Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp khi tham gia EVFTA vào năm 2023 (Bài 2)

Tin trong nước và thế giới

# Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký ban hành Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2023. 

Còn tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11 sáng nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, mặc dù nền kinh tế bảo đảm nhiều cân đối lớn, nhưng cần tiếp tục thực hiện các giải pháp, để hoàn thành các chỉ tiêu Quốc hội giao. 

# Từ đầu năm, đã có hơn 25 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Và với nhu cầu đối với gạo Việt Nam cao hơn dự đoán trước đây, XK cả năm nay gạo hoàn toàn có thể vượt mục tiêu 6,3-6,5 triệu tấn. 

# NHNN vừa yêu cầu các đơn vị cung cấp dịch vụ quản lý chặt chẽ việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, ví điện tử; đồng thời, báo cáo giao dịch đáng ngờ dịp World Cup. 

Ở lĩnh vực BĐS, Hộ Môi giới BĐS VN dự báo, do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, thị trường năm 2023 khả năng khó được trở lại như những năm trước, do dòng vốn không được khơi thông. 

# Từ chiều nay, giá xăng-dầu có phiên giảm thứ 2 liên tiếp, với mức giảm khoảng 1.000 đồng.

Cụ thể, giá mỗi lít xăng RON 95 sau khi giảm là 22.704đ, xăng E5 là 21.679đ, dầu Diesel giảm mạnh nhất là hơn 1.500đ, xuống 23.213 đồng/l. 

# Theo WTO, tăng trưởng thương mại thế giới sẽ chậm lại trong những tháng cuối năm nay và sang năm 2023 do nhu cầu nhập khẩu toàn cầu suy yếu. 

Còn S&P dự báo, một số nền kinh tế mới nổi, đặc biệt là ở Mỹ Latinh, sẽ cân nhắc nới lỏng chính sách vào giữa năm 2023, khi lạm phát đã chậm lại. 

# Nga cho biết, nước này cùng Kazakhstan và Uzbekistan đang thảo luận về việc thành lập liên minh khí đốt, nhằm đáp ứng cho nhu cầu trong nước và XK. 

Và sau 30 năm bãi bỏ, Thái Lan sẽ thu thuế giao dịch chứng khoán từ năm 2023 để có thêm nguồn tiền giúp phục hồi sau đại dịch.          

Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp khi tham gia EVFTA vào năm 2023

Trước những khó khăn chung của kinh tế thế giới, đâu là cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt khi tham gia hiệp định? Đặc biệt là vấn đề lao động và thuế quan có những gì đáng lưu ý?

Cơ hội và thách thức cho DN khi tham gia EVFTA vào năm 2023 (Bài 1)

Theo Bộ Công thương, sắp tới, ngoài ngành hàng chủ lực là dệt may, da giày..., những mặt hàng liên quan đến lâm sản - đồ gỗ của Việt Nam muốn tăng trưởng xuất khẩu cần phải đáp ứng các điều kiện, như giấy phép Thỏa thuận đối tác tự nguyện; Quản trị rừng và lâm nghiệp, các tiêu chuẩn Môi trường – Xã hội – Quản trị (ESG) và phát thải CO2…  

Ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển Sản xuất - Thương mại Sadaco cho rằng các rào cản từ EVFTA với các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam không nhỏ:

"Doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đang đứng trước cơ hội, một là vươn lên, hai là bị loại ra khỏi cuộc chơi. Vì vậy nó đã tác động, làm cho doanh nghiệp nhanh chóng nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm của Việt Nam tại thị trường truyền thống như Châu Âu, Mỹ, cũng như những thị trường mới nổi: Canada, Chile, Peru".

Theo Bà Đỗ Thị Thu Hương, Phó Cục Trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương, để tiếp tục tạo được sự khác biệt, lợi thế so sánh của hàng hóa Việt Nam thì phải chấp nhận theo tiêu chuẩn của thế giới. Đây là cách duy nhất để khẳng định năng lực, trách nhiệm của doanh nghiệp đối các vấn đề toàn cầu:

"Thời gian tới, Bộ Công Thương chủ trì và phối hợp với các Bộ, ngành liên quan cùng Hiệp hội doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp để xây dựng các chương trình hành động triển khai chiến lược xuất khẩu này. Hy vọng rằng có thể giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ có cách tiếp cận lâu dài để phát triển xuất khẩu bền vững".

