Giải quyết vấn đề từ gốc

Cảnh giác và kiềm chế trước những mâu thuẫn đơn giản

Thời gian gần đây liên tiếp xảy ra các vụ án mạng, tước đoạt sự sống của người khác vì những lý do rất nhỏ, vu vơ. Điển hình là một người đàn ông đã ngoài 70 tuổi ở Thanh Hóa, đến nhà hàng xóm đánh cờ. Khi chủ nhà liên tục mách nước cho đối thủ, vì bực tức, cãi vã nên đã sẵn sàng dùng dao tấn công  chủ nhà, khiến ông này tử vong.

Ngoài ra, rất nhiều vụ việc khác với đủ các lý do to nhỏ như hát karaoke quá to, va quẹt trên đường hay đi vệ sinh trước cửa nhà, uống rượu không mời nhau; nhiều người chỉ vì không kiềm chế được bản năng thú tính trỗi dậy đã sẵn sàng lao vào ẩu đả, thậm chí gây án mạng.

Các đối tượng gây nên các vụ trọng án này đa phần là người trẻ, trải nghiệm cuộc sống chưa nhiều, hành động xốc nổi. Tuy vậy cũng nhiều vụ việc người gây án đều đã chín chắn, trưởng thành, có hiểu biết pháp luật nhưng khi gặp mâu thuẫn vẫn sừng cồ,lao vào ăn thua đủ với người khác. Vậy vấn đề bắt nguồn từ đâu?

Câu trả lời không khó khi mà hiện nay, nhiều chuẩn mực giá trị đạo đức ở gia đình, trường học và ngoài xã hội có dấu hiệu sa sút, không được tôn trọng. Trường học dù có cố gắng rèn giũa học sinh, sinh viên đến mấy nhưng nếu gia đình buông lỏng chuyện dạy dỗ con em thì khó đòi hỏi có học sinh ngoan, hiền.

Trong gia đình, vì nhiều lý do, mải vật lộn với miếng cơm manh áo; hoặc lao vào kiếm tiền bằng mọi giá mà quên không khuyên nhủ con em, các thành viên luôn sống chân, thiện thì cũng khó có được gia đình bình yên, mọi người hòa nhã, lương thiện.

Ngoài xã hội, do tác động mặt trái của cơ chế thị trường, của toàn cầu hóa; mạng internet kết nổi xuyên biên giới vừa tích cực vừa tiêu cực. Các vụ việc tha hóa của con người liên tục xuất hiện với tần suất dày trên mạng, phim, ảnh từ trong nước đến thế giới. Khiến con người nhiều lúc quay quắt.

Đó là chưa kể, nhịp sống hối hả, mưu sinh cuốn nhiều người vào vòng xoáy quay quắt, lao vào lo cái ăn cái mặc, không đủ thời gian để kiểm đếm,  chiêm nghiệm về một đời sống nhân bản, thú vị.

Đầu óc nhiều người lúc nào cũng toan tính thiệt hơn, nung nấu các ý chí mạnh nên chỉ cần kích hoạt theo hướng tiêu cực là sẵn sàng xả ra, tung hê tất cả; dẫn đến những mâu thuẫn cá nhân gay gắt; từ đó lao vào ẩu đả, tranh đấu. Một vấn đề nữa là, việc giáo dục pháp luật, lối sống văn minh tuy có làm nhưng để pháp luật được thấm sâu, được thượng tôn trong mọi hành xử vẫn chưa nhiều. Thực thi pháp luật ở nhiều nơi còn kém nên dẫn đến có trường hợp coi thường luật pháp, hành xử xấu mà không nghĩ đến hậu quả

Rõ ràng, từ những vụ việc trọng án đau lòng xuất phát từ các mâu thuẫn rất nhỏ thời gian qua đã gióng lên hồi chuông báo động, cảnh tỉnh với tất cả gia đình, trường học và toàn xã hội về vấn đề dạy đạo đức cho con em và giáo dục cho chính bản thân mình.

Ở nhà nếu cha mẹ, người lớn không làm gương hành xử nề nếp, gia phong, kính trên nhường dưới, cố gắng sống tốt, sống đẹp sẽ khiến cho con trẻ dửng dung vô cảm, dần dẫn đến bất kính,dễ nhiễm thói côn đồ, lêu lổng.

Trong trường học, không chỉ dạy chữ mà cần chú trọng cả dạy người. Không chỉ nêu các tấm gương hiếu học mà cả các tấm gương làm việc tốt; trò ngoan. Đối với xã hội, cần hướng đến một sự văn minh, hành vi đẹp trong ứng xử; tôn trọng luật pháp; tôn trọng quyền con người. Cái xấu, cái ác phải bị trừng trị thích đáng; việc làm tốt, làm hay phải được nhân lên và tỏa sáng.

Người xưa đã từng dạy” Nhân chi sơ tính bổn thiện”. Trong xã hội hiện đại ngày nay, tính thiện của con người lại càng cần được nuôi dưỡng, chăm sóc và vun trồng mỗi ngày từ mỗi người, mỗi gia đình và toàn xã hội. Nếu thiếu nâng niu,tu dưỡng sẽ là mầm họa của nhiều việc bất thiện sau này. Do vậy, trọng án từ mâu thuẫn nhỏ, giải quyết vấn đề từ gốc chính là đây.