Kết nối vận tải từ đất liền ra biển đảo: Cần dành sự quan tâm, hỗ trợ thích đáng

Thực tế thì kinh tế biển, đảo đã và đang đóng góp quan trọng cho sự phát triển của nhiều địa phương và là động lực cho sự phát triển đất nước. 

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Sau gần 1 năm chuẩn bị, sáng ngày 29/3 vừa qua tuyến hải trình bằng tàu cao tốc 2 thân nối liền thành phố Đà Nẵng và huyện đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) đã chính thức được đưa vào hoạt động.

Với lộ trình dài 70 hải lý với khoảng 2,5 giờ đi tàu thì giờ đây người dân và du khách từ thành phố Đà Nẵng đã có thể tiếp cận hòn đảo tiền tiêu Lý Sơn mà không phải mất quá nhiều thời gian hay các phương thức di chuyển khác nhau.

Là một trong những người đầu tiên được trải nghiệm con tàu Trưng Trắc – con tàu được đưa vào khai thác trên tuyến Đà Nẵng – Lý Sơn, chị Nguyễn Hiền Phương – ngụ quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng chia sẻ:

"Tôi thấy đây là một cơ hội tốt để mình được đến Lý Sơn và mong rằng các cấp các ngành sẽ tạo điều kiện để người dân có thể đến được nhiều hòn đảo khác của đất nước".

Là một trong những người tham gia tích cực vào công tác chuẩn bị mở tuyến, ông Trần Phước Sơn – Phó chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng cho rằng tuyến vận tải từ bờ ra đảo Đà nẵng Lý Sơn sẽ là một sản phẩm du lịch mới hấp dẫn thu hút khách du lịch quay trở lại sau thời gian gián đoạn vì dịch bệnh COVID-19. Ông Sơn khẳng định Tp. Đà Nẵng sẽ tạo mọi điều kiện để các doanh nghiệp vận tải, đường thủy, lữ hành cùng tham gia khai thác khai thác khách du lịch qua tuyến đường thủy Đà Nẵng Lý Sơn cũng như các tuyến mới sau này:

"Tới đây thành phố cũng mong muốn các doanh nghiệp tham gia, đưa vào khai thác nhiều tuyến như là Đà Nẵng – Cù Lao Chàm, Đà Nẵng – đảo Cồn Cỏ (tỉnh Quảng Trị), tạo tiền đề đưa vào khai thác tuyến Đà Nẵng – Trường Sa. Việc này cũng nằm trong định hướng và chiến lược phát triển của thành phố về khai thác kinh tế biển, một trong những lĩnh vực kinh tế mũi nhọn mà thành phố Đà Nẵng cần tập trung triển khai".

Bày tỏ sự phấn khởi khi đề xuất mở tuyến Đà Nẵng – Lý Sơn của nhà đầu tư trùng với ý tưởng đẩy mạnh phát triển du lịch của tỉnh nhà, ông Đặng Văn Minh – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết đây là cơ hội tốt để không chỉ hoàn thiện kết nối 2 địa phương mà còn là tiền đề quan trọng để thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế trọng điểm miền Trung. Tuy vậy, để tuyến vận tải thủy Đà Nẵng – Lý Sơn hoạt động được hiệu quả, lâu dài thì ông Đặng Văn Minh lưu ý:

"Tuyến vận tải từ Đà Nẵng đến Lý Sơn là một khoảng cách tương đối xa vì vậy vấn đề đầu tiên đặt ra là phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho hành khách. Vì vậy, 2 địa phương Quảng Ngãi và Đà Nẵng đã đặt vấn đề cho doanh nghiệp hoạt động trên tuyến này là phải đảm bảo các yếu tố kỹ thuật để đảm bảo an toàn trong suốt quá trình hoạt động cũng như nâng cao chất lượng để phục vụ tốt nhất cho hành khách. Vì đây là tuyến mở đầu nên phải tạo được hình ảnh thân thiện, giúp cho du khách hài lòng với loại hình du lịch biển đảo, từ đó nhân rộng ra các tuyến vận tải khác".

Là đơn vị đang khai thác nhiều hải trình từ đất liền ra đảo với đội tàu cao tốc 2 thân hiện đại, công ty Phú Quốc Express – đơn vị khai thác tuyến Đà Nẵng Lý Sơn cho biết đã hoàn thành các công đoạn cuối cùng để sẵn sàng cho chuyến tàu đầu tiên dự kiến khởi hành vào ngày 9/4/2022 tới đây. Tuy vậy, theo bà Ngũ Thị Diệu Bình – Phó tổng giám đốc công ty Phú Quốc Express thì để có thể mở được tuyến mới từ bờ ra đảo, đặc biệt là các đảo xa thì vẫn còn lắm gian nan:

"Điều khó khăn thứ nhất với chúng tôi chính là thủ tục hành chính như các thủ tục cấp tuyến hay thủ tục trong thời gian vận hành. Thứ hai là để đầu tư vào các con tàu vừa an toàn vừa đảm bảo chất lượng tiêu chuẩn quốc tế thì đòi hỏi mức đầu tư tài chính rất cao vì vậy doanh nghiệp chúng tôi cũng mong muốn có được cơ chế hỗ trợ tài chính tốt từ các địa phương. Khi nói tới biển đảo, nhất là đảo xa thì thường gắn liền với yếu tố an ninh quốc phòng nên để có được tuyến mới thì cần có cơ chế mở cửa, sẵn sàng tiếp nhận tàu để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân cũng như phát triển kinh tế cho biển đảo".