Bên cạnh việc đáp ứng điều kiện nhập khẩu của các nước EU, vấn đề thuế quan cũng là một vấn đề các doanh nghiệp cần tìm hiểu kĩ trong năm tới. Từ nhiều năm nay, Liên minh châu Âu (EU) đã và đang duy trì cơ chế Ưu đãi Thuế quan Phổ cập (GSP) dành cho các nước đang và kém phát triển, trong đó có Việt Nam.

Theo quy định của EU về GSP khi có hiệp định thương mại từ do (FTA), Việt Nam sẽ tiếp tục được hưởng cơ chế GSP song song cùng EVFTA trong thời gian 02 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, nghĩa là đến hết 31/12/2022. Tuy nhiên, kể từ ngày 01/01/2023, cơ chế ưu đãi thuế quan GSP sẽ tự động chấm dứt, doanh nghiệp áp dụng cơ chế ưu đãi thuế quan theo EVFTA.

Bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó Cục trưởng Cục XNK - Bộ Công Thương cho biết thêm: "Theo cam kết thì sau 2 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực đến hết năm nay (tức thới điểm 31/12/2022) không còn áp dụng cơ chế GSP nữa.Từ 01/01/2023 thì chúng ta chỉ áp dụng 1 cơ chế - cụ thể là theo cơ chế quy tắc xuất xứ theo EVFTA. Tuy nhiên, về mức thuế thì chúng ta vẫn được phép lựa chọn. Nghĩa là trong vòng 5 năm tiếp theo chúng ta được phép lựa chọn mức thuế nào ưu đãi hơn thì sử dụng, nhưng cơ chế về quy tắc xuất xứ là theo Hiệp định EVFTA".         

Do đó, bà Cẩm Trang cho rằng, các doanh nghiệp xuất khẩu cần hiểu rõ để tận dụng cơ hội của Hiệp định như việc nắm bắt các quy định về xuất xứ, cũng như theo dõi lộ trình cam kết của các mặt hàng. Có như vậy các doanh nghiệp sẽ tìm được cơ chế ưu đãi tốt nhất mà chúng ta có thể lựa chọn, để qua đó chúng ta có thể thúc đẩy xuất khẩu.

Ngoài ra thì không chỉ là câu chuyện về quy tắc xuất xứ mà tiêu chuẩn về lao động của thị trường EU. Theo ông Nguyễn Hải Đức, Chủ tịch Hiệp hội thang máy Việt Nam, hiệp định EVFTA khiến nhiều doanh nghiệp khó khăn trong việc thích ứng, người lao động có nguy cơ mất việc làm do trình độ, kỹ năng thấp, thế nhưng đây cũng là cơ hội cho các doanh nghiệp thay đổi để có cơ hội phát triển và được hưởng các điều khoản của hiệp định EVFTA:

"Cơ hội cho lao động Việt là chuyển giao chương trình đào tạo, mô hình đào tạo và chúng tôi đặt hàng với các trường nghề trong khu vực, chuyển giao công nghệ đào tạo. Đấy là những cái chúng tôi nhìn thấy cơ hội và cơ hội đó chúng tôi cũng rất cần các cơ quan nghiên cứu chỉ tiếp cho chúng tôi những việc làm cụ thể của chúng tôi sẽ được cộng hưởng những chính sách gì trong EVFTA".

Theo Hiệp hội doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (Euro Cham), EU là thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 thế giới với kim ngạch nhập khẩu hàng năm khoảng hơn 5 ngàn tỷ USD. Tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này khoảng 40 tỷ USD/năm, còn rất khiêm tốn so với tiềm năng nhập khẩu EU. “Sân chơi” EU luôn sẵn sàng đón nhận hàng Việt khi doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm với những vấn đề chung toàn cầu và yêu cầu của người tiêu dùng.

Thông tin chứng khoán

# Chỉ số VNIndex kết thúc chuỗi 5 phiên tăng liên tục, đóng cửa giảm 12,14 điểm (-1,16%) về còn 1.036,28 điểm.

# Thị trường chuyển sang trạng thái phân hóa. Nhóm BĐS hầu hết điều chỉnh sau chuỗi phiên tăng. Với nhóm Ngân hàng, BID giảm mạnh nhất, các mã tăng tốt trong nhóm ghi nhận ở TCB, SHB, ACB. Thép-Tôn mạ là nhóm duy trì được diễn biến tích cực.

# Theo SSI Reseach, GTGD khớp lệnh trên HOSE hôm nay vọt lên mức cao 20,3 nghìn tỷ đồng trên HOSE. Khối ngoại mua ròng 1 nghìn tỷ đồng.