hạ tầng và các căn cứ pháp lý được xem là chướng ngại đáng kể nhất.
Xe điện đang tiến gần hơn đến gian đoạn thay thế cho xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch, tuy nhiên việc thay thế này chỉ có thể hoàn thành nếu như số lượng trạm sạc ngang bằng với các trạm xăng dầu hiện hữu. Chính việc thiếu quy hoạch tổng thể trong lắp đặt lẫn các quy định, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đã khiến việc hình thành mới các trạm sạc vẫn đang diễn ra ở mức “thí điểm, hợp tác”.
Không chỉ vậy việc chưa có được quy hoạch khung về lưới điện cùng những kịch bản tiêu thụ điện năng khi lượng phương tiện gia tăng cũng phần nào khiến quá trình điện hóa giao thông chưa diễn ra như mong muốn. Đó là chưa kể các vấn đề về thuế quan, chi phí, quy định an toàn, phòng cháy chữa cháy, xử lý pin…còn chưa được quan tâm đúng mức.
Tại Cop26 vừa qua, cùng với 150 quốc gia khác, Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ sẽ đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050. Đây vừa là mục tiêu vừa là thách thức đối với cả hệ thống chính trị trong việc tích cực đưa ra các giải pháp cải thiện chất lượng môi trường.
Trong đó, thúc đẩy nhanh quá trình điện hóa hoạt động giao thông nói chung và điện hóa phương tiện giao thông là một trong những giải pháp căn cơ nhất.
Để quá trình này không dừng lại ở hô hào, khích lệ thì các bên liên quan cần có những động thái quyết liệt và đột phá hơn. Thay vì phải mất nhiều thời gian để xử lý theo quy trình cũ thì các Bộ ngành địa phương cần chủ động rà soát và đề xuất các giải pháp tháo gỡ vướng mắc về pháp lý lẫn đầu tư phát triển hạ tầng cho xe điện.
Quan trọng hơn là nên có những sự hợp tác chủ động, tích cực hơn nữa giữa nhà nước, doanh nghiệp sản xuất, đơn vị cung cấp giải pháp và chính người dùng để có được những sự điều chỉnh kịp thời, chính xác nhất.
Xe điện được xem là tương lai của hoạt động giao thông, không chỉ của nước ta mà còn của cả thế giới. Và việc đi nhanh và nhanh hơn nữa trong cuộc đua này là cách để Việt Nam rút ngắn được khoảng cách với nhiều nền văn nh trên thế giới.
Trong tiến trình ấy không thể thiếu những tư duy mới hay những sáng kiến mang tính đột phá trong cách nghĩ cách làm của những người liên quan.