Dành cho lái mới: Mẹo xử lý khi ô tô bị trượt bánh

Anh Văn Dũng – Giáo viên tại Trung tâm đào tạo lái xe (cơ sở Thái Thịnh) có một vài khuyến cáo đến các tài xế,nhất là các bạn trẻ và các bạn mới lái chưa có nhiều kinh nghiệm. 

Trượt bánh

Trước tiên cần phải hiểu hiện tượng ô tô trượt bánh là như thế nào? Hiện tượng này thường xảy ra khi người điều khiển phương tiện đang cố tăng tốc hoặc nhấn ga quá mạnh để thoát ra khỏi vũng lầym hố… Lúc này, các bánh xe trên trục dẫn động bắt đầu bị trượt và quay nhanh hơn tốc độ di chuyển thông thường, gây ra tình trạng trượt bánh.  

Để xử lý tình huống này an toàn nhất là chỉ cần giảm ga và đạp nhẹ chân phanh cho đến khi bánh xe lấy lại độ bám đường, với những chiếc xe có hệ thống kiểm soát độ bám đường thì xe sẽ tự động can thiệp giúp cân bằng. Sau đó, hãy cố gắng di chuyển chậm rãi và thận trọng trên những đoạn đường bùn lầy hay ổ gà bằng cách đạp ga từng nhịp kết hợp đánh tay lái qua lại. 

Nguyên tắc cần nhớ để đảm bảo an toàn là nên kiểm tra độ bám đường của bánh xe trước mỗi chuyến đi bằng cách cảm nhận độ trượt bánh trong lúc chạy bên mép đường.

Khóa bánh

Đây là hiện tượng khi người điều khiển phương tiện đạp phanh xe quá mạnh và đột ngột. Lúc này, bánh xe sẽ ngừng quay nhưng do lực quán tính nên chiếc xe bị trượt về trước. Nếu gặp phải hiện tượng này, hãy nhả phanh hoàn toàn và cố gắng rà phanh lại chậm rãi và nhẹ nhàng. Đa số tại những đoạn đường trơn trượt, hiện tượng khóa bánh rất hay xảy ra. 

Mặc dù, ngày nay rất nhiều mẫu xe được trang bị hệ thống chống bó cứng phanh ABS. Hệ thống này sẽ áp đặt một ngưỡng phanh nhất định lên cả 4 bánh xe để ngăn chặn hiện tượng khóa bánh. Song, điều này cũng gây ra một số rắc rối khiến xe không thể giảm tốc nhanh và cần thêm thời gian cộng quãng đường dài hơn.

Hiện tượng thiếu lái (Understeer)

Hay còn gọi là trượt bánh trước, vì nó chỉ xảy ra khi bánh xe trước bị mất độ bám đường và khiến xe khi vào cua không theo ý muốn của người lái. Có thể hiểu, khi người điều khiển vào cua với tốc độ cao trên đoạn đường trơn trượt. Góc cua càng nhỏ và tốc độ càng lớn thì xác suất phải tìm một “bến đáp” là rất cao. Do đó, hãy thật chú ý khi lưu thông trên những đoạn đường dạng như vậy.

Cách xử lý hiệu quả nhất khi xe thiếu lái, trước tiên cần phải giảm tốc – đây là thao tác bắt buộc, người điều khiển cần phải loại bỏ chân ga để xe giảm tốc tức thì. Tuyệt đối không cố gắng đạp mạnh phanh, bởi nếu làm vậy sẽ rất dễ xảy ra tình trạng bó cứng phanh và khiến bánh trượt xa hơn, nguy hiểm hơn.

Sau đó, hãy trả lái về hướng thẳng hoặc gần thẳng nhằm cân bằng chiều trượt và chiều lăn của bánh xe để lấy lại độ bám đường của bánh được hiệu quả hơn và dễ dàng kiểm soát tay lái hơn. Lưu ý, không nên cố gắng đánh vô lăng nhiều hơn, bởi việc này không những không giải quyết được vấn đề mà còn rất lãng phí thời gian và khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.

Cuối cùng, khi xe đã giảm tốc và bánh xe đã dần lấy lại được độ bám đường thì người điều khiển phương tiện cần di chuyển thật chậm để đưa xe vào cua. 

Xe thừa lái (Oversteer)

Hiện tượng này thường xảy ra khi bánh sau mất độ bám đường và nửa thân sau bị trượt sang một bên. Nó thường xảy ra trên những mẫu xe dẫn động cầu sau. Cụ thể, khi người điều khiển phương tiện di chuyển quá nhanh lúc và cua và đạp phanh gấp, do trọng lượng của xe dồn quá nhiều vào bánh trước nên bánh sau sẽ bị giảm áp lực dẫn đến mất độ bám đường và gây ra tình trạng trượt bánh. 

Giải pháp xử lý khi xe thừa lái cũng rất đơn giản, chỉ cần nhả chân ga để xe giảm tốc độ, đợi cho bánh xe tăng độ bám đường và lúc đó hãy nhẹ nhàng điều khiển vô lăng theo hướng mà mình muốn.

Xe trượt “zig zag” (Counterskid)

Thông thường xảy ra khi xe bị dư lái và người điều khiển phương tiện không xử lý triệt để dẫn đến hiện tượng xe bị dư lai. Lúc này, phần đuôi xe sẽ trượt qua lại theo hình zig zag và tạo ra xung lực. Nếu không xử lý kịp thời ở vòng trượt thứ 1 hoặc 2, khi xe đến vòng trượt thứ 3 sẽ bị quăng mạnh và khó xử lý.

Cách xử lý lúc này là người điều khiển nên điều chỉnh vô lăng theo hướng của lực quán tính đang đẩy xe đi trong lần dư lái thứ nhất. Sau đó trả lại nhẹ nhàng để giữ cho bánh xe được cân bằng. Ngay sau khi xe đã vào đúng đường, hãy điều chỉnh bánh xe thẳng để trọng lượng phân bổ vào bốn bánh.

Ngoài nắm chắc những khuyến cáo về kỹ thuật lái xe trên, cũng cần phải dựa vào khả năng quan sát. Đây là chìa khóa để giải quyết mọi vấn đề khi phương tiện đối mặt. Hãy luôn tập trung quan sát con đường để tự tin giành quyền kiểm soát vô lăng và đảm bảo an toàn trên mọi hành trình.