Mỹ chi "bạo" để sửa chữa, nâng cấp hạ tầng sân bay

Tháng 7 vừa qua, chính quyền tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo chi số tiền gần 1 tỷ đô-la Mỹ cho 85 dự án cải thiện, nâng cấp sân bay tại quốc gia này. Đây là động thái gây chú ý sau 8 tháng kể từ khi chính quyền ông Joe Biden ký dự luật đầu tư cơ sở hạ tầng trị giá khoảng 1.200 tỷ đô-la Mỹ.

Trong số các dự án nhận được ngân sách, phải kể đến một số dự án đáng chú ý như 50 triệu USD xây dựng lại hệ thống đường ra nhà ga và lối vào trung tâm của sân bay quốc tế Los Angeles; nâng cấp nhà ga E vốn được xây từ năm 1974 và thay thế các con đường đi vào sân bay tại Boston trị giá 62 triệu USD; hay 40 triệu USD cho nâng cấp và hiện đại hóa phòng đợi D đã 40 năm tuổi tại sân bay Atlanta.

Ông Pete Buttigieg, Bộ trưởng Giao thông vận tải Mỹ chia sẻ: “Với những khoản tài trợ mới này, mọi người sẽ có trải nghiệm tốt hơn nữa tại các sân bay. Như với sân bay Los Angeles, khoản tiền 50 triệu đô sẽ giúp cải thiện con đường đi vào sân bay, giúp bạn tốn ít thời gian hơn để đưa đón người thân”.

Ông Buttigieg cho biết thêm, 85 dự án được đầu tư lần này đã trải qua đánh giá, tuyển chọn kĩ lưỡng từ tổng cộng 658 dự án cho 532 sân bay với tổng trị giá 14 tỷ USD, con số được ông đánh giá là “vô cùng cạnh tranh”. Một trong những điều kiện để dự án được chấp nhận, đó là việc thi công xây dựng phải được triển khai nhanh chóng, cụ thể là từ đầu năm tài chính tiếp theo.

Đây mới chỉ là đợt chi tiền đầu tiên trong chương trình kéo dài 5 năm với số tiền đầu tư dự kiến là 5 tỷ USD. Các dự án chưa được đầu tư trong đợt này vẫn có thể kỳ vọng được xét duyệt trong xuyên suốt chương trình.

Trước đó, vào giữa năm ngoái, số tiền trị giá 8 tỷ đô-la cũng đã được chi cho các sân bay Mỹ. Đây là khoản tiền thuộc chương trình Hành động cứu trợ, phòng chống COVID-19 được Mỹ thông qua vào tháng 3 cùng năm.

Ông Phil LeBeau, nhà báo của đài CNBC cho biết: “Một khoản lớn trong số tiền này sẽ tập trung cho các sân bay lớn nhất của Mỹ. Nhưng về cơ bản, tất cả các sân bay đều nhận được trợ cấp để chi trả cho tiền lương nhân viên, bảo dưỡng sân bay và hỗ trợ các ki-ốt, nhà hàng hoạt động tại đó – những người vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh”.

Trở lại với dự án đầu tư cải thiện hạ tầng sân bay, những năm trở lại đây, các sân bay Mỹ thường bị đánh giá có hạ tầng kém hơn so với nhiều nước trên thế giới. Không chỉ hàng không, sân bay, nhiều lĩnh vực khác của giao thông Mỹ cũng bị đánh giá là không theo kịp tiến trình hiện đại hóa đang diễn ra trên toàn cầu, nhất là so với sự phát triển của Trung Quốc.

Do đó, dự luật đầu tư trị giá 1.200 tỷ USD được chính quyền ông Biden kỳ vọng không chỉ là đại tu hạ tầng, mà còn giúp Mỹ đủ sức cạnh tranh với Trung Quốc. Được biết, đạo luật dự kiến sẽ đầu tư 110 tỷ USD vào đường sá, cầu và các dự án lớn khác. Đồng thời sẽ đầu tư 66 tỷ USD vào vận tải hàng hóa và đường sắt chở khách, bao gồm cả việc cấp 39 tỷ USD vào các hệ thống giao thông công cộng.

Kể từ khi đạo luật được thông qua, một lượng tiền lớn thuộc dự luật này được chi trả cho tiến trình đầu tư, tu sửa cơ sở hạ tầng. Ông Mitch Landrieu, Cố vấn cấp cao Tổng thống Mỹ chia sẻ: “Trong suốt 6 tháng qua, đã có 110 tỷ USD được đầu tư cho các dự án cơ sở hạ tầng, và khoảng 100 tỷ sẽ được tiếp tục sử dụng trong tương lai gần. Số tiền này được sử dụng để xây lại đường, cầu, sân bay, cảng biển, cải thiện đường sắt, thay thế đường ống, mở rộng băng thông Internet v.v…”

Tuy nhiên, theo nhận định của nhiều chuyên gia, khoản đầu tư này chưa đủ để Mỹ có thể đuổi kịp Trung Quốc, quốc gia vốn đã đầu tư vô cùng mạnh mẽ vào hạ tầng trong khoảng 1 thập kỷ trở lại đây. Theo tờ Global Times, đạo luật hạ tầng là "nỗ lực vô vọng" của Mỹ nhằm "bắt chước không đến nơi đến chốn" thành tựu hạ tầng của Trung Quốc khi số tiền 1.200 tỷ này chỉ đủ để giữ cho cơ sở hạ tầng khỏi xuống cấp.

Còn tại Việt Nam, trong năm 2022, nhiều dự án xây dựng, cải tạo, nâng cấp cảng hàng không tiếp tục được triển khai trên cả nước. Trong đó, trọng tâm là dự án Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Long Thành (Đồng Nai) cùng một số dự án cảng hàng không quan trọng khác.

Còn về lộ trình dài hạn, theo Cục hàng không Việt Nam, hàng không sẽ cần tới hơn 400 nghìn tỷ đồng để đầu tư hạ tầng trong 10 năm tới. Huy động đủ số tiền này là điều không đơn giản khi ngân sách Nhà nước đang rất khó khăn như hiện nay.

Còn giới chuyên gia nhìn nhận, với sức hấp dẫn sẵn có, hàng không sẽ không lo gặp khó trong việc huy động vốn xã hội hóa để đầu tư hạ tầng sân bay. Vấn đề quan trọng là cần xây dựng một hành lang pháp lý chặt chẽ và chính xác cho việc này, nhất là cơ chế, chính sách, hệ thống pháp luật về nhượng quyền đầu tư, khai thác kết cấu hạ tầng các cảng hàng không để đảm bảo hài hòa nhu cầu, lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.