Hiện đại hóa đường sắt và những thách thức đặt ra

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Khẩn trương đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, hiện đại hóa hạ tầng giao thông đường sắt đã trở thành yêu cầu cấp thiết. Ảnh: Tiền phong

Thực trạng hạ tầng đường sắt với tuổi đời 130 năm đang ngày càng xuống cấp và bị thu hẹp trước yêu cầu phát triển dân số, kinh tế xã hội và giao thông bùng nổ.

Sự lạc hậu của hệ thống cơ sở hạ tầng đường sắt hiện có còn làm tiềm ẩn rủi ro về an toàn giao thông và giảm năng lực vận hành. Vì thế, đòi hỏi phải khẩn trương đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, hiện đại hóa hạ tầng giao thông đường sắt đã trở thành yêu cầu cấp thiết. 

Với đặc thù của đường sắt Việt Nam là khổ đường đơn 1 mét nên để ứng dụng khoa học công nghệ vào khổ đường này là tương đối khó khăn. Trong lĩnh vực bảo trì thì lại càng khó hơn khi ngoài yếu tố là khổ đường đơn, đường sắt của ta còn chạy bình hành 24/24 giờ.

Vì thế, hệ thống đường sắt đơn hiện nay bị hạn chế rất nhiều về năng lực thông qua và lưu lượng. Khi chúng ta phải dừng chạy tàu để cải tạo, bảo trì sẽ ảnh hưởng đến hàng loạt vấn đề, phá vỡ biểu đồ chạy tàu.

Mặt khác, do là đường khổ đơn nên khi đưa thiết bị công trình vào sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, vấn đề chủ sở hữu cũng là rào càn không nhỏ đến việc chủ động lắp đặt, ứng dụng các thiết bị vào hệ thống đường sắt khi tài sản của đường sắt hiện nay đều thuộc quyền sở hữu của Nhà nước.

Về nguyên nhân chủ quan, thực trạng đường sắt còn chậm đổi mới trong ứng dụng khoa học công nghệ có thể lý giải là do sản lượng vận tải đường sắt thấp dẫn đến cơ khí đường sắt cũng thấp, khai thác trong điều kiện cơ sở vật chất lạc hậu, sự cạnh tranh mạnh mẽ của các phương tiện vận tải khác..., từ đó thiếu nguồn vốn để đầu tư cho ứng dụng khoa học công nghệ.

Những khó khăn này đã đặt ra thách thức để ngành đường sắt từng bước hiện đại hóa, lấy khoa học công nghệ làm nền tảng trong tiến trình phát triển.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội chia sẻ về vấn đề này:

“Ngành Giao thông vận tải và người dân đều mong muốn hiện đại hóa ngành đường sắt, cũng đã thực hiện nghiên cứu Đề án xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao nhưng vì nguồn lực khó khăn mà chưa được triển khai. Tôi cho rằng đã đến lúc chúng ta cần các biện pháp để triển khai đề án này”.

Liên quan tới công tác hiện đại hóa, trao đổi cùng phóng viên kênh VOV Giao thông, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam Vũ Anh Minh khẳng định, năm 2018 được xác định là năm đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào tất cả các lĩnh vực của ngành Đường sắt. Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã thành lập Ban chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để tập trung nghiên cứu, xây dựng các phương án, giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ vào đường sắt với mục tiêu tăng năng suất lao động, tăng năng lực thông qua.

Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã xây dựng 02 đề tài khoa học với nội dung ứng dụng đóng toa xe và ứng dụng đóng đầu máy nhằm mục tiêu liên ngành cơ khí bởi cơ khí đường sắt hiện còn mang tính chất thủ công, lạc hậu, hiệu quả thấp.

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết thêm:

“Hiện nay, chúng ta đã đóng mới được toa với tỷ lệ nội địa hóa hơn 90%, và đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực này lên; chúng ta liên ngành cơ khí trong nước để đóng mới thành công toa xe. Hiện nay, chúng tôi cũng đang có đề tài là đóng mới đầu máy ở trong nước, trừ động cơ là nhập khẩu còn lại tỷ lệ nội địa hóa là 60% và đến tháng 6 sang năm sẽ ra mắt đầu máy đầu tiên”.

Đường sắt Việt Nam cũng đã ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động bán vé điện tử, được người dân đồng tình ủng hộ. Lãnh đạo đơn vị này khẳng định sẽ đánh giá lại hiệu quả của việc lắp đặt cửa soát vé tự động tại 3 nhà ga lớn là Hà Nội, Đà Nẵng và Sài Gòn để có thể nhân rộng mô hình, mang lại sự thuận lợi cho người dân, tạo thói quen, tác phong cho hành khách đi tàu.

Tin đường sắt:

# Bộ Giao thông vận tải và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước mới đây đã ký biên bản chuyển giao đại diện vốn nhà nước tại 5 tổng công ty trực thuộc về Ủy ban. 5 doanh nghiệp này gồm: Tổng công ty Hàng không, Tổng công ty Cảng hàng không, Tổng công ty Hàng hải, Tổng công ty Đường cao tốc và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.

Đây là các doanh nghiệp nhà nước lớn thuộc ngành giao thông, có tổng tài sản hơn 275.000 tỷ đồng; vốn sở hữu nhà nước hơn 46.000 tỷ đồng.

# Chi nhánh Vận tải đường sắt Nha Trang vừa cho biết, tính đến hết tháng 10, đơn vị đã bán được hơn 3.600 vé tàu Tết Nguyên đán Kỷ Hợi với tổng số tiền hơn 5,1 tỷ đồng. Hiện, vé đi các chặng từ Huế ra Hà Nội còn rất ít, trong khi các chặng ngắn từ Nha Trang đến Huế nhu cầu vẫn đang tăng lên nhưng không đủ vé để bán. Ngành Đường sắt vẫn ưu tiên bán chặng dài trước dù có cắt chặng nhưng số lượng không đáng kể.

Nghe toàn bộ chương trình tại đây: