Đề xuất cấm bán thực phẩm chức năng đa cấp

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Mới đây, tại tọa đàm trực tuyến về xây dựng khung pháp lý quản lý thực phẩm chức năng tổ chức ngày 5-5, Hiệp hội Thực phẩm chức năng VN, cho biết Bộ Y tế đã đề xuất Bộ Công thương cấm bán thực phẩm chức năng theo hình thức đa cấp. Liệu lệnh cấm này có ổn định thị trường thực phẩm chức năng và giúp người dân có thể mua được mặt hàng này với mức tiền sát với giá trị hàng hóa hay không?

Ảnh minh họa

Trao đổi với phóng viên Kênh VOV Giao thông Quốc gia về vấn đề này, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, hiện nay, thực phẩm chức năng đang được bán với giá tiền không sát với giá trị thực, bởi nhu cầu của người tiêu dùng lớn nên giá của nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng đang bị đẩy lên. Ông Nguyễn Huy Quang cho biết, theo quy định hiện hành, thực phẩm chức năng không phải là thuốc chữa bệnh nhưng nhiều người tiêu dùng vẫn chưa nhận thức được vấn đề này. Do đó, lệnh cấm này có thể ổn định thị trường thực phẩm chức năng và giúp người dân có thể mua được mặt hàng này với mức tiền sát với giá thực hơn. Ông Nguyễn Huy Quang bày tỏ quan điểm:

Bài toán ở đây là hiểu sai ích lợi của thực phẩm chức năng. Coi thực phẩm chức năng như một phương thuốc kỳ diệu và khi mà chúng ta đã hạn chế được nó thì chắc chắn thực phẩm chức năng không còn là phương thuốc kỳ diệu như người dân hiểu và người bán hàng tâng bốc lên thì lúc đó tự nhiên giá thành sẽ hạ xuống. Và khi đó, giá sẽ trở về đúng với giá trị của nó.

Về vấn đề này, luật sư Phạm Thành Tài, Giám đốc Công ty Luật Phạm Danh cho biết, theo Nghị định 42/2014 về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp đã quy định cụ thể về đối tượng kinh doanh đa cấp và điều kiện được tiến hành kinh doanh đa cấp. Trong đó, thực phẩm chức năng là loại hàng hóa kinh doanh có điều kiện chứ không phải hàng hóa nằm trong danh mục các loại hàng hóa bị cấm kinh doanh theo phương thức đa cấp. Luật sư Phạm Thành Tài cho biết:

Thực phẩm chức năng là loại hàng hóa kinh doanh có điều kiện chứ không phải hàng hóa nằm trong danh mục các loại hàng hóa bị cấm kinh doanh theo phương thức đa cấp. Do đó, nếu doanh nghiệp đáp ứng được điều kiện kinh doanh theo quy định của pháp luật và doanh nghiệp cũng đáp ứng được theo quy định thì việc kinh doanh đa cấp đối với thực phẩm chức năng không trái với quy định của pháp luật

Có thể thấy, thị trường thực phẩm chức năng ở nước ta đang có mức tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2000, chỉ có khoảng 60 sản phẩm thực phẩm chức năng của 15 cơ sở nhập khẩu vào Việt Nam thì đến nay cả nước đã có tới 3.600 doanh nghiệp tham gia sản xuất và kinh doanh với khoảng 6.800 sản phẩm đang lưu hành. Tuy nhiên, do chưa có những quy định, chế tài cụ thể, trong khi công tác quản lý còn nhiều hạn chế nên việc sản xuất, phân phối thực phẩm chức năng phát triển một cách tự phát, tràn lan và thiếu minh bạch. Lợi dụng kẽ hở trong pháp luật, nhiều doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh thực phẩm chức năng đã đưa ra thị trường những sản phẩm kém chất lượng, công dụng không đúng với thực tế, tác dụng hỗ trợ sức khỏe không đúng so với quảng cáo khiến người tiêu dùng khó phân biệt, mất phương hướng, dẫn đến thiếu niềm tin.

Do đó, theo Giáo sư Trịnh Quân Huấn - Nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, cần phải có một Nghị định về quản lý thực phẩm chức năng để góp phần khắc phục tình trạng này:

Luật Vệ sinh an toàn thực phẩm ra đời từ năm 2011 đáng lẽ phải có nhiều văn bản nghị định phải ra rồi ví dụ như về: quản lý thực phẩm chức năng, quản lý thực phẩm biến đổi gen và quản lý phụ gia thực phẩm… Nhưng sau đó chỉ có Thông tư 43 về quản lý thực phẩm nói chung. Do đó, dẫn đến việc giám sát các hoạt động sản xuất, bảo quản thực phẩm chức năng chưa được chặt chẽ.

Các chuyên gia cho rằng, Nhà nước đã có những quy định cụ thể về quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp và có những chế tài đối với những hành vi vi phạm hoạt động kinh doanh đa cấp. Tuy nhiên, để quản lý việc buôn bán các loại thực phẩm chức năng ở nước ta đạt hiệu quả cao, các cơ quan chức năng cần thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình nhằm quản lý hoạt động kinh doanh đa cấp một cách chặt chẽ hơn. Từ đó, hạn chế được những vi phạm trong lĩnh vực này. Ngoài ra, cần có những quy định về mức tiền phạt cao hơn nữa để có sức răn đe đối với những đơn vị đa cấp có những hành vi vi phạm pháp luật. Đặc biệt, các đơn vị truyền thông, quảng cáo cần tuyên truyền và đăng tải đúng về chức năng của những sản phẩm chức năng để người dân hiểu rõ.