Việc lạm dụng phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật trong trồng trọt và gia tăng chất thải từ chăn nuôi đang đe dọa chất lượng môi trường. Trong lĩnh vực nông nghiệp, với một số lĩnh vực chủ đạo như: trồng lúa, cây ăn trái, thủy sản và chăn nuôi đã phát thải ra môi trường hàng ngàn tấn chất thải hữu cơ, là nguồn tài nguyên tái tạo phục vụ sản xuất nông nghiệp và nhiều lĩnh vực khác.
Tuy nhiên, nguồn tài nguyên này chưa được quan tâm tái sử dụng hiệu quả và đúng mục đích, mang lại giá trị gia tăng cho chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp. Đây cũng là nguyên nhân khiến nông nghiệp là một trong những tác nhân chính gây biến đổi khí hậu khi phát thải khí nhà kính từ lĩnh vực này chiếm 18% tổng lượng phát thải.
Thời gian qua, trước sự phát triển của khoa học công nghệ nhiều phế phụ phẩm trong nông nghiệp đã được các doanh nghiệp, trang trại, nông dân tận dụng lại, đưa nó trở thành nguồn nguyên liệu đầu vào quan trọng cho sản xuất nông nghiệp hay nhiều lĩnh vực khác. Tại Tp HCM, nhiều DN, HTX, nông dân đi tiên phong làm nông nghiệp tuần hoàn, biến rác thành tiền.
Ông Trần Việt Hồng ngụ tại huyện Hóc Môn TpHCM đã áp dụng ủ phân từ rau củ mà gia đình sử dụng thường ngày, từ đó góp phần hạn chế lượng rác thải cũng như chi phí đầu vào, ông chia sẻ:
"Lợi là mình không tốn tiền phân bón, thứ 2 là nó không phát sinh sâu bệnh. Tôi ủ toàn phân rơm với bèo tối bón là nó tốt quanh năm, tôi trồng ở đây cho kết quả tốt nhiều lắm."
Nhận thấy được lợi ích từ việc tái tạo những phụ phẩm nông nghiệp, nhiều hợp tác xã trên địa bàn thành phố đã vận động hội viên cùng tham gia. Từ đó góp phần bảo vệ môi trường và cả sức khỏe của người tiêu dùng.
Ông Võ Văn Mười – HTX An Phú Đông, Quận 12 chia sẻ:"Mình vận động hội viên lấy rác thải để mình ủ thành phân làm rau sạch. Để cho bà con có thể được sử dụng rau sạch cũng như phát triển sức khỏe của cộng đồng."
PGS TS Nguyễn Khởi Nghĩa cho rằng việc khai thác nguồn nguyên liệu từ những phế phẩm nông nghiệp và rác thải trong sinh hoạt được coi là hướng đi quan trọng trong ngành nông nghiệp tuần hoàn của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Góp phần vào việc nối dài chuỗi giá trị gia tăng trong ngành nông nghiệp:
"Những phế phẩm, phụ phẩm trong nông nghiệp trong đó có rau củ quả trong chợ hay trong nhà bếp chúng ta thì hoàn toàn chúng ta có thể tái sử dụng để làm phân bón hữu cơ. Ngoài ra chúng ta cũng có thể kết hợp với các phụ phế phẩm khác như phân bò, rơm rạ, chủng vi sinh có lợi sau đó mình bón cho đất thì nó góp phần cải thiện đáng kể về đặt tính đất rất tốt.
Đồng thời nó cũng cải thiện đáng kể về năng suất cũng như chất lượng nông sản của chúng ta thì tôi nghĩ đây là một trong những mô hình rất tốt và nên có những mô hình nghiên cứu để chúng ta đưa ra ứng dụng cho nông dân trong canh tác nông nghiệp."
Xử lý rác thải, phế thải nông nghiệp là việc làm cần quan tâm của các ngành chức năng. Việc tái sử dụng phụ phẩm nông nghiệp không chỉ góp phần vào việc nối dài chuỗi giá trị gia tăng mà còn giúp bảo vệ môi trường, phát triển nền kinh tế bền vững trong tương lai.