Chia sẻ những khó khăn với các doanh nghiệp vận tải hoạt động từ bờ ra đảo, anh Lê Hữu Trí – Giám đốc công ty du lịch biển Côn Đảo cho biết hiện nay vì nhiều lý do khác nhau mà một số địa phương vẫn duy trì các quy định gây hạn chế hoạt động vận tải từ bờ ra đảo:

"Ví dụ như ở huyện Côn Đảo hiện nay thì các phương tiện đang trong tình trạng hạn chế ra đảo theo sự sắp xếp của Ủy ban huyện. Mỗi ngày chỉ được 1 chuyến tàu từ 1 địa phương ra đảo nên lần lượt từ Vũng Tàu rồi tới Sóc Trăng, Cần Thơ vì vậy hiện giờ các tàu đang bị hạn chế rất nhiều. Tàu thì có nhiều nhưng chạy không được bao nhiêu chuyến. Mong rằng tình hình sớm ổn định để các chủ phương tiện có thể hoạt động hết công suất để đưa khách ra đảo, không bị hạn chế như hiện nay".

Có thể thấy, hoạt động vận tải thủy từ bờ ra đảo thời gian qua dù nhận được nhiều sự quan tâm của các địa phương tuy nhiên vẫn còn tồn tại không ít vướng mắc khiến cho loại hình này chưa thể phát huy hết thế mạnh vốn có.

Đây cũng là góc nhìn của VOV Giao thông qua bình luận: “Cần dành sự quan tâm, hỗ trợ thích đáng để góp phần thúc đẩy để phát triển kinh tế biển”.

Với gần 3300km đường biển, hơn 4000 hòn đảo lớn nhỏ cùng với khoảng 1 triệu km2 vùng biển thì nước ta hội đủ mọi điều kiện cần thiết để trở thành 1 quốc gia mạnh về kinh tế biển. Với chỉ số đóng góp gần 50% GDP trong nhiều năm qua thì kinh tế biển và vùng ven biển đang đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của cả nước. Phát triển kinh tế biển đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng được quán triệt trong Nghị quyết của Bộ Chính Trị, của Trung ương Đảng, của Chính phủ và của rất nhiều địa phương có biển.

May mắn được đặt chân đến nhiều hòn đảo bằng phương tiện thủy truyền thống và cả tàu cao tốc đời mới, tôi nhận ra rằng lĩnh vực vận tải thủy từ bờ ra đảo nói riêng và các lĩnh vực kinh tế biển nói chung thời gian qua đã có những bước chuyển biến đáng kể khi hệ thống cơ sở hạ tầng, phương tiện mới được đầu tư nâng cấp, trang bị.

Nhưng cũng trên những hải trình ấy, tôi cũng được nghe về cách quản lý có phần “tùy hứng” của một số địa phương, nguyên nhân chính khiến nhiều doanh nghiệp vận tải thủy “điêu đứng”, hay đơn giản hơn là khiến người dân và du khách ngao ngán lắc đầu.

Cần khẳng định rằng, con số 34 tuyến vận tải thủy đã đang và sẽ được khai thác kết nối từ đất liền với biển đảo theo thông tư 30 của Bộ GTVT là quá khiêm tốn so với nhu cầu và tiềm năng hiện có.

Do đó, các cơ quan chức năng cần sớm có kế hoạch phát triển thêm các tuyến vận tải thủy từ bờ ra đảo trước hết để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, qua đó thúc đẩy phát triển du lịch biển đảo và các ngành nghề kinh tế biển.

Xa hơn nữa, cần hình thành các tuyến vận tải để đưa bà con đến đến các quần đảo, đảo xa như Hoàng Sa, Trường Sa như là một cách khẳng định chủ quyền, làm dậy lên tinh thần dân tộc.

Đầu tư vào các ngành, lĩnh vực kinh tế biển nói chung và vận tải thủy từ bờ ra đảo nói riêng được đánh giá là có độ rủi ro cao. Chi phí ban đầu lớn trong khi các yếu tố về thời tiết, thiên tai, an toàn luôn là một thử thách không nhỏ đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Không chỉ vậy, các rào cản về thủ tục hành chính, pháp lý và cả cơ chế “xin cho” đã làm nản lòng không ít người có tâm huyết với biển đảo quê hương.

Do đó, cần sớm hoàn thiện các quy định pháp luật theo hướng tinh giảm, hiệu quả, tránh rườm rà; nhất quán trong chỉ đạo điều hành tránh tình trạng “phép vua thua lệ làng” hay “trên trải thảm, dưới rải đinh” làm khó người dân và doanh nghiệp.

Việt Nam vẫn còn đủ dư địa để phát triển kinh tế biển theo chiều hướng nhanh và chất lượng hơn nếu phát huy tốt các tiềm lực vốn có cũng như kịp thời tháo gỡ các rào cản, vướng mắc đang tồn tại.

Và việc cần làm trước mắt là dành sự quan tâm, hỗ trợ thích đáng để phát triển mạng lưới vận tải thủy theo hướng hiện đại, an toàn để không những rút ngắn khoảng cách từ bờ ra đảo mà còn mở rộng được biên độ tăng trưởng của kinh tế biển trong tổng thể phát triển kinh tế xã hội nước nhà.